1
MEYVE AĞAÇLARINA VERİLECEK DOĞAL ŞEKİLLER
GOBLE
Çok uzun zamandan beri bilinen ve meyve fidanlarına nemli bölgelerde uygulanan bir şekildir.
Genellikle üç ana daldan oluşur. Elma, ayva, armut, erik, şeftali, kayısı, portakal, turunçgiller vb.
diğer meyve ağaçlarına uygun bir şekildir.
Birinci Yıl:
Bir yıllık fidan topraktan 60-80 cm yükseklikte iyi oluşmuş 4-5 gözün üzerinden kesilir. Eğer
fidan üzerinde daha
önceden oluşmuş dallar var ise, bunlar gelişme durumlarına
göre fidan
üzerinde bırakılır ya da yeni bir sürgün oluşturmak üzere küçük bir kısmı
gövde üzerinde
bırakılarak kesilir. Bu şekilde ilkbahar gelişme periyoduna giren
fidanlarda yeni sürgünler
oluşmaya başlar.
Bu fidanlarda şekil budamalarına sürgünlerin odunsulaşmaya başladığı Temmuz ayında eğme,
bükme, sürgünlerin tamamen koparılması şeklinde yaz budamaları kapsamında başlanır. Bu
yapamadığında şiddetli donlar geçtikten sonra dinlenme döneminde kış budamaları
kapsamında yapılır. Şekillendirmenin yapılacağı
yaz gelişme döneminde veya
yapılamadığında dinlenme döneminde her fidan üzerinde ana dalları
oluşturmak üzere
gelişmeleri birbirlerine eşit olan gövde üzerinde 120°'lik açıyla dağılmış üç dal seçilir.
Seçilecek bu dallar arasında birbirinden 5-10 cm yükseklik farkının bulunması tercih edilir. Bu
işlemler tamamlandıktan sonra, ana dallar gelişme bakımından
birbirine eşit kuvvette ise
meyve ağacının tür ve çeşidi, toprak verimliliği ve ekolojik koşullar dikkate alınarak seçilen
bu dallar 40-60 cm uzunlukta ve toprağa bakan gözler üzerinden kesilir. Daha kısa
olarak
büyümüş olan dallar ise uçları alınarak olduğu gibi bırakılır. Ancak, ana dallar arasında
gelişme bakımından eşitsizlik var ise bu durumda budama prensipleri dikkate alınarak dalların
gelişme kuvvetlerinin birbirine yaklaşması sağlanır. Bu terbiye sisteminde ana dalların gövde
ile yaptıkları açıların 45-60° olması gerekir. Eğer mevcut açı değeri 45°’den az ise açı açma
uygulamaları ile dallar arasında uygun açı değerine ulaşılır.
Bir fidana Goble şeklinin verilmesi;
1)Şekil verilmek üzere tepesi kesilmiş bir yıllık fidan,
2) Yaz periyodunda fidanın gelişimi,
3) Birinci yılın sonunda kış dinlenme döneminde fidanın budandıktan
sonraki
durumu.