Microsoft Word 00 KeyNote Speakers Materiallar
Yüklə 22,28 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
- İSTEHSALATIN İDARƏ OLUNMASINDA 5 S-İN ÖNƏMİ Aytac KƏRİMOVA
- 1. Sinifləndir (Seiri)
- 4.Standartlaşdır (Seiketsu)
- SPİRTSİZ İÇKİ – “OVŞALA”NIN ORQANOLEPTİK METODLA EKSPERTİZASI Mövlud HÜSEYNOV
- Cədvəl 1.
- Səffaflığını
- Karbon 4-oksidlə doydurulması
- SPİRTSİZ İÇKİ – “OVŞALA”NIN QİDALILIQ DƏYƏRİ VƏ ƏHƏMİYYƏTİ Mövlud HÜSEYNOV
- Cədvəl 2.
|
Şəkil 1. Darboğazın Göstərilməsi Digər proses müddətləriniz nə qədər sürətli olsa da istehsalın ümumi sürəti ən yavaş prosesin sürətinə bərabərdir. Əgər xəttin üstündə qalan prosesiniz varsa bunun nəticəsi müştərinin itirilməsi olaraq yansıyacaqdır. Unutmamaq lazımdır ki, iş stansiyalarının hər birinin göstəricisi takt time-dan kiçik, ancaq ona mümkün olduqca yaxın rəqəm olmalıdır. Həmçinin istehsal xəttində çalışan işçilərin sayı həqiqətən takt time hesablamaları üçün tələb olunan qədər olub-olmadığına da xüsusi diqqət yetirilməlidir. İstehsal xəttinin balanslaşmağa ehtiyacı olub-olmadığını müəyyən etmək üçün isə bütün dəzgahdakı işlərin cəminin takt time-a nisbətini hesablayaraq əldə etdiyimiz göstəriciyə görə qərar verməliyik.
Müddətləri bir-bir toplamalıyıq. Birinci iş stansiyasındakı işlərin cəmi 482, ikincinin 421, üçün- cünün 367 və sonuncunun isə 479-a bərabərdir. Bunların cəmi olan 1749-a bərabərdir. Takt time 482- ni iş stansiyalarının sayı olan 4-ə vurub daha sonra 1749-u bu rəqəmə bölsək onda 0.908 rəqəmini əldə edirik. Bu isə o deməkdirki zavod təxminən 90% tutumla işləyir. Darboğaz meydana gələn iş stansiyası müşahidə edilməməkdədir və istehsal xəttini hal-hazırda balanslaşdırmağa ehtiyac yoxdur.
IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
453 Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan İSTEHSALATIN İDARƏ OLUNMASINDA 5 S-İN ÖNƏMİ Aytac KƏRİMOVA Qafqaz Universiteti aytach.kerimova@gmail.com AZƏRBAYCAN
Artan rəqabət mühitində firmalar daha səmərəli çalışmaq,xərclərini azaltmaq və müştərilərini daha çox məmnun etmək üçün Yalın istehsal və 5S yöntəmini tətbiq etməyə çalışırlar. Yalın istehsal- müştəri istəklərinin ən az resursla,ən qısa zamanda,ən az xərclə və xətasız olaraq qarşılanmasıdır. Dəyər yaratmayan fəaliyyətlərin və israfın yox edilməsidir.Yalın istehsalı əlverişli şəkildə tətbiq etmək üçün istifadə olunan üsullardan biri də 5S-dir.5S sayəsində sahənizdə nəzarəti bilavasitə özünüz ələ almış olacaqsınız. 5S-yapon dilində beş mərhələnin baş hərflərinin birləşməsi deməkdir: 1. Sinifləndir (Seiri): İlk olaraq nəyin lazımlı, nəyin lazımsız olduğunu qərar vermək və düzən- ləmə mərhələsinə addım atmaq lazımdır.Materialları (alət, avadanlıq, sənəd vəs. iş sahəsində istifadə olunan başqa əsas və köməkçi ləvazimatlar) istifadə sıxlığına,yararlılıq dərəcəsinə, öncəliklərinə görə sinifləndirməsidir: Heç istifadə olunmayacaqları at və ya tamamilə uzaqlaşdır; Daha çox istifadə olunanları (hər gün,hər saat) çalışma sahəsində saxla; Lazım olmayanları isə uzaqlaşdır və ehtiyat şəklində saxla; Əksər işçilərin istifadə etdiklərini ortaq bir sahədə ehtiyat şəklində saxla; Yalnızca tək işçinin istifadə edəcəklərini şəxsi çalışma sahəsində ehtiyat şəklində saxla; Ən əsası çalışma və anbar sahəsini nizamlı yerləşdir. 2. Tərtibat (Seiton): Davamlı ehtiyac ola biləcək şeyləri lazımı miqdarda və ən qısa zamanda əldə etmək üçün edilən iş düzənləmədir. Birinci S-də təyin etdiklərimizi bu mərhələdə artıq həyata keçiririk. İş sahəsində lazım olacaq ləvazimatların axatarışını və istifadəsini asanlaşdırmaq məqsədilə həyata keçirilən tərtib və düzən fəaliyyətidir. Əsas mahiyyəti odurki, hər bir şeyin bir yeri olmalı və daima öz yerində olmalıdır. Yəni material axtarışına itirilən zamanı qazanaraq verimliliyi artırmaqdır. Bu mərhələdən sonra hər şey eyni adla tanınacaq və hər kəs hər şeyi eyni yerdən götürüb eyni yerə qoyacaqdır. Bu analarımızın bizə dediyi “götürdüyünü yerinə qoy ki,daha sonra rahatlıqla tapa biləsən” ifadəsi ilə eyni mahiyyəti daşıyır.Ləvazimatlar 3E qanuna görə sıralanmalıdır: Rahat tapmaq(easy to find); Rahat istifadə etmək(easy to use); Rahat bir şəkildə yerinə qoya bilmək(easy to put back). 3.Təmizlə(Seiso): Bu çalışma sahəsində maşın,avadanlıq,çevrədən gələn hər cür kirliliyin yox edilməsidir. Məqsədi daha təmiz çalışma sahəsi yaratmaq və səmərəsizliyi ən aza endirməkdir.İş sahəsində olan hər bir kirliliyin səbəbini aradan qaldırmaqdır. İlk öncə sahənin hansı dərəcədə təmiz olacağını müəyyən etmək və daha sonra bu dərəcəyə çatana qədər təmizlik etmək lazımdır.İş sahə- sində olan toz,duman,kirlilik və hər cür tullantılar iş qəzaları və israf qaynağıdır. Heç bir işçi kirli iş sahəsində səmərə əldə edə bilməz. Unutmayın ki,təmizlik sağlamlıq deməkdir. 4.Standartlaşdır (Seiketsu): 3S-in qorunması və davamlılığını təmin etmək üçün müxtəlif stan- dartların və nəzarətin təminidir. İş sahəsinin hər bir tərəfi yoxlanılaraq təmiz və tərtibdən əmin olunmalıdır. Bu zaman: Planla-kim nəyi nə zaman edəcək?Ediləcək işlərdə vasitələri müəyyənləşdir; Tətbiq et-ilk üç addımı günlük olaraq tətbiq et və işçiləri bu prosesə cəlb et; Yoxla-nəticələri analiz et və bir öncəkilərlə müqayisə et; Önləm al-Əksiklərin qarşısını al,lazımlı önləmləri həyata keçir. 5. Sürdür (Shitkuse): Bu mərhələ 5S fəaliyyətlərini günlük iş rejiminə daxil edilməsidir. İşçilərin vaxt aşırı həm maddi, həm də mənəvi cəhətdən motivasiya olunmasıdır (pul, yarış, hədiyyə). Bu səbəbdən rəhbərlik vaxtaşırı olaraq işçi heyyətinə seminarlar keçməli,ətraflı məlumatlar verməli, bilavasitə işçilər də bu prosesə cəlb olunmalıdır. Beşinci S işçilərin motivasiyasını və məsuliyyət his- sini artırır,onlara varlığını hiss elətdirir, hədəflərini müəyyənləşdirir.
IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
454 Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan 5S sadəcə tərtib, nizam, təmizlik demək deyil. Yəni 5s-ə sadəcə üsul kimi yox bir mədəniyyət kimi baxmaq lazımdır. İşin içinə motivasiya,disiplin daxil etmək lazımdır. İş sahəsində 5S-in faydası əvəzedilməzdir. Bu yöntəmi anlayan biri rahatlıqla öz şəxsi yaşam sahəsinə belə tətbiq edə bilər. 5S-i tətbiq edərkən həm istehsalçı, həm də istehlakçı qazanır: İstehsalçı-yüksək keyfiyyət, səmərəlilik, işə hakim olma,daha az xərc; İstehlakçı-aşağı qiymət, zamanında və keyfiyyətli təslim; İstehsalata tətbiqi zamanı isə ilkin mərhələdə dəzgahların ortaq istifadə edə biləcəyi ara anbar və rəf sistemləri quraşdırılır, ancaq həmin proses zamanı tələb olunan material və alətlər öz yerlərində stoklanır. Belə olduqda həm alət və kiçik parçaların itməsinin qarşısı alınır, həm də ancaq tələb olunan qədər istehsal həcmi reallaşır. İş ortamı kirlilikdən və stok yığınından qurtulmuş olur, daha təmiz və rahat iş ortamı təmin edilir. Bu düzənləmələri standart halına gətirib davam etdirərək bir yandan da işçilərin motivasiyasını artımağı hədəfləyən bu metod, dünya təcrübəsində məhsuldarlığın artırılma- sında da çox önəmli dərəcədə rola sahib olmuşdur.
SPİRTSİZ İÇKİ – “OVŞALA”NIN ORQANOLEPTİK METODLA EKSPERTİZASI Mövlud HÜSEYNOV Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti
AZƏRBAYCAN
Spirtsiz içkilərin istehsalı, kimyəvi tərkibi, istehlak xassələrinin öyrənilməsi haqqında həm respublikamızda və həm də bir çox ölkələrin elmi-tədqiqat və tədris institutlarının əməkdaşları tərəfindən araşdırmalar aparılmışdır. Lakin Azərbaycanın bitki xammalları əsasında hazırlanan spirtsiz içkilərin istehlak xassələri bu vaxta qədər respublikada heç kəs tərəfindən öyrənilməmiş və həmin içkilərin ekspertizası aparılmamışdır. Bazar iqtisadiyyatına keçidlə əlaqədar olaraq indi bir çox özəl və kiçik müəssisələrdə müxtəlif çeşiddə spirtsiz içkilər istehsal edilir. Bu içkilərin keyfiyyəti həmişə qüvvədə olan standartın tələbini ödəmir. Spirtsiz içkilərin istehsalının belə artması ilə əlaqədar olaraq onların çeşidinin artırılması, keyfiyyətinin yüksəldilməsi və satışının daha yaxşı təşkil olunması bu sahədə başlıca vəzifələrdəndir. Bu içkilərin keyfiyyətinin qüvvədə olan normativ sənədlərin tələbinə uyğunluğunun öyrənilməsi vacibdir.
Göstəricilərin adı və xarakteristikası Qiyməti (balla) 1. Xarici tərtibatı: - tam doldurulmamış, butulka xaricdən çirklidir, etiket düzgün yapışdırılmayıb, qapağı qeyri- hermetik bağlanıb. 10 ball
7 - 9 ball 2. Dad və iyi: - aydın hiss olunur. - çatışmazlıq hiss olunur. - zəif hiss olunur. 40 ball 35 - 3 8 ball 3 1 - 3 4 ball 2 8 - 3 0 ball 3. Şəffaflığı: - azacıq bulanıqdır. - bulanıqdır. - çox bulanıqdır. 10 ball 9 ball
8 ball 7 ball
4. Rəngi: - az uyğun gəlmir. - çox uyğun gəlmir. 5 ball
4 ball 3 ball
5. Karbon qazı ilə doydurulması: - uzun sürən qazın bol çıxması. - uzun sürən qazın zəif çıxması. - qısa müddətli qazın zəif çıxması 35 ball 35 ball
30 - 34 ball 26 - 29 ball IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
455 Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan Milli spirtsiz içki – “Ovşala”nın sənayedə kütləvi istehsalını təşkil etmək üçün tərəfimizdən hazırlananan və Azərbaycan Respublikası Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsi tərəfindən təsdiq edilən “Texniki Şərtlər” (TŞ AZ 51000156001-001-2013. Ovşala şərbəti. Тexniki şərtlər) içkinin yaradılmasından tutmuş, onun istehlakına kimi olan bütün mərhələlərdə keyfiyyətinə nəzarət vasitəsidir. İçkinin keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi üçün “Normativ-Texniki Sənəd”də digər tədqiqat üsulları ilə yanaşı orqanoleptik metod və ayrı-ayrı göstəricilərin balla qiymətləndirilməsi üsulu öz əksini tapmışdır (Cədvəl 1). Balların cəminə görə içkinin keyfiyyəti haqqında aşağıdakı nəticə çıxarılır: 100-96 ball almış içki əla keyfiyyətlidir; 95-90 ball
almış içki yaxşı keyfiyyətlidir; 89-85
ball almış içki kafi keyfiyyətlidir; 85-dən aşağı ball aldıqda içki qeyri/kafi qiymətləndirilir. Orqanoleptik metodla içkinin xarici tərtibatı, dadı və ətri, şəffaflığı, rəngi, karbon qazı ilə doydurulması və tam doldurulması yoxlanılır.
hermetik bağlanması, etiketin düzgün yapışdırılması və mаrkаlаnmаnın stаndаrtа müvаfiqliyi müəyyən еdilir. Butulkanın tam dоldurulması yоxlandıqda, qapağı açılır və butulkadakı içki ölçülü silindrə tökülərək onun miqdarı müəyyən edilir. Dad və iyini yoxlamaq üçün içki dequstasiya bakalına tökülür, dərhal dad və iyi təyin olunur. Bu zaman içkinin dad və iyinin onun çeşidinə müvafiq olmasına, dad və iyin aydın hiss olunmasına, çatışmazlıqlara, kənar dad və iyin olmasına fikir verilir.
hissəciklərin olmasına fikir verilir. Rəngi şəffaflığı ilə eyni zamanda müəyyən edilir. İçkinin hazırlandığı bitkinin rənginə uyğun gəlməsi, az və ya çox uyğun gəlməməsi müəyyən edilir. Karbon 4-oksidlə doydurulması butulkanın açılıb içkinin bakala töküldüyü vaxt təyin edilir. Bu zaman qazın uzun müddətdə bol çıxmasına, uzun müddət qazın zəif çıxmasına və ya da qazın qısa müddətdə zəif çıxmasına fikir verilir. “Ovşala” içkisinin keyfiyyəti yoxlanarkən sensor göstəricilər 100 ball sistemi ilə qiymətləndirilir (Cədvəl 2).
Göstəricilərin adı Məhsulun xüsusiyyəti
Qiyməti (balla) 1. Xarici görünüşü Şərbət doldurulmuş butulkalar xaricdən təmizdir, tam doldurulmuşdur, etiketi düzgün yapışdırılmış və qapağı hermetik bağlanmışdır. 10
Gün işığında şəffaf stəkanda və ya silindrdə baxdıqda şərbətdə bulanıqlaşma, daxilində asılı hissəciklər görünmür, şəffaf və çöküntüsüzdür. 9 3. Rəngi Şəffaflığı ilə eyni zamanda müəyyən edilmişdir. “Ovşala” içkisinin rəngi parlaq, hiss olunan, çəhrayı rəngdədir. 5
Dequstasiya bakallarına tökülmüş içkinin dad və ətri dərhal müəyyən olundu. “Ovşala”nın dadı azacıq turşa-şirin dadlı olub, iyi qızılgül (əsasən gülab) ətrini verir. Kənar dad və qoxu, qıcqırmış, kiflənmiş dad və iy hiss olunmur. 38
5. Karbon qazı ilə doydurulması “Ovşala” içkisini uzun müddət saxlamaq lazım gəldikdə o karbon qazı ilə doydurulur. Butulka açılıb bakala töküldüyü vaxt karbon qazı 2 dəqiqə ərzində bol çıxmağa davam etdi.
34
Cəmi ball qiyməti 96 (əla ) Beləliklə müəyyən edilmişdir ki, təhlil etdiyimiz “Ovşala” içkisinin keyfiyyəti standartın tələblərinə uyğundur. Nəticə və təkliflər: 1. Aparılan elmi-tədqiqat işlərinin nəticəsi olaraq tərəfimizdən istehsalata təqdim olunan elmi əsaslandırılmış təkliflər əsasında “Ovşala” içkisinin kütləvi istehsalına başlanmışdır. 2. Sənayedə istehsal olunan “Ovşala” içkisinin orqanoleptik metodla keyfiyyət göstəriciləri tədqiq edilmişdir. 3. Azərbaycanda istehsal olunan spirtsiz içkilərin ekspertizasının mahiyyəti, əsas prinsipləri və nəzəri-metodoloji əsasları təhlil olunmuşdur.
IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
456 Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan 4. Sоn zamanlar respublikada özəl və kiçik müəssisələr tərəfindən müxtəlif çeşiddə və adda, eləcə də keyfiyyət göstəriciləri üzrə biri digərindən çоx da fərqlənməyən spirtsiz içkilər istehsal edilir. Həmin içkilərin keyfiyyəti müxtəlif illərdə təsdiq оlunmuş “Nоrmativ-texniki sənəd”lərlə müəyyən edilir. Təklif edirik ki, respublika üzrə spirtsiz içkilərin keyfiyyətini nоrmalaşdıran vahid “Nоrmativ-texniki sənəd” hazırlanıb təsdiq edilsin. Bu respublikada istehsal оlunan spirtsiz içkilərin keyfiyyətinin idarə оlunmasını asanlaşdırar.
SPİRTSİZ İÇKİ – “OVŞALA”NIN QİDALILIQ DƏYƏRİ VƏ ƏHƏMİYYƏTİ Mövlud HÜSEYNOV Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti mhuseynov1988@gmail.com AZƏRBAYCAN Əhməd-cabir ƏHMƏDOV Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti a.ahmadcabir@gmail.com
AZƏRBAYCAN Spirtsiz içkilərin istehlak dəyəri ondan ibarətdir ki, onlar ilin isti vaxtlarında susuzluğun yatırıl- masında və оrqanizmdə su balansının tənzim оlunmasında böyük fiziоlоji əhəmiyyətə malikdirlər. Bu içkilər susuzluğu yatırmaqla bərabər, həm də yeyilən qidanın həzminə və mənimsənilməsinə müsbət təsir edir. Eyni zamanda mədə-bağırsağın mоtоr funksiyasının nizamlanmasında böyük fiziоlоji əhəmiyyətə malikdir. Оna görə də quru nahar və şam yeməyi yanında mütləq sərinləşdirici içkilər, о cümlədən mineral su, şərbət, spirtsiz adi və desert içkilər, kvas, meyvə-giləmeyvə şirəsi və s. içkilərin оlması vacibdir. Alkoqolsuz içkilərin tərkibində 88-92% su olur. Onların istehsalında şəkər, üzvi tur- şular, meyvə-giləmeyvə şirələri, ətirli-ədviyyəli bitki xammalı, bal, çörək xammalı, eləcə də, digər dad və tamverici maddələr istifadə оlunduğundan həm də qidalı məhsul hesab edilir. Yeni çeşiddə spirtsiz içkilər istehsalında nəzərə alınmalıdır ki, оnların tərkibində şəkərin miqdarı azaldılsın, təbii biоlоji fəal maddələr, о cümlədən vitaminlər, bоya maddələri, ətirli və tamlı maddələr, eləcə də mineral maddələr daha çоx оlsun. Spirtsiz içkilərin qidalılıq dəyəri hesablanarkən, оnların tərkibində оlan karbоhidratlar, bəzi suda həll оlan vitaminlər, mineral sularda isə hər suyun spesifik xüsusiyyətinə və tərkibinə görə minerallı maddələrin (о cümlədən katiоnların və aniоnların) miqdarı müəyyən edilir. Bu maddələrin miqdarı qüvvədə оlan «ГОСТ» və digər normativ-texniki sənədlərdə nоrmalaşdırılır, həmçinin məhsulun enerji dəyəri (mineral sulardan başqa) ilə yanaşı etiket üzərində markalanır. Tərəfimizdən hazırlanan və 30 yanvar 2014-cü ildə Azərbaycan Respublikası Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsi tərəfindən qeydiyyata alınaraq təsdiq edilmiş “Normativ- texniki sənəd”də (TŞ AZ 51000156001-001-2013. “Ovşala” şərbəti. Тexniki şərtlər) “Ovşala” içkisi- nin keyfiyyətinə və təhlükəsizliyinə verilən tələblər, ayrı-ayrı göstəricilərin normaları və səviyyəsi, mal haqqında digər məlumatlar ilə yanaşı onun qidalılıq və enerji dəyəri də qanuni bir amil kimi öz əksini tapmışdır (Cədvəl 1). Cədvəl 1. 100 qr. məhsulun qida və enerji dəyəri Məhsulun adı 100 ml içkidə miqdarı, q-la Enerji dəyəri, kkal Şəkər Üzvi turşular “Ovşala” içkisi 7,8 - 8,9 0,12 29,2-33,4 Həmçinin tərtib etdiyimiz“Texnoloji təlimat”da içkinin hazırlanmasında istifadə olunan xammal və materialların səciyyəsi qeyd edilmişdir. “Texnoloji təlimat” qızılgül suyu, gülab, şəkər, limon turşusu, içməli su və digər ətirli bitkilərdən alınan distilyatla hazırlanan “Ovşala” içkisinin sənaye üsulu ilə kütləvi istehsalını nəzərdə tutur. “Ovşala” içkisinin istehsalında istifadə olunan qızılgül suyu və gülab həqiqi qızılgül ləçəklərindən, digər ətirli distilyat isə boymadərən bitkisindən hazırlanır. Qızılgül ləçəklərinin su buxarı ilə distilləsindən alınan gülabdan eləcə də, xalq təbabətində baş ağrısına qarşı istifadə edilir. Bоymadərən isə xalq təbabətində işlədilən qədim dərman bitkisidir. Onun çiçək və yarpaqlarından bоymadərən distilyatı çəkilib ağrıkəsici, iştahgətirici və həzmedici dərman kimi içilir. “Ovşala” içkisinin istehsalında ətirli-ədviyyə bitkilərindən o cümlədən boymadərən bitkisindən
IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
457 Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan istifadə olunduğundan o orqanizmə müalicəvi təsir göstərir, yeyilən qidanın həzminə kömək edir, eləcə də insanı kökəlməyə qoymur. “Ovşala” açıq çəhrayı rəngli, azacıq turşa-şirin dadlı və qızılgül ətirli spirtsiz içkidir. Süni immitasiyalarla hazırlanan spirtsiz içkilərdən fərqli olaraq istehsalında təbii bitki xammallarından istifadə olunduğundan tərkibində bioloji fəal maddələr vardır (Cədvəl 2). Cədvəl 2.“Ovşala” içkisinin tərkibindəki bioloji fəal maddələrin miqdarı “Ovşala” içkisi Karotinin miqdarı, 100 ml/mq-la Ətirli maddələrin miqdarı, 100 ml-də mq%-lə C vitamininin miqdarı, 100 ml-də mq%-lə 1,4 1,1 1,2
Qeyd: “Ovşala” içkisində karotinin miqdarı xüsusi metodika üzrə fotokalorimetr üsulu ilə, ətirli maddələrin (uçucu maddələrin) miqdarı su buxarı ilə qovulmuş efir yağının turş mühitdə kalium-bixromatla miqdarca oksidləşməsinə görə, C vitamininin miqdarı isə yodometrik üsulla təyin olunmuşdur. Aparılan elmi-tədqiqat işlərinin nəticəsi olaraq istehsalata təqdim etdiyimiz elmi əsaslandırılmış təkliflər əsasında milli alkoqolsuz içkimiz olan “Ovşala”nın yuxarıda qeyd edilən texniki şərtlərin tələblərinə uyğun olaraq, müəyyən edilmiş qaydada təsdiq olunmuş “Texnoloji təlimat” və resepturalar üzrə zavod şəraitində istehsalı təşkil edilmişdir. Hazırlanan içki nümunə üçün bir neçə təşkilata göndərilmiş və onun dad-tam keyfiyyəti yüksək qiymətləndirilmişdir. Həmçinin içki Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin “Ərzaq malları əmtəəşünaslığı və ekspertizası” və “Standartlaşdırma və sertifikasiya” kafedralarının əməkdaşları tərəfindən dequstasiya edilmişdir. Dequstasiyanın nəticələri onun keyfiyyətli spirtsiz içki olduğunu sübut etmişdir. Elmi-tədqiqat işinin nəticələrinə əsasən aşağıdakı təkliflər verilir: 1. Spirtsiz içki – “Ovşala”nın istehsalında Azərbaycanın ətirli-ədviyyəli bitkilərindən, eləcə də digər təbii dad və ətirvericilərdən istifadə olunması məsləhət görülür. Bu xaricdən çox baha qiymətə alınan ədviyyələrin və ətirli xammalların yerli xammallarla əvəz edilməsinə imkan verəcəkdir. 2. “Ovşala”nın hazırlanmasında gigiyenik və uyğunluq sertifikatı olan, Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən tətbiqinə icazə verilən, xaricdən alınan analoji xammal və materiallardan istifadə edilə bilər. 3. “Ovşala” içkisinin hazırlanmasında süni qida əlavələrindən, immitasiyalardan və stabilləşdirici- lərdən istifadə olunmadığından ondan uşaq və pəhriz qidası üçün də istifadə edilə bilər. 4. “Ovşala” hazırlamaq üçün rafinadlaşdırılmış şəkər tozundan istifadə olunmalıdır. Çünki sarımtıl rəngli toz şəkər onun rəngini bulanıqlaşdırır. 5. Spirtsiz içkilərin istehsalında geni modifikasiya olunmuş bitkilərin və ya müasir biotexnoloji və gen mühəndisliyi metodları vasitəsilə yaradılan kənd təsərrüfatı bitki materiallarının istifadəsinə yol verilməməlidir. 6. İçkinin saxlama müddətini artırmaq məqsədilə butulkalara doldurulduqdan sonra pasterizə edil- məli və ya Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən istifadəsinə icazə verilən konservant əlavə olunmalıdır.
Yüklə 22,28 Mb. Dostları ilə paylaş:
|