Microsoft Word 08-ozkul-osman doc

Ülkeler Nüfus ABD 

Yardımı Göçmen 

Nüfusu 

Ermenistan 

3.500.000 

619 Milyon Dolar 

Toplum içinde eritilmiştir. 

Gürcistan 

5.500.000 

443 Milyon Dolar 

300.000 

Azerbaycan 

7.500.000 

92 Milyon Dolar 

1 Milyon 

Kaynak: (Oğan 2001: 450). 

Yukarıdaki tablodan da görüleceği üzere Azerbaycan topraklarının %20’sini 

işgal eden, yaklaşık 1 milyon insanı göçmen durumuna düşüren Ermenistan 

adeta ödüllendirilmiştir. Diğer yandan bütün bunların yanı sıra, Azerbaycan 

ABD Kongresinin 907 no’lu yaptırım kararı  çıkartılmıştır. Bu nedenle Azer-

baycan’a verilen yardım sadece sembolik bir rakam olarak kalmıştır. Bu 

---

Özkul, Vermez, Dağlık Karabağ Göçmenlerinin Sosyo-Ekonomik Sorunları

 

 

163 

kararın Ermeni lobisinin diplomatik ve politik etkisi ile alındığı genel kabul 

gören bir görüştür. Bu karar ile Azerbaycan adeta cezalandırılmıştır. Diğer 

taraftan uluslararası kurumlardan ve ülkelerden alınan yardımların bir kısmı-

nın göçmenlere ulaşmadığı ve pazarlarda satıldığı, paylaşımın adil yapılma-

dığı, bazı yerel yöneticilerin göçmen nüfusunu bilerek fazla gösterip aradaki 

farkı kendisinin aldığı gibi iddialar Azerbaycan’ın gündeminden hiç eksik 

olmamaktadır. Hatta bu konuda çeşitli suçlamalarla bazı yöneticilerin mah-

kûmiyet aldıkları da bilinmektedir (Oğan 2001: 450). 

Ayrıca son yıllarda faaliyetlerini gözle görünür bir şekilde artıran “güya yar-

dım teşkilatı” misyoner teşkilatları (Krişnacılar, Yahova şahitleri, Hristiyanlar, 

Vehhabiler vb.) Azerbaycan'da yoğun bir şekilde çalışmaktadırlar. Göçmen-

lerin özellikle gençlerin din değiştirmeleri için içinde bulundukları zor şartları 

ve zaaflarını son derece iyi tespit ederek kullanan bu teşkilatlar, çoğu zaman 

başarılı da olmaktadırlar. Ümitsiz olan gençler kolaylıkla bu misyonerlerin 

etkisi altında kalmaktadırlar. Misyonerler gençlerin millî bilinç ve kimlikten 

yoksun olarak yetişmeleri için propaganda yapmaktadırlar.  

Maddî yönden çok güçlü olan ve zengin kaynaklara sahip bu teşkilatların 

faaliyetleri devlet tarafından gereği gibi kontrol edilememektedir. Bazı gruplar 

ise yardım teşkilatı adıyla ülkeye girmekte ve kendi fikirlerini gençlere aşıla-

maktadır. Bu teşkilatlar halka açık ayinler yaparak her geçen gün katılımı 

artırmaktadırlar. Gençlere problemlerini ancak kendilerinin çözeceklerini 

söyleyen ve çok parlak bir gelecek vaat eden misyoner teşkilatları kontrol 

altına alınmazsa yakın gelecekte millet ve devlet hayatında bu problemin 

büyüyerek daha farklı bir boyut kazanması mümkündür (Yeşilot 2006: 90). 

Diğer yandan Azerbaycan ile tarihi ve kültürel bağları nedeniyle, güçlü ilişki-

leri olan Türkiye’nin ilgisi çok önemli bir yere sahiptir. Bu doğrultuda yıllardır 

bölgeye Türk Devleti olarak hiç de azımsanmayacak yardımlar yapılmıştır. 

Bilhassa Azeri gençlerinin Türkiye’deki üniversitelerde eğitim almaları sağ-

lanmış; çadır, giyecek, yiyecek vb. lojistik destek verilmiştir.  

Özellikle Türk Silahlı Kuvvetlerinin, Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri oluşturu-

lurken başta eğitim desteği olmak üzere yaptığı faaliyetler çok önemlidir. 

Azerbaycan’daki göçmenlerin durumunun daha da kötüleşmemesi için gerek 

Türkiye’de ve Türk Cumhuriyetlerinde, gerekse Batılı ülkelerde gündeme 

getirilmesi ve yardımların azalmadan devam etmesi beklenmektedir. Özellikle 

doğrudan yardımlarla yetinilmemesi ve dünya kamuoyunun ve sivil toplum 

örgütlerinin doğru bir şekilde bilgilendirilmesi, en önemli ve köklü beklenti-

lerdir. Bunların dışında neler yapılması gerekir? Aşağıdaki sonuç niteliğindeki 

bölümde bu konu ele alınacaktır.  

---