Microsoft Word 2-mavzu. Raqamli banklarda qo'llaniladi-gan tehnologiya-lar docx

Blokcheyn va SWIFT.

SWIFT - bu 1973 yildan buyon faoliyat yurituvchi va 11 000 ta bank va boshqa moliya institutlari bilan hamkorlik qiladigan butun dunyo bo‘ylab banklararo moliyaviy aloqa kanallari tizimi.
Kompyuter terminali orqali operatsiyalar universal kompyuterga kiradi, protsessorda yig‘iladi va operatsiyalar markazida qayta ishlanadi, shundan so‘ng jo‘natuvchi ijobiy yoki salbiy natija haqida xabar oladi. Tizim ko‘pincha mijozlar ma’lumotlarining etarli darajada himoyalanmaganligi uchun tanqid qilinadi, bundan tashqari, to‘lovni qayta ishlash muddati 5 kungacha.
Blokcheyn tarmoqlarida tranzaksiyalar ancha tez va arzonroq bo‘lib, so‘nggi yillarda SWIFTga raqobatchilar paydo bo‘la boshladi.
Birinchilardan biri bank sektorida ishlash uchun maxsus yaratilgan Ripple blokcheyn platformasi edi. Uning ishlash printsipi SWIFT tamoyiliga o‘xshaydi, asosiy farq markazsizlashtirishdir. Bir necha yillik faoliyat davomida kompaniya mahsulotlari 200 dan ortiq moliya institutlari tomonidan qo‘llanilgan.
Biroq SWIFT o‘zining echimini taklif qildi: bir necha yil avval kompaniya GPI (Global Payments Innovation) – bulutli hisoblash tizimini korporativ bank mijozlariga to‘lovlarni tezroq amalga oshirish va kuzatish imkonini taqdim etdi. Bunga javoban Ripple Bred Garlingxaus rahbari bu ot va aravaga qarshi turgan mashinaga o‘xshashligini aytdi.
Dasturiy ta’minotga ega serverlar o‘chirilganda, GPI mavjud bo‘lmaydi va Ripple ko‘p serverlardan kamida bittasi uni qo‘llab-quvvatlaguncha ishlashda davom etadi.
Biroq, GPI rivojlanishi davom etmoqda va tizim asosiy muammolarni bartaraf etishga harakat qilmoqda. 2019 yilning yozida SWIFT yana bir bor transchegaraviy to‘lovlarni sinovdan o‘tkazdi.
Singapurning FAST ichki tezkor to‘lov tizimi bilan GPI Instant testi etti mamlakatning o‘n etti bankini qamrab oldi, o‘rtacha 25 soniya tezlikka erishdi. Eng yaxshi natija atigi 13 soniya edi.
GPI Instantning asosiy ishga tushirilishi 2019 yil oxiriga rejalashtirilgan. Tranzaktsiyalarning bunday tezligi bilan ushbu tizim blokcheyn tarmoqlari bilan raqobatlasha olishi aniq.