Microsoft Word 2020-21 ijtimîiy majmua so'ngisi


Ijtimoiy pedagogika va pedagogik sotsiologiyada "me’yor" va "me’yordan og'ish"



Yüklə 2,3 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə23/261
tarix22.10.2023
ölçüsü2,3 Mb.
#159928
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   261
IJTIMOIY PEDAGOGIKA

Ijtimoiy pedagogika va pedagogik sotsiologiyada "me’yor" va "me’yordan og'ish" 
tushunchasi. Me’yordan og'ishish tiplari 
Ijtimoiy pedagogika jarayon va hodisalarni malum spetsifik aspektda organadi. 
Pedagogik bilimlarning bu yangi tarmogi spetsifikasi «ijtimoiy» so’zida namoyon bo’ladi. 
«umuminsoniy tushuncha insonlar hayotiy faoliyati, ularning o’zaro muloqat» formalari bo’lgan 
narsa-xodisalarpi o’zida jamlaydi. Shunday qilib, pedagogika yosh o’sib kelayotgan avlodni 
tarbiyalovchi va talim beruvchi fan asoslari ijtimoiy pedagogika talim-tarbiya jarayonida 
bolaning jamiyat hayotiga kiritishni ta’minlaydigan aspektni tadqiq etadi.
Insonni atrofidagi muhit bilan o’zaro aloqasiga ta’siri asosida rivojlanishini uning 
ijtimonylashish jarayoni, deb ta’kidlash mumkin. Zero, ijtimoiy me’yor, madaniyat qadr-
qimmatlar egallashi lozim, shuningdek bu jamiyatda insonni o’z qobiliyatlarini realo’zatsiya 
qilinish, nazorat qilish ijtimoiy ijtimoiy tajribani egallash (bilimlar qadr-qimmat xulq-atvor 
qoidalari jarayoni ijtimoiy hodisa deb nomlanadn.
Bolani ijtimoiylashtirish murakkab va davomli hodisadir. Bir tomondan har qanday 
jamiyat o’zining rivojlanish etapida ma’lum ijtimoiy, ma`naviy qadr- qimmat, o’zini tutishi, 
axloqiy qonun-qoidalar, me’yorlar ishlab chiqadi. Jamiyat bir avlod shu jamiyatdagi qonun-
qoidalarni egallab uning teng huquqli a’zosi sifatida yashab, faoliyat ko’rsatishni ko’zda tutadi.
Buning uchun jamiyat ta’lim-tarbiya me’yorsi orqali shaxsga ta’sir kursatadi Ikkinchi 
tomondan, atro`ldagi olamda sodir etilayotgan turli hodisalar uning shakllanishga ta’so’rini 
ko’rsatmay qolmaydi. Jamiyat o’zaro munosabatda bo’lgan o’zaro harakatlanadigan xilma-xil 
ijtimoiyi institutlarni o’zida namoyon qiladi. Shular orqali bola tomonidan ijtimoiy me’yorlarni 
egallash jarayoni amalga oshadi. Bulardan ba’zilari bolani rivojlanishi va ijtimoiy shakllanishiga 
ta’sir ko’rsatadi, boshqalari esa uning shaxsiy sifatlarini shakllanishiga ijobiy ta’sir ko’rsatadi. 
Bunday ijtimoiy institutlar qatoriga oila, ta'lim, madaniyat va din kiradi. 
Xulq-atvor muayyan berilgan vaqt bo’lib o’tgan xatti-harakatlarining yigindisi 
hisoblanadi.
Bu adaptivlik deyiladi, agar uning yordamida maqsadga yo’naltirilgan foydali natija 
olingan bo’lsa. Teskari(kingir «otklonyayushimsya») xulq-atvor jamiyatda qobul qilingan mos 
kelmaydigan ijtimoiy xulq-atvorga aytiladi.(I.A.Nevskiy). Teskari xulq-atvor katta ikki 
kategoriyaga bo’linadi. 
1.
Psixik 
salomatlik 
namoqn 
yoki 
yashirin 
psixopotologiya, 
me’yorlardan 
o’zoqlashadigan xulq-atvorga aytiladi. 
2.
Qandayda bir ijtimoiy, madaniy va asosan xulq me’yorlarini bizadigan antisotsial 
xulq-atvorga aytiladi. Agar bunaqa xulq-atvorlar huquq buzarlar ko'proq bo’lsa, jinoyat 
hisoblanadi, huquqiy tarbibga jazolanadi. 
Ijtimoiy burilishlar. 
-
o’z manfaati yo’nalishida huquq buzish iqtisodiy: (pul bilan mulkga ega bo’lishga 
bog’liq xatti-harakatlar) o’g’rilik, chayqovchilik. 
-
agressiya yo’nalishidagi: inson shaxsiga qarshi harakatlar(kamsitish, xuliganlik, 
kaltaklash, o’ldirish, zo’rlash); 
2. Ijtimoiy-passiv turdagi: tezda turmush tarzidan chiqib ketishga harakat qilish, fuqoralik 
vazifalarni bajarishdan bosh tortish(ishlashdan, o’qishdan bosh tortish, alkogolo’zm, 
narkomaniya, toksomaniya). 
As the driving force 
behind the social development of the 
human person needs the influence of 
objective factors, the ordinary people, 
the biological and physical (material) 
needs, the higher (spiritual) needs 
opportunities to meet their needs, as 
well as a set of relations between the 
Odam 
ijtimoiy 

Yüklə 2,3 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   261




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin