Microsoft Word asosij vositalar hisobi

 
2.4 ASOSIY VOSITALARNING INVENTARIZATSIYASI VA ULARNI QAYTA 
BAXOLASH 
Asosiy vositalar inventarizatsiyasi ularning xaqiqatda borligini hamda sifat xolatini aniqlash, 
texnik hujjatlarni tekshirish va buxgalteriya uchyoti maolumotlari bilan taqqoslash maqsadlarida 
o`tkaziladi. Inventarizatsiyani korxona raxbari buyrug`i bilan tayinlangan inventarizatsiya 
komissiyasi o`tkazadi. Komissiya moddiy javobgar shaxs ishtirokida asosiy vositalarni 

---

19 
inventarizatsiya 
qiladi. 
Olingan 
maolumotlar 
inventarizatsiya 
vedomostiga 
yozilib, 
buxgalteriyaga topshiriladi. Vedomost ikki nusxada tuzilib, komissiya ag`zolari va moddiy 
javobgar shaxs tomonidan imzolanadi. 
Inventarizatsiya vaqtida ortiqcha chiqqan oboektlar boshlangach va eskirish qiymatlariga 
odatdagidek buxgalteriya provodkalari tuzish yo`li bilan schyotlarda aks ettiriladi. Obg`yektning 
dastlabki qiymatini qshshtirish yoki kamaytirishni talab qiluvchi inventarizatsiya natijalari 
mahsus buxgalteriya provodkalari bilan rasmiylashtiriladi. 
Eskirish qiymati
D-01-«Asosiy vositalar»
K-02-«Asosiy vositalarning eskirishi»
Dastlabki qiymatiga 
D-80-«Foyda va zararlar»
K-01- «Asosiy vositalar»
Asosiy fondlar tarkibida noto`g`ri hisobda bo`lgan arzon baxoli va tez eskiruvchi buyumlar 
quyidagi buxgalteriya provodkalari bilan rasmiylashtiriladi: 
Dastlabki qiymatiga 
D-12-«Arzon va tez eskiruvchi buyumlar» 
K-01- «Asosiy vositalar»
Eskirish summasiga 
D- 02-«Asosiy vositalarning eskirishi»
K-13-«Arzon baxo va tez eskiruvchi buyumlarning eskirishi» 
Arzon baxoli va tez eskiruvchi buyumlar bo`yicha qshshimcha hisoblangan 50 % gacha yoki 
100 % gacha eskirish summasiga quyidagicha buxgalteriya provodkasi rasmiylashtiriladi: 
D-20.25,26 
K-13-«Arzon baxo va tez eskiruvchi buyumlarning eskirishi»
Asosiy vositalar kamomadi yoki buzilishi aybdor shaxslar uchyotidan qoplanadi. Agar 
aybdor shaxs aniqlanmagan bo`lsa yoki sud kam chiqqan oboektlar qiymatini ulardan undirib 
olishdan voz kechgan bo`lsa, u xolda zararlar schyotlarda quyidagicha aks ettiridadi: 
Dastlabki qiymatiga 
D-47-«Asosiy vositalarning realizatsiyasi va boshqa Kshrinishidagi hisobdan chiqarishlar
K-01- «Asosiy vositalar»
Eskirish summasiga 
D- 02-«Asosiy vositalarning eskirishi»

---

20 
K-47-«Asosiy vositalarning realizatsiyasi va boshqa kshrinishidagi hisobdan chiqarishlar» 
D-84 «Kamomad va moddiy boyliklarning buzilishidan kshrilgan yuqotishlar» 
K 47-«Asosiy vositalarning realizatsiyasi va boshqa kshrinishidagi hisobdan chiqarishlar» 
Aybdor shaxs schetiga olib borilgan kamomad 
D-73,3-«Moddiy zararni qoplashga doir hisob kitoblar 
K-84 «Kamomad va moddiy boyliklarning buzilishidan kshrilgan yshqotishlar» 
Aybdor aniqlanmagan moddiy zarar summasiga
D-26-«Davr harajatlari»
K-84 «Kamomad va moddiy boyliklarning buzilishidan kshrilgan yshqotishlar» 
Asosiy vositalar qiymatini qayti baholash maolum muddatga ularning real qiymatini 
belgilash uchun o`tkaziladi. Hamma asosiy fondlar qayti baholash davomida tiklash qiymati 
bo`yicha baxolanadi, bir vaqtning o`zida ularning eskirish darajasi ham belgilanadi. Qayti 
baholash Respublika xukumati qarori, korxona mulki mulkdorlari (taosischilar) qarori bo`yicha 
o`tkazilishi mumkin. Oboektning inventar qiymatini ko`paytirish yoki kamaytirish, ularni qayta 
baholash natijasida, qayti baholash bo`yicha ko`rsatmaga muvofiq buxgalteriya uchyoti 
schyotlarida tartibga solinadi. 
Qayta baholash natijalari schyotlarda 01-«Asosiy vositalar» schyotining debeti va 85-«Ustav 
kapitali» schyotining kreditida aks ettiriladi.