Microsoft Word Dissertasiya M?h?mm?dli Nicat docx
Yüklə 0,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Mənfəətdən istifadə olunmasının auditi
Auditor mənfəətinin təyinatı üzrə istifadə olunmasını Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsi, respublika hökümətinin normativ sənədləri, Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyi və müəssisənin təsis edici sənədləri əsasında aparılır. Müəssisələrdə hesabat dövrünün balans mənfəəti (zərəri) və onun istifadəsi balansda ayrıca əks etdirilir. Balansın pasivində alınmış mənfəət və onun avans olaraq istifadəsi, bölüşdürülməmiş mənfəət, balansın aktivində isə faktiki alınmış zərər göstərilir. Balansın yekununa ancaq hesabat ilinin və keçmiş illərin ödənilməmiş zərəri və bölüşdürülməmiş mənfəəti daxil edilir. Bütün bu prosseslər Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin 2006-ci il 18 aprel tarixli İ-38 nömrəli əmri ilə təsdiq edilmiş milli hesablar planına əsasən həyata keçirilir. Bu maliyyə hesabatının səkkizinci - Mənfəətlər zərərlər bölməsində göstərilir. Həmin hesablar planı aşağıdakı cədvəldə göstərilmişdir. Maliyyə
hesabatının böməsi
Maliyyə hesabatının maddəsi Hesabın
nömrəsi Subhesablar Digər subhesablar Hesabın adı 8 MƏNFƏƏTLƏR (ZƏRƏRLƏR) 80
Ümumi mənfəət (zərər)
801
Ümumi mənfəət (zərər)
81
Asılı və
birgə müəssisələrin mənfəətlərində (zərərlərində) pay
Asılı və birgə
müəssisələrin 48
mənfəətlərində (zərərlərində) pay
Hesabat ilinin mənfəətinın həmin il ərzində istifadə olunması haqqında məlumatları ümumiləşdirmək üçün mühasibat uçotu hesablar planında “Mənfəətin istifadəsi” hesabı nəzərdə tutulmuşdur. Hesabat ilinin sonunda illik mühasibat hesabının tərtib edilən dövrdə bu hesab bağlanır. Yəni “Mənfəətin istifadəsi” hesabında toplanmış məbləğlər dekabr ayının sonunda həmin hesabın krediti üzrə yekun yazılışları aparılmaqla “Mənfəət və zərər” hesabının debetinə silinir. Auditor yoxlama apararkən əldə olunmuş mənfəətin istifadəsi ilə əlaqədar olaraq Baş Kitabda, jurnal-orderlərdə, digər mühasibat uçotu yazılışlarında olan informasiyaları araşdırıb, təhlil etməklə yanaşı “Maliyyə nəticələri və onların istifadəsi haqqında hesabat” göstəricilərindən istifadə etməlidir. Xüsusilə mənfə- ətdən büdcəyə ayırmalardan sonra ehtiyat kapital və fondlarına, yığının fonduna, isıehlak fonduna xeyriyyə məqsədlərinə və digər məqsədlərə ayırmaların mövcud qanunvericiliyə uyğun müəyyən olunmasına diqqət verilməlidir. Nəzərə alınmalıdır ki, büdcəyə vergilərlə əlaqədar olan ödəmələrin tə’min etdikdən sonra qalan mənfəət məbləğinin, əgər təsisedici sənədlərdə digər ayırmalar nəzərdə tutulmamışsa, müəssisələr mənfəətin istifadə olunması təyinatını özləri müəyyən ediriər. Hesabat ilinin bölüşdürülməmiş mənfəətinin məbləği “Mənfəət və zərər” hesabı ilə müxbirləşdirilməklə, dekabrın yekun dövrüyyələri ilə “Bölüşdürülməmiş mənfəət (ödənilməmiş zərər)” hesabının kreditinə sliinir. Hesabat ilinin zərər məbləği “Mənfəət və zərər” hesabı ilə müxbirləşdirilməklə, dekabrın yekun dövrüyyələri ilə “Böiüşdürülmüş mənfəət (ödənilməmiş zərər)” hesabının debetinə silinir. 49
Auditor mənfəətin təyinatı üzrə istifadə olunmasının yoxlayarkən müəssisənin mənfəətinin istifadə olunması, onun zərələrinin bərpa olunması mənbələri, mənfəətin istifadəsində mülkiyyət sahiblərinin qərarlarının olması və həmin göstəricilərin mühasibat uçotu yazılışlarda düzgün əks olunmasına da diqqət verilməlidir.
Yüklə 0,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|