7
1.2.2.Büyük Sayılar Kanunu
Sigorta
şirketlerinin kazanç yapısını anlayabilmek ve vergilendirme
sonucunda faydayı devlet, toplum ve sigorta şirketleri arasında
adil bir şekilde
dağıtabilmek adına büyük sayılar kanununu anlamak gereklidir.
Bir risk grubundaki hasar sayısı arttıkça, hasar oranının o risk grubunun genel
ortalama hasar oranına daha çok yaklaşacağını gösteren kanundur. Büyük sayılar
kanunu, sigortanın temelini oluşturur. Sigorta şirketleri prensip olarak büyük sayılar
kanunun gerekliliğini sağlamaya çalışırlar. Çünkü ancak
bu sayede ekonomik olarak
getiri elde edebilirler. Bunu yapmak için iki yol izlerler
15
,
• Aynı risk grubunda ait çok sayıda sigorta yaparak gerçek risk oranına en
yakın sonuçları elde
etmek
• Hasarı büyük sayılara dağıtarak, sigortalı başına düşen maddi kaybı azaltmak.
Sigortacılığın amacı söz konusu riskleri istatistiksel yöntemlerle belirlemek
ve bunların belirli kişi ya da gruplarda yoğunlaşmasını önlemektir. Bu açıdan
bakıldığında sigortacılık bir risk paylaşma ya
da transfer tekniğidir
16
.
Büyük
sayılar kanunu sigortacılık hizmetlerinin temel prensibini teşkil eder.
Büyük sayılar kanununu vergilendirmede ulaşılmak istenen ideal amaca benzerlik
taşır. Vergileri toplumun tabanına yayarak verginin ağır yükünü dağıtmak, vergileri
herkes için kolaylıkla ödenebilecek
oranlar seviyesine çekmek, böylelikle toplumsal
faydayı arttırmak ve vergi gayretini yukarılara çekmek ile büyük sayılar
kanununun
gerisindeki anlayışla benzerlik kurulabilir.
15
Hakan TURGUT,
Parasal Zekâ, Varlık Yayınları, İstanbul, Şubat 2006, ss. 142-143.
16
N. BERK,
s. 4.