3.5.4 Bankacılık ve Sigortacılık İşlemlerinin Vergilendirilmesi Avrupa Birliği’nde 1990 yılı Temmuz ayından itibaren, banka ve sigortacılık
hizmetlerinin serbest dolaşımı sağlanmıştır. Üye ülkelerin bankacılık ve sigortacılık
alanında çalışan işletmeleri, artık bir engelle karşılaşmadan, eşit şartlar altında diğer
üye ülkelerde faaliyette bulunabilmektedirler. Konunun teşvik boyutunu da göz
önünde bulunduran 6. Direktif; banka, sigorta ve reasürans şirketlerinin işlemlerinin
tamamını KDV'den istisna etmiştir. Bu istisna, sigorta ve reasürans şirketleri
açısından kesin bir özellik taşımasına rağmen, bankacılık hizmetleri açısından
seçimlik bir istisna şeklinde düzenlenmiştir. Bu şekilde tamamen KDV dışında kalan
sigorta işlemleri ile seçimlik olarak KDV dışında kalan banka hizmetleri üzerinden,
başka bazı özel tüketim vergileri alınması yolu açık bırakılmıştır. Ancak
uygulamada, banka hizmetleri üye ülkelerde genellikle KDV dışında bırakılmakta ve
başka tüketim vergisine de tâbi tutulmamaktadır. Çünkü bu işlemler ve hizmetler
üzerine vergi koyan ülkenin işletmeleri açısından dezavantaj ortaya çıkabilecek, bu
da bir ticaret sapmasına yol açabilecektir
171
.
3.5.4.1 Menkul Sermaye İratlarının Vergilendirilmesi AB’de 1.1.2006’da yürürlüğe giren düzenleme ile kamu borçlanma
senetlerinin vergi yükü %0’dan %15’e çıkmış, bazı iratların vergi yükü azaltılmıştır.
Yine stopaj söz konusu olmayan borsa kazançları üzerinden de % 15 stopaj
yapılması kabul edilmiştir. Ancak, uygulama daha sonra yabancı ve yerli yatırımcılar
için ayrı ayrı olmak üzere değiştirilmiştir
172
.
3.5.4.2 Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi Konusu Türk Katma Değer Vergisi Kanunu'nda, banka ve sigorta işlemleri KDV
uygulaması dışında bırakılmıştır (KDVK. Md. 17). Bu Katma Değer Vergisi dışında
bırakma (istisna uygulaması), 6. Direktifte olduğu gibi seçimlik bir uygulama
olmayıp, kesin bir düzenlemedir. Katma Değer Vergisi dışında bırakılan bankacılık
171
T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı, Dokuzuncu Kalkınma Planı2007/2013, s
.
41.
172
T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı, Dokuzuncu Kalkınma Planı2007/2013, s.
45.
86
ve sigortacılık hizmetleri, bir başka kanun (Gider Vergileri Kanunu) ile düzenlenen
banka ve sigorta muameleleri vergisinin konusunu oluşturmaktadır
173
.