21
Al elle
rim...
Al kan ol
mu
ş yüre
ğim
Bana
beni bi
len tek Rab
bim ye
ter
Hayaliyle cennet oldu bu batak
Rahmetinde s
ımsıcacık ellerim
Muhammed Bozda
ğ
2. A
şağıdaki metinde vurguları doğru tespit ederek metni okuyun.
“Dost FM art
ık internet ortamında 24 saat hizmetinizde. Orjinal dosyalarımızdan birini bu alanda dinleyebileceğiniz
“Dü
şünce Mühendisliği” oluşturuyor.
Programc
ımız Muhammed Bozdağ programlarında genellikle başarı teknikleriyle ilgili konularda odaklaşıyor. “Hoş
Seda”, “Bismihi Subhanehu” gibi programlar
ından sonra programcımız yeni bir başarı programında sizinle buluşuyor.
Dü
şünce Mühendisliği
Biliyorsunuz, ba
şarı önce düşüncede başlar. “İnsan ne düşünüyorsa odur.” sözü neredeyse kanunlaşacak derecede
onay ve kabul görmü
ştür.
Peygamber(asm) “Bir saat tefekkür bir sene nafile ibadetten hay
ırlıdır.” derken düşünceye vurgu yapıyordu. “Akıl
etmez misiniz? Dü
şünmez misiniz?” gibi sorularla Kur’anın da bizi düşünmeye sevk ettiğini biliyoruz.
İşte bu programda Muhammed Bozdağ birer düşünce uzmanı olmamızı sağlamanın yollarını sunmayı amaçlıyor.
Dü
şünceye hakimiyetin bir anlamda düşüncenin mühendisi olmak anlamına geldiğini düşünüyor. Birbirinden ilginç
konular
ıyla “Düşünce Mühendisliği’ni” ilgilerinize sunmaktan sevinç duyuyoruz.”
http://www.dostfm.com sitesinden bir al
ıntı.
Durak
S
öz söylemenin do
ğallığı çerçevesinde soluk alma ve duraklama yapılır. Soluksuz ve duraklamasız bir konuşma
monoton oldu
ğu kadar anlaşılabilme eksikliği de doğurur. Metinlerin her bölümü, her ibare kendi içinde bir anlam
bütünlü
ğü taşır. bu anlam bütünlüklerinin açıkça birbirinden ayrılmaları ve birbirleriyle ilişkilendirilmeleri gerekir.
O
kudu
ğumuz metinlerde durak yerleri çeşitli noktalama işaretleriyle gösterilir. Anlam blokları “.”, “,”, “;”, “:”, “-”, “( )”,
gibi i
şaretlerle gösterilirler. Bazı metinlerde noktalama işaretleri soluk alma ve duraklama için yeterli olabilir. ancak
genellikle konu
şma dili ile yazı dili arasında belirgin farklar vardır. Yazı dilindeki durakların konuşma dilinde aynen
kullan
ılması anlaşılabilirliği zedeleyebileceği gibi pratik olarak da bu mümkün olamayabilir. Şu halde konuşma
s
ırasında metin akışına göre duraklar oluşturmak zorundayız. Bu duraklar
a) Çok k
ısa olabilir. Yapılan sadece duraklamadır. Soluk almıyorsunuz, çok kısa duraklıyorsunuz. “Sorun var, ama
çözüm de var.” cümlesinde virgül i
şaretinden sonra duraklama yapılması gerekir. Ama bu duraklama o kadar kısadır
ki nefes almaya imkan tan
ımaz.
b)Biraz uzunca olabilir. Bu duraklamalarda soluma yap
ılmaktadır. Örneğin: “Biz kendimizi başarılı olmaya,
engellerimizi a
şmaya adadık. Tüm gücümüzle büyük geleceğimiz için çalışmaya devam edeceğiz.” Burada iki cümle
aras
ındaki durak biraz uzunca olan ve soluk alınan duraktır.
c)Soluma mümkün oldu
ğu kadar gürültüsüz olmalıdır. Eğer nefesinizi tüketirseniz ani ve gürültülü solumak zorunda
kal
ırsınız. Özellikle mikrofon karşısında konuştuğunuzda solumanızın tüm gürültüsü dinleyiciler tarafından algılanır.
Soluma gürültüsü dinleyicilerinizi rahats
ız eder, konuşmanızı sevimsizleştirir. Solumanın gürültüsüz olmasını
sa
ğlamak için gerekli her imkanı kullanarak mümkün olduğu kadar sık ve küçük hacimli solumalar yapmamız gerekir.
İki önemli terimi iyi anlamalıyız:
Durak: Sadece durdu
ğumuz, soluma yapmadığımız kısa aralardır.
Durak ve Soluk: Hem durdu
ğumuz hem de soluduğumuz biraz daha uzunca olan bir aradır.
A
şağıda konuşma esnasında yapacağımız soluk noktalamalarına ilişkin kuralları veriyoruz:
22
1.
Durak ve solu
ğun mutlaka gerekli olduğu durumlar:
a)Her paragraf aras
ında, bölüm başlarında sonlarında, bölümler arasında.
b)T
ırnak içinde yazılan başkasına ait olan sözlerden önce ve sonra
Örnek: “Bana geldi, ---- “kendimi çal
ışmaya adadım.”---- dedi.
c)Herhangi bir sorudan sonra veya cevaptan sonra
Örnek: Niçin daha çok çal
ışmayalım?---- İstersek bunu başarabileceğimizi biliyoruz.
Örnek: Çocuk zeki miydi dersiniz?---- Evet çocuk zekiydi.----Bunu biliyoruz.
2.Durak ve solu
ğun şart olmadığı ancak mümkün olduğu durumlar:
a) Çok k
ısa olmayan cümlelerin noktalarında:
İnsanlar heyecanla koşuşturuyorlardı.-- Bir yardımcı arıyorlardı.
b) : ve ; i
şaretlerinden sonra
Örnek:
İki tür tembellik vardır:-- Bedensel tembellik ve zihinsel tembellik.
Örnek: Orada hayvanlar
ı görüyordum;-- kuşlar uçuyordu, tavşanlar zıplıyordu, çekirgeler ötüyordu.
c)
İki kısa cümle “ve” ile bağlanırsa, “ve” den önce.
Örnek: Bütün gücüyle direnerek aya
ğa kalkmaya çalıştı --ve sonunda ayağa kalkıp yürümeyi başardı.
d)Cümle ba
şında geçen bütün yön kelimelerinden sonra
“esasen, evvela, bana göre, o halde, çünkü, dolays
ıyla, birinci olarak...”
Asl
ında, --ben de böyle güzel tablolar çizebilirdim.
O halde,-- neden üzerinize dü
şeni yapmıyorsunuz?
3.A
şağıdaki durumlarda sadece durak noktalaması yapılmalıdır. Soluk alınmaz.
a) Cümle uzunsa özneden sonra
Örnek:Okulumuz--güne
şli günlerde üzerinde yürümekten zevk duyacağınız geniş bir yolun öteki ucunda bulunuyor.
b)Tekrarlanan
şeylerin ilkinden önce
Örnek:Y
ıldızların
-- Ay'ın, Güneş'in hep aynı mesajı verdiğini görüyorum.
c)Z
ıtlıkları ayırmak için
Örnek:Okudu
ğu roman değil-- hikaye kitabı.
d)Parantez veya iki virgül aras
ından önce ve sonra
Örnek: Bana gelip, --güya üzüldü
ğünü hissettirerek,-- özür diledi.
Elleriyle tan
ımaya çalışırken-- (gözleri görmüyor)-- bunun bir vazo olduğunu anladı.
4)A
şağıdaki durumlarda sadece durak noktalaması yapılması mümkündür.
23
a)ayn
ı anlamı taşıyan art arda kelimeleri birbirinden ayırmak için
b)Bir kelimeyi di
ğerinden ayırmakta yarar varsa
Dostları ilə paylaş: