www.ziyouz.com kutubxonasi
113
«Yana har kecha yetti martadan ayt», dedilar. Yana bir necha kun aytdim. So‘ngra u
kishiga bildirdim. Menga «Yana har kecha o‘n bir martadan ayt», dedilar.
Aytdim, ana shunda qalbimga uning halovati tushdi. Shundan bir yil o‘tgandan keyin
tog‘am yana menga «Senga o‘rgatgan narsamni yodingda tut va to qabrga kirguningcha
doim uni aytib yur, chunki u senga dunyoda ham, oxiratda ham foyda beradi», dedilar.
Shuni bir necha yil davomida aytib yurdim. Botinimda ham uning halovatini topdim.
So‘ng tog‘am menga bir kuni «Ey Sahl, qaysi bir inson bilan Alloh birga bo‘lsa, unga
qarab turuvchi va uni ko‘rib turuvchi bo‘lsa, u kishi Allohga osiylik qila oladimi? Sen ham
Allohga osiy bo‘lishdan saqlan», dedilar. Men yolg‘iz yurar edim, meni maktabga
yuborishdi. Men: «Maqsadlarim (ya’ni, Allohga yaqinlashishga intilish) tarqalib
ketishidan qo‘rqaman», deb aytdim. Lekin ular muallim bilan men bir soatga borib,
ta’lim olgach, qaytib kelishimga shartlashib olishdi. Maktabga bordim va Qur’onni ta’lim
ola boshladim. Uni olti yo yetti yoshimda yodlab bo‘ldim. Har kuni ro‘za tutardim.
Taomim esa o‘n ikki yil ichida arpa noni bo‘ldi. O’n uch yoshligimda bir masala chiqib
qoldi. Oilamdan Basraga ana shu masalani so‘rash uchun yuborishlarini so‘radim.
Basraga bordim va ulamolardan so‘radim, biron kishi savolimga javob bera olmadi.
Basradan Ibodonga bir kishining oldiga bordim. U kishini Abu Hubayb Hamza ibn Abiy
Abdulloh al-Ibodoniy, deyishardi. U kishidan masalani so‘radim, menga javob berdilar.
Men oldilarida bir muddat qolib, ilmlaridan foydalandim va odoblarini o‘rgandim. So‘ngra
Tustarga qaytib keldim. Ovqatim uchun bir dirhamga arpaning o‘zini sotib olish bilan
kifoyalandim. Shuni yanchib non qilib berishardi. Bir uvqiyasini har kecha saharlik
paytida tuzsiz va nonxurushsiz yerdim. Bir dirham bir yilga yetardi. So‘ngra uch kecha
ketma-ket och yurib, keyin yedim. So‘ngra besh kecha, so‘ngra yetti kecha, so‘ngra
yigirma besh kecha och yurdim. Mana shu holda yigirma yil o‘tdi. So‘ng yer yuziga bir
necha yilga sayohatga chiqdim. Keyin Tustarga qaytib keldim. Kechaning hammasida
Alloh xohlaganicha qoyim bo‘lar edim». Ahmad aytdilar: «Allohga yo‘liqqunlaricha u
kishining tuz yeganlarini ko‘rmadim».