Microsoft Word ihyo tavba ziyouz com doc

Tavbaning vojibligi va fazilati 
Bilgilki, tavbaning vojibligi oyat va xabarlarda bayon qilingan. Basirati, ya’ni idrok va zehn 
quvvati ochilgan kishiga bu narsa kunday ravshan. 
Alloh ko‘ksiga iymonni joylagan inson uning nuri bilan oldidagi jaholat zulmatlarini yorib o‘tishga, 
har qadamda dovdirab, yetakchiga ehtiyoj sezavermasdan, sabot bilan dadil yurishga qodir bo‘ladi. 
Shunga ko‘ra, solik, ya’ni oxirat yo‘lchisi ikki xil: ko‘zi ojiz kishi kabi doimo, har qadamda yetovga 
muhtoj bo‘lishi yoxud avval hidoyat topib, so‘ng nafsini hidoyatga boshlaydigan basirat sohibi bo‘lishi 
mumkin. 
Shuningdek, odamlar ham din yo‘lida ikki toifaga ajraladilar. Kimki bu yo‘lga qadam qo‘yib, 
taqliddan nariga o‘tolmasa, u har qadamda Allohning kitobi yoki Rasululloh sollallohu alayhi 
vasallamning sunnatidan biror dalilga muhtoj bo‘ladi. Ko‘pincha ehtiyojini qondirolmaydi, hayronlik 
ichra qoladi. Umri qanchalik uzun, jiddu jahdi qanchalik qattiq bo‘lmasin, uning bu harakatida 
mahdudlik, qadam tashlashida zaiflik. bor. 
Kimning qalbini Alloh Islomga ochib, saodatmand etgan ekan, u Parvardigori tomonidan 
bo‘ladigan nur ustidadir. U ozgina ishora bilan chalkash yo‘l sinoatidan ogoh bo‘ladi, mashaqqatli 
dovonlardan oshib, qalbi Qur’on va iymon nuri bilan yog‘duga to‘ladi. Botinidagi nurning porlashi 
uchun ozgina bayon kifoya. Garchi olov tegmasa ham, xuddi yog‘ga botirilgan pilikdek ziyo taratadi. 
Agar olov tegsa, nur ustiga nur! Alloh o‘zi xohlagan kishini O’z nuriga hidoyat qiladi. 
Mana shu holni o‘zida hosil qilgan kishi tavbaning vojibligini bilishni xohlasa, avvalo, basirat nuri 
ila tavbaning mohiyatiga, keyin uning vojibligi ma’nosi nimadan iboratligiga nazar solsin. So‘ngra bu 
ma’nolarni aqlida jamlab, tafakkur qilsin. Shak yo‘qki, shundan keyin u o‘zining tavba yo‘lida sobit 
turishi zarurligiga qat’iy amin bo‘ladi. 
Abadiy halokatdan najot topib, abadiy saodatga erishish uchun tavba vojib ekan, demak, baxt yo 
baxtsizlik tushunchalari biror ishni amalga oshirish yoki uni tark qilishni taqozo etadi. Aks holda, vojib 
so‘zining ma’nosi vojiblik sifatini yo‘qotadi. 
Qachonki, vojib so‘zining ma’nosi abadiy saodat yo‘lidagi vosita deb anglansa; boqiy uydagi 
farog‘at Alloh taolo diydori ila hosil bo‘lishi va undan to‘suvchi har bir narsa shaksiz baloga 

---

Ihyou ulumid-din. Tavba kitobi. Imom G’azzoliy 
www.ziyouz.com
кутубхонаси
7
yo‘liqtirishi, nafs va uning istagi orasida vositachi bo‘lgan kishining firoq va jahannam olovida kuyishi 
anglansa; dunyo istaklariga qul bo‘lish, bu dunyo bilan do‘st tutinish, bevafo matohlarga butun mehru 
muhabbatni berib bog‘lanish Alloh taoloning diydoridan uzoqlashtiruvchi narsalar ekani anglansa, 
shubhasiz, o‘shanda uzoqlashish yo‘lidan kechib, yaqinlik yo‘liga qadam qo‘yish vojibligi ayon bo‘ladi. 
Qachonki, qalb bilan bu olam ziynatlari orasidagi aloqa barham topib, uning o‘rnini davomli zikr 
egallasa, banda bilan Yaratuvchi o‘rtasidagi uns va muhabbat yanada ortadi. Muhabbat kuchaygan 
sayin har kim toqatiga yarasha ulug‘lik va qudrat egasi bo‘lmish Zotga yaqinlasha boradi, gunoh 
neligini anglaydi. Gunoh Allohdan yuz o‘girish va shaytonga ergashish ekanini, shayton Dargohdan 
to‘silgani sabab Allohdan uzoqlashtiruvchi dushman ekanini ichdan his etadi. Oqibat, uzoqlashishni 
tark etib, yaqinlashish yo‘liga o‘tish vojib ekaniga zarracha shubha qilmaydi. 
Bu kechish