Microsoft Word ihyo tavba ziyouz com doc
Yüklə 0,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
َنﻮُﻠِﻓﺎَﻏ ُﻪْﻨَﻋ ْﻢُﺘْﻧَأَو ُﺐْﺋِّﺬﻟا ُﻪَﻠُآْﺄَﻳ ْنَأ ُفﺎَﺧَأَو "Men sizlar g‘aflatda qolib, uni bo‘ri yeb ketishidan qo‘rqaman" {Yusuf surasi.13), degan so‘zlaring sabab bo‘ldi. Nega uni bo‘ri yeb ketishidan qo‘rqding-u, Menga umid bog‘lamading? Yusufni senga nima uchun qaytarganimni bilasanmi? - dedi Alloh taolo. Ihyou ulumid-din. Tavba kitobi. Imom G’azzoliy www.ziyouz.com кутубхонаси 62 — Yo‘q, bilmayman? — dedi Yoqub alayhissalom. — Chunki, sen Mendan: "Shoyadki, Alloh ularning barchalarini (Yusuf, Binyamin va katta o‘gillarimni) bag‘rimga qaytarsa" (Yusuf surasi, 83), deb umid qilding. Bunga o‘xshash hikoyatlar juda ko‘p. Ularning Qur’on va xabarlarda vorid bo‘lishi bejiz emas. Biz bu voqealarga jiddiy e’tibor qilmog‘imiz, ulardan ibratlanmogimiz lozim. Axir, payg‘ambarlar (ularga Allohning salomi bo‘lsin) kichik gunohlari uchun shunchalik uqubatlarga solingan ekan, katta gunohlarga botgan bizning ahvolimiz qanday bo‘ladi?! Ha, jazoning oxiratga qoldirilmasdan, shu dunyoda berilishi payg‘ambarlarning saodatidir! Badbaxt kimsalarga esa, gunohlari yanada ziyoda bo‘lishi uchun muhlat beriladi. Ular bu dunyoda go‘yo baxtli, shodmon hayot kechiradilar-u, aslida, gunohga chuqurroq botib, o‘zlarini do‘zaxga o‘tin qilish uchun hozirlaydilar. Demak, oxirat azobining og‘ir va shiddatli ekanini eslatish ham gunohdan tiyilmaslik dardiga davodir, tavbaga olib keluvchi sabablardandir. Gunohlarni tark etishga undashning uchinchi yo‘li, bu — dunyoda gunohlar uchun beriladigan jazoning tez kelishini insonlar zehnida qaror toptirish. Chunki, banda musibatga yo‘liqar ekan, albatta, bu uning biror jinoyatiga jazodir. Ko‘pincha, inson o‘zining haddan ortiq nodonligi tufayli oxirat ishiga yengil qaraydi, bu dunyodagi jazodan ko‘proq qo‘rqadi. Demak, insondagi mana shu xususiyatdan kelib chiqqan holda uni tavba tomon burish Dovud va Sulaymon payg‘ambarlar (ularga Allohning salomi bo‘lsin) qissalarida hikoya etilgani kabi, gunohi tufayli bandaning rizqi tang qilinsa, ba’zan qalblardan joy olgan martabasini yo‘qotishi, dushmanlari uni egallab olishi mumkin. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam deydllar: "Banda sodir etgan gunohi tufayli yutuqdan mahrum bo‘ladi" (Ibi Moja, Hakim rivoyati). Ibn Mas’ud roziyallohu anhu deydi: "Mei shunday o’yga keldimki, albatta, banda sodir etgan gunohi tufayli ilmni unutadi". Ibn Mas’udning bu gapi Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning: "Kim bir gunoh qilsa, aql undan ajraladi va hech qachon qaytmaydi", degan so‘zlari ma’nosiga yaqin. Salaflardan biri deydi: "La’nat yuzning qaroligi emas. La’nat moldagi nuqson ham emas. Balki, haqiqiy la’nat bir gunohdan shunga o‘xshash yoki undan ham yomonroq boshqa bir gunohga o‘tishdir". Naqadar to‘g‘ri aytilgan gap! Haqiqatan ham la’nat rahmat dargohidan quvilish, tavfiq rizqidan mahrum bo‘lishdir. Bu esa, eng katta mahrumlik. Tasavvur qil: sodir etilgan bitta gunoh insonni ikkinchi gunohga chorlaydi. Shu tariqa gunohlar ko‘payib boradi. Darabsanki, banda gunohlari tufayli foydali rizqdan gunohlardan to‘xtashga sabab bo‘luvchi olim va solihlar majlisidan mahrum bo‘ladi. Solih kishilarning nafratiga sazovor bo‘lgani uchun Alloh ham undan nafratlanadi. Hikoya qilinadi: "Oriflardan biri balchiq yo‘lda ehtiyot bo‘lib, to‘nining etagini yig‘ishtirib ketayotgan edi. Qo‘qqisdan oyog‘i toyib yiqildi. Keyin o‘rnidan turdi va to‘gri balchiqning o‘rtasidan yurib ketdi, so‘ng yig‘lab, "Mening‘ bu holatim doimo gunohlardan saqlanib, kutilmaganda bir yo ikkita gunohni sodir etib, keyin gunohlar deng‘iziga sho‘ng‘ig‘an bandaning‘ ahvoliga o‘xshaydi", - dedi. Bu voqea g‘unohning jazosi boshqa gunohg‘a tortilish bilan ham hosil bo‘lishiga ishoradir. Shuniig uchun Fuzayl aytadi: "Zamonning evrilishldan, do‘stlarning bevafoligidan qilayotgan shikoyating gunohlaringning seng‘a qoldirgan merosidir". O’tganlardan biri aytgan ekan: "Eshagimning qaysarligini gunohimga jazo deb bilaman". Yana biri degan: "Uyimdagi sichqonlar gunohimga jazodir". Shomlik so‘fiylardan biri hikoya qiladi: "Bir kuni ketayotib, chiroyli nasroniy bolaga ko‘zim tushdi. To‘xtab, unga ajablanib qarab turgan edim, yonimdan damashqlik Ibn Jalo o‘tib qoldi. U mening‘ qo‘limdan tortdi, sal xijolat bo‘ldim. Keyin dedim: "Ey Abu Abdulloh! Subhonalloh! Shunday chiroyli yuz, shunday mukammal san’atning qanday qilib jahannam uchun yaratilg‘aniga ajablanyapman?" Shunda Ibn Jalo qo‘limni siqib, - dedi: "Bu ishingning jazosini sal keyinroq, albatta, ko‘rasan". Darhaqiqat, o‘ttiz yildan so‘ng‘ bu qilmishimning jazosini oldim". Abu Sulaymon Doroniy deydi: "Ihtilom ham jazodir". Yana aytadi: "Kishi gunohi tufayligina jamoat namozini o‘tkazib yuboradi". Xabarda keladi: "Zamondan nolishingizning sababi amallaringizning buzilganidir" (Bayhaqiy rivoyati). Yana aytiladi: "Alloh taolo deydi: "Agar banda shahvatini toatimdan yuqori qo‘ysa, unga |