Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
146
aybini e’tiborga olgan holda, ham unga nisbatan eng munosib jazo berishni ko‘zda 
tutgan holda tabaqaviy yondashish imkonini beradi. Umuman olganda har qaysi 
musulmon, agarda uning aybi isbotlansa, har qanaqa jazoga tortilishi mumkin. Biroq sud 
uning madaniy darajasi va ijtimoiy ahvolini hisobga olishi shart va shunday jazoni 
tanlashi kerakki, u eng samarador bo‘lgani hodda ortiqcha qattiq ham, tahqirlovchi ham 
bo‘lmasin. 
Huquqbuzarlik uchun javobgarlik insonning umumiy huquqiy qobiliyati shakllaridan 
biridir va shunga ko‘ra barcha huquqiy qobiliyatlar (mas., yosh bolalar va aqli zaiflar) 
jazoga tortilmaydilar, qullar, ayollar va b. to‘liq huquqqa ega bo‘lmaganlarga erkin 
musulmon erkakka beriladigan jazoning yarmi beriladi. Jazoni teng yarmiga bo‘lishni 
imkoni bo‘lmagan holatlarda (mas., o‘lim jazosi), qul xuddi erkin kishi kabi jazoga 
tortiladi. Agarda jinoyatchi g‘ayridin bo‘lib, uning jinoyati qaysi dindaligi bilan mutlaqo 
bog‘lanmagan bo‘lsa, u xuddi musulmon kabi jazolanadi; tabiiyki u tavba qilishdan ozod 
etiladi, albatta, buning o‘rniga unga jarima to‘lash yuklatilishi mumkin. Hoz. vaqtda 
jazoning barcha turlari shaklan saqlanib qolgan, biroq eng rivojlangan mamlakatlar 
qonunchilik idoralari tomonvdan qabul qilingan jazo turlari, ya’ni qamoqqa olish va 
majburiy mehnatga jalb etish, jarimalar va jamoatchilik o‘giti kabilar afzal ko‘rilmoqda. 
 
IQTISOB - bu dunyo ne’matlariga erishmoq. O’zi va yaqinlarini I. doirasida zaruriy 
narsalar bilan ta’minlash har bir musulmonning vazifasidir, unga qad. payg‘ambarlar va 
Muhammad (sav)ning sahobalarini savdo va hunarmandchilik bilan shug‘ullanganlari 
ham misol bo‘lishi mumkin. Hunarmandchilik va savdo yo‘li bilan topilgan mablag‘ davlat 
maoshidan ko‘ra sofrokdir. I. Allohning marhamatiga umid qilib (tavakkul) o‘zini o‘zi 
ta’min etishdan voz kechuvchi taqvodan afzaldir, o‘z nafsini barcha narsadan tiyish - har 
qanday qotillik kabi gunoxdir.