Microsoft Word mulki huquq doc

5. Əqdin forması 

Qeyd  etdik  ki,  iradəni  ifadə  etmə  daxili  iradəni  düzgün  əks  etdirməlidir.  Söhbət  əqd  bağlamaq  niyyətində 

olan şəxsin bu iradəni əqdin digər iştirakçılarının nəzərinə düzgün çatdırmasından gedir. Daxili iradə əqdin di-

gər iştirakçılarının nəzərinə yalnız qanunda nəzərdə tutulan və göstərilən üsullarla çatdırıla bilər. Bu üsullar qa-

nunun müəyyənləşdirdiyi formadır. Həmin forma isə əqdin forması adlanır.  

Ə

qdin forması dedikdə, qanunda nəzərdə tutulan elə üsullar başa düşülür ki, bu üsullar vasitəsilə əqd 

bağlamaq niyyətində olan şəxsin daxili iradəsi xaricən ifadə olunur, dəqiq və aydın surətdə əqdin digər 

iştirakçılarının  nəzərinə  çatdırılır,  iradə  ifadəsi  təsbit  edilir.  kitərəfli  və  çoxtərəfli  əqdlər  (müqavilələr) 

bağlanan hallarda isə iradənin, sadəjə olaraq, maraqlı şəxslərin (əqd iştirakçılarının) nəzərinə çatdırılmasından 

savayı,  həm  də  müəyyən  dərəcədə  tərəflərin  iradə  ifadəsinin  razılaşdırılması  tələb  edilir.  Söhbət  müqavilələr 

bağlanan hallarda qarşılıqlı iradə ifadələrinin bir-birinə uyğun gəlməsindən gedir. 

Ə

qdin forması onun etibarlı hesab edilməsinə dəlalət əsas və vacib şərtlərdən biridir. Özü də əqdlər yalnız 

qanunda  (Mülki  Məcəllədə)  və  ya  tərəflərin  qarşılıqlı  razılaşmasında  nəzərdə  tutulan  formada  bağlana  bilər. 

Odur ki, əqdin etibarlı olması üçün Mülki Məcəllə ilə (qanunla) və ya tərəflərin qarşılıqlı razılığı ilə müəyyən-

ləşdirilmiş formaya riayət edilməsi zəruridir. Əgər qanunla (Mülki Məcəllə ilə) əqd üçün forma müəyyənləşdi-

rilməyibsə, tərəflər onu özləri müəyyənləşdirə bilərlər. Əksinə, əqdin forması qanunda (Mülki Məcəllədə) nə-

zərdə tutularsa,

 

tərəflərin razılığı ilə müəyyən edilə bilməz. Məsələn, faktorinq müqaviləsi üçün qanun  yazılı 

forma müəyyən edir (MM-in 655-ci maddəsinin 5-ci bəndi). Bu, o deməkdir ki, həmin müqavilə yazılı forma-

dan başqa, tərəflərin razılığı ilə digər hər hansı formada bağlana bilməz. Əvəzsiz istifadə müqaviləsi üçün qa-

nun konkret müəyyən forma müəyyən etmir. Deməli, bu müqavilə tərəflərin razılığı ilə istənilən formada bağla-

na bilər.  

Qanun əqdin iki formasını müəyyənləşdirir və fərqləndirir: 

●

 şifahi forma;  

●

 yazılı forma.  

Yazılı forma özü iki cür olur:  

●

 sadə forma;  

●

 notarial forma.  

Beləliklə, ümumilikdə əqd üç formada bağlana bilər:  

●

 şifahi formada;  

●

 sadə yazılı formada;  

●

 notarial formada.  

Ş