mülki hüquq sistemlərində mülki hüquq dedikdə, əsasən ictimai həyatda və cəmiyyətdə əmələ gələn əmlak
münasibətlərini tənzimləyən hüquq sahəsi başa düşülür. Mülki hüquq sahəsi sivilistika da adlanır. Sivilistika
sahəsinə, bir qayda olaraq, əmlak münasibətlərini nizama salan hüquq normaları daxildir. «Sivilistika» termini-
nin tarixi mənşəyi və kökü isə çox qədim dövrlərə və əyyamlara gedib çıxır. Bu termin «ius civile» anlayışı ilə
bağlıdır. «Ius civile» Roma hüququ tərkibində ayrıca sistem kimi yaranmışdı. Roma hüququnda bir nezə sistem
fərqləndirilirdi. Bu hüquq sistemləri birdən-birə eyni vaxtda yaranmamışdı. Onlar tarixi inkişafın müxtəlif düvr-
lərində tədricən bir-birinin ardınúa təşəkkül tapmışdı. «Ius civile» Roma hüququnun tarixi sistemləri arasında
xüsusi yer tuturdu.
«Ius civile» «mülki hüquq» mənasını ifadə edir. Belə ki, latın dilində mülki sözünə, ümumiyyətlə desək,
«civilis» ifadəsi uyğun gəlir. Latınca «ius» sözü isə «hüquq» mənasını bildirir. Amma Roma hüququnun tarixi
sistemlərindən biri olan sivil hüququ (ius civile) müasir mənada mülki hüquq anlayışına uyğun gəlmir. Roma
mülki hüququnun nizamasalma predmeti sivil hüququn (o cümlədən müasir mülki hüququn) nizamasalma pred-
metindən daha geniş idi. Belə ki, Roma mülki hüququna üz hüquq sisteminin məcmusu uyğun gəlirdi:
●
sivil hüququ (ius civile);
●
xalqlar hüququ (ius gentium);
●
pretor hüququ (ius praetorium və ya honorarium; «honores» - fəxri vəzifə deməkdir).
Dostları ilə paylaş: |