Microsoft Word mulki huquq doc

Məcəllə ilə və ya tərəflərin razılaşması ilə yazılı forma müəyyənləşdirilməsin. Bu halın mahiyyəti belədir 

ki, müvafiq əqd üçün Mülki Məcəllədə müəyyən konkret forma nəzərdə tutulmur. Bu forma əqd bağlayan tərəf-

lərin sazişi ilə də müəyyənləşdirilmir. Deməli, onda əqd şifahi formada bağlanmış sayılır. 

kinci hala o şifahi əqdlər şamil olunur ki, onlar tərəflərin qarşılıqlı razılığı ilə müəyyən edilsin. Belə ki, 

tərəflər bağladıqları əqdin şifahi formada olması barədə razılığa gəlirlər.  

Üçüncü hala o şifahi əqdlər aid edilir ki, qanunda (Mülki Məcəllədə) onların şifahi formada bağlanması 

nəzərdə tutulsun. Məsələn, tapşırıq müqaviləsi şifahi formada bağlana bilər (MM-in 777-ci maddəsinin 2-ci 

bəndi). 

Ş

ifahi formada bağlana bilən əqdlər konklyudent (latınja «concludere» — bağlamaq) hərəkətlərin həyata ke-

---

 

325

çirilməsi yolu ilə də bağlanır. Konklyudent hərəkətlər şəxsin elə bir rəftarı və davranışıdır ki, bunun vasitəsi 

ilə həmin şəxsin əqd bağlamaq iradəsi məlum olur və əqd bağlamağa razılığı açıq-aşkar görünür. Bu cür hərə-

kətləri  real  hərəkətlər  adlandırmaq  daha  düzgün  olardı.  Məhz  şəxsin  real  hərəkətləri  hüquqi  əhəmiyyət  kəsb 

edir. Bu cür hərəkətlərlə əqdin bağlanması halına çoxlu misallar çəkə bilərik: mal almaq üçün şəxsin avtomata 

pul və ya ceton buraxması; metro vasitəsi ilə getmək üçün şəxsin cetonu avtomatik qurğuya atması; sürücünün 

ümumi istifadədə olan nəqliyyat vasitəsini dayanajağa verməsi; şəxsin avtomat vasitəsi ilə valyuta dəyişməsi; 

şə

xsin mirası qəbul etməsi üçün faktiki hərəkətlər etməsi və s.  

Konklyudent hərəkət yolu ilə yalnız o əqdlər bağlanır ki, qüvvədə olan qanunvericilik həmin əqdlər üçün şi-

fahi forma nəzərdə tutsun. Yalnız şifahi formada bağlana bilən əqdlər konklyudent hərəkətlə bağlanarsa, hüquqi 

ə

həmiyyətə  malik  olur.  Yazılı  formada  bağlanmalı  olan  əqdlərin  bu  yolla  bağlanması  mümkün  deyil,  istisna 

edilir. Bu cür əqdlər hüquqi nəticəyə səbəb olmur və etibarsız sayılır. 

Ə

qdlər susmaq yolu ilə də bağlana bilər. Özü də dərhal qeyd etməliyik ki, ki, yalnız Mülki Məcəllədə və ya 

tərəflərin razılaşmasında nəzərdə tutulduğu hallarda, susmaq əqdlərin bağlanmasının üsulu və yolu kimi çıxış 

edə bilər.  

Susmaq şəxsin elə bir hərəkətsizliyidir ki, bu hərəkətsizlik həmin şəxsin əqd bağlamaq iradəsini ifadə edir. 

Bu hərəkətsizliyin kəsb etdiyi hüquqi məna belə bir xalq kəlamında ifadə olunur: «susmaq razılıq əlamətidir». 

Susmaq dinməz razılıq deməkdir. 

Susmaq yolu ilə əqd bağlanması hallarına çoxlu misallar çəkə bilərik. Məsələn, vərəsə 3 ay müddətində mi-

rasın qəbul edilməsini təsdiqləyən müvafiq hərəkət etməlidir. Onun bu hərəkəti etməməsi susmağı ifadə edir. 

Bu cür susmaq isə mirasdan imtina kimi birtərəfli əqdin bağlanmasını nümayiş etdirir. Başqa bir misalda icra 

müqaviləsinin müddəti qurtarır. Bu müqaviləyə xitam vermək və ya onu dəyişdirmək barədə tərəflər susurlar. 

Belə halda susmaq müqavilənin eyni müddət üçün və eyni şərtlərlə uzadılmasını ifadə edir. Daha başqa bir mi-

salda  müqavilə  bağlamaq  barədə  təklif  vermiş  şəxsin  (oferentin)  susması  müqavilənin  bağlanmamasını  ifadə 

edir (MM-in 409-cu maddəsinin 5-ci bəndi).  

Mülki qanunvericiliyin digər aktlarında susmaq əqdin bağlanması üsulu kimi nəzərdə tutula bilər. Bank qay-

dalarına görə, bank ödəmə tapşırığını razılıq almaq məqsədi ilə ödəyiciyə göndərir. Əgər ödəyici susarsa, bu, 

onun ödənişə razılıq verməsini ifadə edir.  

Almaniya mülki qanunvericiliyinə görə, əqdin formasının üç tipi fərqləndirilir: yazılı forma (MQ-nin 126-cı, 

127-ci  paraqrafları);  rəsmi  təsdiqetmə  (MQ-nin  129-cu  paraqrafı);  notariat  qaydasında  təsdiq  etmə  (MQ-nin 

128-ci paraqrafı). Yazılı forma imza qoyulmasını və ya notariatın tanıdığı digər işarələrin (nişanların) olmasını 

tələb edir. Rəsmi təsdiqetmə forması onu ifadə edir ki, sənəd notarius tərəfindən tərtib olunmalı, imzalanmalı və 

təsdiqlənməlidir. Bu, şəxsiyyəti eyniləşdirməyə imkan verir: notarius təsdiq edir ki, imza əqd bağlayan şəxsə 

məxsusdur. Notarial forma əqd bağlamaq barədə təklifi və bu təklifin qəbul edilməsini notariusun təsdiqləməsi-

ni nəzərdə tutur.