(möhlət) müəyyənləşdirilməsi hesab edilir. Moratorium (latınja «moratorius» — yubadan, ləngidən) öhdəlik-
lərin icrasının «dondurulmasını», təxirə salınmasını və yubadılmasını, ona möhlət verilməsini ifadə edir. O, mü-
vafiq icra hakimiyyəti orqanı (AR Nazirlər Kabineti) tərəfindən müəyyən edilir.
Moratorium elan edilməsi müstəsna tədbirdir. O, nadir hallarda tətbiq olunur. Bu müstəsna tədbir növündən
yalnız ölkədə yaranan müxtəlif obyektiv və fövqəladə hallarla bağlı olaraq istifadə edilir. Bu halların əmələ gəl-
məsinə isə hərbi vəziyyət, iqtisadi islahat, təbiət hadisələri, ictimai hadisələr, beynəlxalq vəziyyət, əlverişsiz iq-
lim şəraiti və digər amillər səbəb ola bilər. nsan və ya heyvanların infeksiya xəstəliklərinə görə müəyyənləşdi-
rilən karantin də moratorium elan edilməsinə əsas ola bilər. Məsələn, Böyük Vətən müharibəsi illərində işğal-
dan azad olunan rayonlarda yerləşən dövlət və kooperativ təşkilatlarının pul borclarının ödənilməsinə möhlət
(moratorium) verilmişdi. Başqa bir misalda 80-90-cı illərdə əlverişsiz təbii iqlimə görə zərərə düşən kolxoz və
sovxozlara onların SSR Dövlət Bankından aldıqları ssuda üzrə borcların qaytarılmasına on iki il müddətinə
möhlət verilmişdi.
Moratoriumun iki növü fərqləndirilir: ümumi moratorium; qismən moratorium. Ümumi moratorium odur
ki, o, ölkə üzrə bütün öhdəliklərə aid olur. Qismən moratoriuma gəldikdə isə o, yalnız öhdəliyin bu və ya di-
gər növünə şamil edilir.
Moratoriumu qarşısıalınmaz qüvvələrdən fərqləndirmək lazımdır. Moratorium iddia verilməsinə hüquqi
cəhətdən, qarşısıalınmaz qüvvə isə faktiki cəhətdən mane olur.
ddia müddətinin axımı fəaliyyət qabiliyyəti olmayan şəxsin qanuni təmsilçisi (nümayəndəsi) olmadığı
Dostları ilə paylaş: |