Microsoft Word mulki huquq doc

Təbii  bəhər  dedikdə,  təbii  mənşəyə  malik  olan  heyvan  və  bitkilərin  üzvü  inkişafının  nəticəsi  başa  düşülür. 

Meyvə  ağajlarının  barını,  ev  quşlarının  və  mal-qaranın  balasını,  onların  verdiyi  məhsulları  (südü,  yumurtanı, 

yunu və s.) təbii (natural) bəhərə aid etmək olar. Mülki bəhərə gəlir də deyilir. Gəlir dedikdə, əşyanın mülki 

dövriyyədə (icarə, borc, kirayə və digər mülki hüquq münasibətlərdə) iştirakı nəticəsində əldə edilən pul və di-

gər  ödənişlər  başa  düşülür.  Məsələn,  bank  əmanəti  üzrə  faizlər,  ixtiradan  istifadəyə  görə  verilən  haqq,  icarə 

haqqı, səhmə görə alınan dividend və s. gəlirə misal ola bilər. Məhsul dedikdə, əşyanın emalı, yenidən emalı və 

ya ondan məqsədyönlü qaydada istifadə edilməsi nəticəsində alınan əmlak başa düşülür. Məsələn, müəssisənin 

hazırladığı mal, istehsal olunan məmulat, inşaatçıların tikdiyi ev və s. məhsul hesab edilir. 

Bəhərə və məhsula mülkiyyət hüququnun əldə edilməsi ilkin üsula, gəlirə mülkiyyət hüququnun əldə edil-

məsi isə törəmə üsula aid edilir. Gəlir törəmə üsula ona görə şamil edilir ki, burada mülkiyyət hüququnu əldə 

edənin hüququ əmlakın əvvəlki mülkiyyətçisinin hüququndan asılıdır. Əşyanın mülkiyyətçisi kimdirsə, əşyanın 

təbii bəhəri də onun mülkiyyətindədir (MM-in 135-ci maddəsinin 12-ci bəndi).  

Bəhər əşyanın tərkib hissəsidir. Belə halda bəhər əşya ilə birlikdə onun mülkiyyətçisinə məxsus olur. Ona 

görə ki, əşyanın mülkiyyətçisi onun bütün tərkib hissələrinin mülkiyyətçisidir. Bəhərlər əşyadan ayrıldıqda, on-

lar mülki dövriyyədə müstəqil əşyalar kimi çıxış edir. Bu halda isə müxtəlif əqdlər (alqı-satqı, bağışlama, dəyiş-

mə və s. müqavilələr) əsasında bəhərlərə mülkiyyət hüququ əldə edilə bilər.  

Beləliklə, mülkiyyət hüququnun əldə edilməsi üsullarının MM-in 178-192-ci maddələrində müəyyən edilən 

qəti siyahısı göstərilənlərdən ibarətdir. Lakin hüquq ədəbiyyatında bu siyahının qeyri-qəti olması fikrini irəli sü-

rən müəlliflər də var. Həmin müəlliflərin fikrinjə, digər üsulların da tətbiqi istisna edilmir. Onlar əmlakın rəm-