Microsoft Word mulki huquq doc

hərəkəti qadağandır. Belə əmlak mülki dövriyyə qabiliyyəti olmayan əmlak sayılır. Qanun mülki dövriyyə qa-

biliyyəti olmayan əmlak növlərinin şəxslərin mülkiyyətində olmasını qadağan edir. Əgər şəxsin mülkiyyətində 

belə əmlak olarsa, həmin əmlak bir il müddətində mülkiyyətçi tərəfindən özgəninkiləşdirilməlidir (MM-in 206-

cı maddəsinin 1-ci bəndi). Belə halda bir illik müddət əmlaka mülkiyyət hüququnun yarandığı andan hesablanır. 

Qanunda müddət barədə digər qayda da müəyyən edilə bilər. 

Ə

mlakın şəxslərə məxsus ola bilməməsini şərtləndirən hallar müxtəlif ola bilər: bunu qanunun yasaqlaması; 

əş

yanın hüquqi reciminin dəyişməsi (dövriyyə qabiliyyətli əşyanın qeyri-dövriyyə qabiliyyətli əşya olması); hü-

quqi şəxsin statusunun dəyişməsi (qanunla universal mülki hüquq qabiliyyəti verilən kommersiya təşkilatının 

bu hüquqi imkandan məhrum edilməsi ilə onun bəzi əmlak növlərinə malik ola bilməməsi); vətəndaşın vərəsə-

lik qaydasında sahiblik və əldə olunması üçün xüsusi icazə tələb edilən əmlak alması. 

Ə

mlak bir il müddətində mülkiyyətçi tərəfindən özgəninkiləşdirilmədikdə, məjburi olaraq satılır. Belə halda 

ə

mlakın xarakteri və təyinatı nəzərə alınır. Əvvəljə müvafiq dövlət orqanları əmlakın məjburi satışı üçün iddia 

ə

rizəsi ilə məhkəməyə müraciət edir. Məhkəmə iddia ərizəsinə mahiyyətjə baxıb, vətəndaşa məxsus ola bilmə-

yən əmlakın məjburi satışı barədə qərar qəbul edir. Əmlakın satışından əldə edilmiş pul onun keçmiş mülkiy-

yətçisinə verilir. Göstərilən qaydada əmlakın satışı mümkün olmadıqda, o, dövlət mülkiyyətinə keçir. Belə hal-

da da dövlət keçmiş mülkiyyətçiyə əmlakın dəyəri məbləğində haqq ödəyir. Mülkiyyətçiyə verilən haqdan əm-

lakın özgəninkiləşdirilməsinə çəkilən xərjlər çıxılır (MM-in 206-cı maddəsinin 2-ci bəndi). 

Ə

ldə olunması üçün xüsusi icazə (lisenziya) tələb edilən əmlak növləri barədə də analoci qayda tətbiq edilir 

(MM-in 206-cı maddəsinin 3-cü bəndi). Belə əmlak növlərinin hərəkəti mülki dövriyyədə məhdudlaşır. Əldə 

olunması üçün xüsusi icazə tələb edilən əmlak məhdud dövriyyə qabiliyyətli əmlak adlanır. Məsələn, mülki si-

lah bu cür əmlak növünə şamil edilir. Mülki silah özünümüdafiə, ov və idmanla məşğul olma üçün nəzərdə tu-

tulmuş silahdır. Mülki silahın dövriyyəsi ilə əlaqədar yaranan münasibətlər «Xidməti və mülki silah haqqında» 

qanunla tənzimlənir. Əldə olunması üçün xüsusi icazə (lisenziya) tələb edilən əmlak növləri mülki dövriyyəsi 

məhdudlaşdırılmış əşyalardır. Onların dairəsi xüsusi qanunla müəyyən edilir («Mülki dövriyyənin müəyyən iş-

tirakçılarına mənsub ola bilən və dövriyyədə olmasına xüsusi icazə əsasında yol verilən əşyaların siyahısı haq-

qında» 23 dekabr 2003-cü il tarixli qanun).  

Elə hesab edək ki, atadan oğula vərəsəlik qaydasında mülki silah keçir. Lakin mülki silaha mülkiyyət hüqu-

qu əldə etmək üçün vərəsənin xüsusi icazə alması tələb olunur. O, daxili işlər orqanına (polisə) müraciət edir. 

Vətəndaşın bu müraciətindən sonra polis orqanı qanunda göstərilən əsaslar olduqda, ona mülki silahın əldə edil-

məsinə icazə verilməsindən imtina edir. Belə halda ya mülki silah vərəsə tərəfindən özgəninkiləşdirilir, əgər bu, 

mümkün olmazsa, ya məhkəmə qərarı əsasında məjburi satılır, ya da dövlət mülkiyyətinə verilir. Bununla silaha 

olan mülkiyyət hüququna xitam verilir. 

---

 

292