Üçüncü xüsusiyyət ondan ibarətdir ki, mülki qanunvericiliyin sistemi obyektiv yox, subyektiv xarakterə
malikdir. O, qanunvericinin (hüquqyaratma orqanının) iradəsindən asılıdır. Mülki qanunvericilik sistemi qa-
nunvericinin (hüquqyaratma orqanının) «məhsuludur», «bəhrəsidir», necə deyərlər, «yetişdirməsidir». Bu xüsu-
siyyəti ilə mülki qanunvericilik sistemi hüquq sahəsi kimi mülki hüququn sistemindən fərqlənir. Bildiyimiz ki-
mi, mülki hüququn sistemi ictimai həyatın ümumi qanunauyüunluqları əsasında formalaşaraq obyektiv xarakter
daşıyır. O, qanunvericinin iradəsi və mülahizələri əsasında deyil, obyektiv gerçəklik əsasında qurulur. Hüquq-
yaratma orqanının (qanunvericinin) iradəsindən asılı olmayaraq mülki hüquq normaları obyektiv surətdə müəy-
yən normalar qrupunda birləşir və dözlənir. Lakin bu, o demək deyildir ki, burada qanunverici mütləq dərəcədə
tamamilə iradəsizdir. Hüquq normaları onların subyektiv, şüurlu və iradəvi fəaliyyətinin məhsuludur. Lakin bu-
na baxmayaraq prinsip etibarilə mülki hüququn sistemi qanunvericinin (hüquqyaratma orqanlarının) iradəsin-
dən asılı deyil. Bu sistem qanunvericinin özbaşına hərəkəti nəticəsində qurula bilməz. Mülki hüququn sistemi
cəmiyyətin iqtisadi bazisi ilə şərtlənir.
Fəlsəfi planda mülki hüququn sistemi ilə mülki qanunvericilik arasında nisbət forma və məzmun kimidir.
Mülki hüquq sistemi əgər mülki hüquq sahəsinin məzmununu ifadə edirsə, mülki qanunvericilik sistemi onun
formasını əks etdirir. Mülki hüququn sistemi mülki hüququn bu sahə ilə tənzimlənən ictimai münasibətlərin xa-
rakterinə uyüun gələn daxili strukturudur. Mülki qanunvericilik sistemi isə mülki hüququn xarici ifadə for-
Dostları ilə paylaş: | 
