Microsoft Word Sahin Fazil. Yaponiya Sefernamesi doc

 
Dilənçi görmədim mən. 
 
Çox yeri alqışladım 
Yapon məmləkətində. 
Yaponları xoşladım 
Yapon məmləkətində. 
 
Vətəndaş ləyaqəti, 
Samuray sədaqəti, 
Kamikadze cür’əti 
Yapon məmləkətində. 
 
Haraya üz çevirdim, 
E’cazı, sehri gördüm. 

---

  Йапонийа сяфярнамяси 
 
 
183 
Şəfqəti, mehri gördüm 
Yapon məmləkətində. 
Dedim ki, ey kaş atım- 
Ayrılığa daş atım- 
Şirin günlər yaşadım 
Yapon məmləkətində. 
 
Xudahafiz! Gedim mən! 
«Yaşa, var ol» dedim mən... 
Dilənçi görmədim mən 
Yapon məmləkətində. 
 
Tokio, 25 fevral 
 
Mən  bir  qədər  yuxarıda  samuraylar  haqqında 
yazacağımı bildirmişdim. İndi o comərdlərdən söz açmağı 
bir  qədər  də  ləngidirəm.  Çünki,  bu  şe’rin  son  iki 
misrasında 
Yaponiyada 
dilənçi 
görmədiyimi 
vurğulamışdım.  Amma,  məndən  26  il  əvvəl  bu  ölkədə 
olmuş  Bəkir  müəllimin  «Yaponiyada  gördüklərim» 
məqaləsini  bir  daha  xatırladım.  Hörmətli  akademik 
«dilənçi»  ifadəsini  işlətməsə  də,  Tokioda  «harınlar  və 
aclar»ın  olduğunu  yazır:  «Müasir  Tokio  milyonçular  və 
müflislər,  sənaye  sahibləri  və  işsizlər,  harınlar  və  aclar, 
zəngin  malikanələr  və  evsiz-eşiksizlər  şəhəridir,  göz 
qamaşdıran  otellər,  min  bir  ne’mətlə  zəngin  restoranlar, 
xudmani 
şadyanalıq 
guşələri, 
kabare, 
striptiz 
və 
qumarxanalar  pul  kisəsi  dolu  olanlar  üçündür.  Xüsusən 
malın  bolluğundan  və  çeşidin  əlvanlığından  partlamaq 
dərəcəsinə  gələn  mağazaların  qapıları  ağzında  köhnə 
karton  qutulardan  özünə  «balış»,  yonqardan  «yorğan» 
Şahin Fazil 
 
 
184 
düzəldib  gecələyənləri  görmək  çox  ağır  idi»  (Bax:  Bəkir 
Nəbiyev. Göst. kitab, səh.699). 
Mən hörmətli akademikin sözlərinə qətiyyən şübhə 
etmirəm. Bəkir müəllim görmədiyini yazmaz. Amma, mən 
onun  gördüyünü  görmədim.  Bir  də  ki,  mən  Bəkir 
müəllimdən  çox  sonra  Yaponiyaya  gəlmişəm.  Tokio  isə 
ildən-ilə, 
aydan-aya 
deyil, 
gündən-günə 
varlanır, 
gözəlləşir... 
İndisə,  samuraylar  haqqında:  «Samuraylar  yerli 
feodalların  silahlı  drujinaları  kimi  tarixə  gəldilər.  Onlar 
kəndli  və  xidmətkarlar  zümrəsindən  idilər...  onlardan 
sahibkara  yalnız  kor-koranə  sədaqət,  döyüşdə  isə  sücaət 
tələb  olunurdu.  Amma  vaxt  ötdükcə  bu  xüsusiyyətlər  az 
göründü.  Hərbi  iş  peşəkar  məşğələyə  çevrildiyi  vaxt, 
xidmətdə  irəliləmək  çin  dilini  və  əlifbasını  bilməyi  tələb 
etməyə  başladı.  Samuraylar  yavaş-yavaş  orta  əsrlər 
mədəniyyətinin  mürəkkəb  sisteminə  qoşuldular.  Dini 
baxımdan onları buddizm sektası olan «Zen»
1
 cəlb etdi...» 
(«Yaponlar» kitabı, səh. 160). 
                                                
1
 «Дзен» ифадяси йапонъа «зен» кими тяляффцз олунур, амма рус дилиндя 
олан  ядябиййатда  «зен»  нядянся  «дзен»  кими  йазылмышдыр  (мясялян  бах: 
«Йапонлар» китабы, сящ.177-225). Зен, йахуд зен-буддизм Йапонийада 
цч  ясас  сектадан  –  Сото,  Риnдзай,  Обакудан  ибарят  олмушдур.  «Зен» 
сюзцнцн  мя’насы  «ишыгланмаг,  нурланмаг,  дяринлийя  баш  вурмаг,  фикря 
чох  дяриндян  гапанмаг»  олуб,  ХЫЫ  ясрин  сонларындан  Йапонийада 
йайылмаьа башламышдыр («зен» Чин дилиндя «чан» кими тяляффцз олунур вя 
еля  Чин  дилиндян  яхз  олунмушдур).  Зени  дяриндян  билян  шяхч  она  верилян 
суалын  мя’насыны  билмякдян  ютрц  формал-мянтиги  фикирдян  чыхыш  етмяйиб 
шцуралты тясяввцр fikri ilə ъаваб вермялидир: Мясялян, «Сян доьулушундан 
яввял кимя охшайырдын?» 
Классик щайку ше’рляринин яксяриййяти зен цслубунда йазылмышдыр: 
 
Эюрцнцр ки, ъоъуглуг вахты 
Анан  сянин бурнуну аз чякиб, 

---