Microsoft Word Sosial inkisaf?n t?min edilm?sinin regional aspektl?ri docx
Yüklə 0,78 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Giri ş Mövzunun aktuallı ğı.
|
NƏTICƏ......................................................................................... 112-113 STIFADƏ OLUNMUŞ ƏDƏBIYYAT....................................... 114-117 Giriş Mövzunun aktuallığı. Muasir dövrdə sosial siyasət anlayışı təkcə bu sahə ilə məşğul olan şəxslərin, alimlərin deyil, həm də cəmiyyətin bütün sosial təbəqələri və qruplarının gündəlik həyatına möhkəm daxil olmuşdur.Sovet dövründə siyasətin bölgüsündə sosial siyasət demək olar ki, fərqləndirilməmiş,çox zaman iqtisadi siyasətin tərkib hissəsi kimi qəbul edilmişdir.Lakin tarixi inkişaf prosesində sosial məsələlərə bu cür münasibətin yanlışlığı ortaya çıxmışdır. Sosial siyasət, anlayış olaraq XIX əsrin ikinci yarısında Almaniyada ortaya çıxıb. lk dəfə sadəcə fəhlə və kapitalist sinfi arasındakı mənfəət qarşıdurmasını nizamlamaq üçün dövlətin gördüyü tədbirləri nəzərdə tutan bu anlayış, daha sonra inkişaf edərək geniş mənada işlədilmişdir. Bütün sosial sinif və qruplar üçün dövlətin gördüyü tədbirlər bütününü əhatə etmişdir. Sosial siyasət müasir mənada: cəmiyyətdəki bütün sosial sinif və qrupların sosial müdafiə, sağlamlıq, təhsil, məşğulluq və.s kimi problemlərini həll etməyə istiqamətlənmiş, qruplar və siniflər arasında yaranan mübarizə və münaqişələri sosial ədalət prinsiplərinə görə həll etməyə çalışan və cəmiyyətin sosial rifahı üçün həyata keçirilən bütün tədbirlərin cəmidir.Bu anlayış hazırkı mənanı alana qədər uzun bir tarixi inkişaf mərhələsi keçmişdir. Bu mərhələlərdə dövlətlər öz funkisiyalarını dəyişdikləri kimi sosial siyasətin də mənasını dəyişdirib və onu daha da genişləndirmişdilər . 4 Sosial siyasət anlayışına münasibətdə müxtəlif elmi baxışlar mövcuddur.Bu baxışların bir qismini nəzərdən keçirək.Son dövrlərdə sosial siyasətlə bağlı bir sıra tədqiqatlar aparılmışdır. Görkəmli alim P.D.Pavlenka dövlətin sosial siyasətini cəmiyyətin sosial inkişafını,sosial və digər qruplar arasında münasibətləri optimallaşdırmaq,dövlətin vətəndaşların həyati tələbatını ödəməsi üçün bu və ya digər şəraiti yaratması kimi qiymətləndirir. .Q.Zaynışevə görə,”Sosial siyasət dövlətin daxili siyasətin tərkib hissəsi olub onun həyata keçirdiyi sosial proqramlarda,əhalinin sosial qruplarının marağını əsas götürərək cəmiyyətdəki münasibətlərin tənzimlənməsində təzahür edir. Rus alimi M.Lavrenenkoya görə,”Sosial siyasət dövlət hakimiyyəti,qeyri-dövlət strukturları və şəxsiyyətin öz həyatının təminatı və insanın inkişafı naminə daimi bərpa olunan qarşılıqlı fəaliyyətidir”. Beləliklə, müasir dövlətin sosial siaysəti ictimai həyatın ən mühüm tərəflərini ə hatə edən məzmuna malik olmalıdır.Səmərəli sosial siyasət əhalinin öz tələbatlarını ödəmək imkanlarının genişləndirilməsi, cəmiyyətdə sabitliyin qorunması, hər bir vətəndaşın sabaha inamla yaşaması, sosial gərginliyin azaldılması və bütövlükdə cəmiyyətdə təkrar istehsal prosesinin normal həyata keçirilməsini təmin edən sosial müdafiə sistemini qurmaqdan ibarətdir. Tədqiqatın məqsəd və vəzifələri. Sosial siyasətin əsas məqsədi cəmiyyətin qarşıya qoyduğu məqsədlərə yardım etməkdir.Başlıca məqsəd yoxsulluğun aradan qaldırıldığı, sosial təzadların olmadığı və ya kəskin münaqişələrsiz həll edildiyi yüksək həyat səviyyəsinə malik cəmiyyət formalaşdırmaqdan ibarətdir.Bu məqsədlərə nail olmaq üçün aşağıdakı vəzifələr qarşıya qoyulmuşdur: -Gəlirin ədalətli bölgüsü və yoxsulluğun azaldılaması: Sosial siyasətin qarşısına qoyduğu ən əsas məsələlərdən biri milli gəlirin cəmiyyətdə ədalətli bölügüsü ilə ə laqədardır. Dövlət bu yöndə siyasətlər həyata keçirərək siniflərarası maddi uçurumun qarşısını alır və sosial ədaləti yaratmağa çalışır. Gəlirin ədalətsiz 5 bölgüsü zamanı yaranan yoxsulluq probleminin həlli də sosial siyasətin ən əsas vəzifələri sırasındadır. -Fürsət barəbərliyi: liberal fəlsəfəyə əsaslanan qanun qarşısında bərabərlik prinsipinin sosial-iqtisadi sahəyə tətbiq olunmasıdır. Bərabərlik prinsipi daha çox təhsil və fərdin özünü inkişaf etdirəcəyi müəyyən sahələrə tətbiq edilir. -Sosial Müdafiə: hər hansı bir sosial risk, qocalıq, xəstəlik, işsizlik, iş qəzalarına görə vətəndaşın gəlirinin azalması və ya ümumiyyətlə dayanması zamanı onun digər insanlardan asılı olmadan yaşamasını təmin etmək üçün görülən tədbirlər bütünüdür. -Tam məşğulluğun təmin olunması və işsizliklə mübarizə: bütün vətəndaşların gəlir əldə edə biləcəyi bir iş yerinin olması sosial siyasətin əsas məqsədlərindən biridir. -Sosial nizam və sülhü təmin etmək: sosial dövlət insanlar arasında aid olduqları fərqli sinif, irq, din, məzhəb, iqtisadi vəziyyətə görə ayrı-seçkilik salınmasının qarşısını almağa çalışır. Cəmiyyətdə müxtəlif tip insanların sülh içərisində yaşamalarını təmin edir. - qtisadi inkişafın təmin olunması: dövlətin iqtisadi inkişafı üçün investisiyalara münbit şərait yaradır. qtisadi fəaliyyətlərdə tam məşqulluq halını təmin etmək üçün buna uyğun fəaliyyətlər həyata keçirilir. - şçilərin müdafiəsi: az yaşlı işçilərin müdafiəsi, iş vaxtının nizamlanması, iş yeri şə raitinin tənzimlənməsi, haqsız yerə işdən çlxarılma hallarının qarşısının alınması, normal əmək haqqı təminatı və s bu kimi işçi problemlərinin həllinə istiqamətlənmiş tədbirlər görülür. Tədqiqatın predmeti.Tədqiqatın predmetini keçid iqtisadiyyatı şəraitində bazar münasibətlərinin formalaşması ilə keyfiyyətcə yeni məzmun kəsb edən sosial münasibətlər sistemi və əhalinin sosial müdafiəsi sisteminin təkmilləşdirilməsi problemləri təşkil edir. Tədqiqatın obyekti.Tədqiqatın obyekti kimi Azərbaycan Respublikasının iqtisadiyyatında sosial-iqtisadi münasibətləri səciyyələndirən proseslər, sosial 6 institutların fəaliyyəti, dövlət və yerli idarəetmə səviyyəsində əhalinin sosial müdafiəsi seçilmişdir. Yüklə 0,78 Mb. Dostları ilə paylaş:
|