Microsoft Word tarixi muhammadiy ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
251
ko‘rishib qolur bo‘lsang, avval o‘z qavmingni tilab ol, — deyishgan edi. Bu so‘zni eslab: 
— Yo Rasululloh, bu urushdan qo‘lga tushgan barcha asirlarni men uchun ozod 
qilishingiz so‘rayman, — dedi. 
Xotun Bani Sa’d qabilasidan bo‘lsa ham, uning hurmatiga butun qabilalardan tushgan 
asirlarni bo‘shatdilar. Bundoq ulug‘ sharafga arab tuprog‘ida hech kim ega bo‘lmagan 
edi. 
So‘ngra Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: 
— Ey Shaymo’, agar xohlar ekansan, seni o‘z oldimda qoldirurman. Oilam ichiga qo‘yib, 
ko‘p hurmat qilurman. Agar yo‘q desang, izzating bilan o‘z elingga qaytarurman, — 
dedilar. 
Anda ul xotun: 
— Yo Rasulalloh, ruxsat qilsangiz o‘z yerimga qaytganim yaxshidur, — dedi. 
Uning xohlaganicha har urug‘ chorva mollaridan berib, xizmatiga qul-cho‘rilar qo‘shib, 
o‘z eliga uzatdilar. Buni ko‘rib, Havozin qabilasi o‘n to‘rt kishini elchi qilib Rasulullohga 
yuborishdi. Bularning raislari esa Zuhayr ibn Sard degan kishi edi. U kelib Rasululloh 
bilan ko‘rishgach, barchalari musulmon bo‘ldilar. So‘ngra: 
— Yo Rasulalloh, men ersam sizning sut otangiz Abu Kabshaning qarindoshi erurman. 
Biz Havozin xalqi sizning sut onangiz Halima xotinning qabilasidurmiz. Moldan, boshdan 
ajralib bu og‘ir kunga qolganlar ersa, barchasi sizga qarindosh, emakdosh bo‘lurlar. 
YOshligingizda bizdan sut emgan edingiz. Shuning hurmatini yuzimizga parda qilib 
keldik, o‘ljaga tushib, taqsim topib ketgan mol-boshlarimizni ham qaytarib berishingiz 
so‘raymiz, — dedilar. 
Anda Rasululloh: 
— So‘zning yaxshisi eng to‘g‘ri so‘zdur. Toyifdan qaytib kelganimdan beri sizlarni ko‘p 
kutdim. Endigi maslahat shulki, ikki ishdan birini ixtiyor qilinglar. Yo mol so‘ranglar, yoki 
jon. Qaysi birini xohlar ekansiz, shuning chorasini qilurmiz, — dedilar. 
Anda ular: 
— Yo Rasulalloh, mol qolsa ham, bosh asirlarimizni qaytarilsa, unga ham ko‘p rozi 
bo‘lurmiz, — deyishib edi, o‘zlariga qarashlik asirlarni Rasululloh qaytardilar. 
Buni ko‘rgach, boshqalar ham qaytarishdi. Shunday bo‘lib moldan tashqari barcha asirlar 
Rasulullohning sut onalari Halima xotin hurmati uchun ozod bo‘ldilar. So‘ngra Rasululloh 
Havozin elchilaridan dushman askarining boshlig‘i Molik ibn Avfni so‘rab: 
— Agar ul Islomni qabul qilsa, oilasi boshliq butun mol-jonlarini o‘ziga qaytarib, yana 
yuz tuya in’om qilurman, unga xabar qiling, — dedilar. 
U ersa Toyif shahrining qal’asida qamalmish edi. Qo‘rqib yotgan kishi bu so‘zni 
eshitgach, ko‘ngli Islomga moyil bo‘ldi. Shunday bo‘lsa ham, buni boshqalardan yashirin 
tutishi lozim edi. Bir kuni payt poylab, yashirincha qal’a tashqarisiga chiqdi. Qarasa 
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam urush joyidan ko‘chib, Makka tomonidagi Ji’rona 
degan joyga qo‘nmish ekanlar. Buni anglab, u shu joy keldi. So‘ngra hijolatlik bilan 
Rasululloh oldilariga kirib ko‘rishib edi, unga qilgan xush qiliqlarini, do‘stlardek 
muomalani ko‘rgach, hayron qoldi. Darhol iymon keltirib: 
— Yo Rasulalloh, Allohdan va uning payg‘ambaridan afv o‘tinurman, — dedi. 
Buning kelganiga Rasululloh bek suyundilar. Oilasi bilan o‘ljaga qoldirgan butun molu 
dunyosini va’dalaricha o‘ziga qaytarib berdilar. 
Rasulullohga qarshi urush ochgan Havozin qabilasidan bular yengilgandan keyin bir 
qancha kishi Islomga kirmish edi. 
Molik ibn Avfni bularga boshchi qilib, qolgan qabilalarni ham dinga undashga buyurdilar. 
Bu kishi ersa bir necha kun ilgari kufr askariga boshchi bo‘lib, Rasululloh bilan urush 
qilgan edi. Xudo qudrati bilan Rasulullohning otgan bir hovuch tuprog‘iga shuncha ming 

---

Tarixi Muhammadiy. Alixonto’ra Sog’uniy