Microsoft Word tarixi muhammadiy ziyouz com doc
Yüklə 1,39 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.ziyouz.com kutubxonasi
95 aybladi. Va bundin ilgariroq karvon xabarini bilish uchun Rasululloh sahobalardin sakkiz kishini Abdulloh ibn Jahshni bosh qilib yuborgan edilar. Naxla degan joyga kelganlarida kichikroq karvonga uchrashib, karvon boshlig‘i Amr ibn Hazramiy degan kishini o‘ldirdilar. Butun karvon molini ikki kishi bilan olib, Madinaga qaytdilar. Buning voqeasi oldiroqda o‘tdi. O‘ldirilgan Amr ibn Hazramiyning akasi Omir ibn Hazramiy ukasining qasosini olaman deb Quraysh qo‘shini bilan birga chiqqan edi. Abu Jahl unga darhol kishi yuborib, oldirib kelib: «Ko‘rdingmi Utbani, ukangni o‘ldirgan Muhammad bilan urushmaymiz, deb askarni urushdan qaytarmoqchi bo‘ladi. Endi sen butun askar yig‘ilib turgan chog‘da o‘rningdan turib, o‘lgan ukangni qattiq talab qilib, o‘ch olishga askarni qo‘zg‘agil», dedi. So‘ngra u askar o‘rtasiga kelib, ketini ochdi, arab odaticha boshiga tuproq sochib «Vo Amro, vo Amro», deb qattiq qichqirib, yig‘lagani turdi. Buni ko‘rib o‘z qabilasi, qarindosh-urug‘lari ham yig‘ladilar. Butun askar o‘ch olamiz deb qichqirishdilar. Shuning bilan ikki oradagi so‘zlar to‘xtalib, urush boshlanmoqchi bo‘ldi. Har ikki tomondagi askarlar o‘z saflarini tuzdilar. Sarvari olam aytdilar: «Ikki o‘rinda safni to‘g‘ri tutmoqni Alloh suyadur. Biri — namozi jamoatda, ikkinchisi — so‘qish maydonida». Rasululloh ham qo‘llaridagi tayoqchalari bilan ishorat qilib, ilgari-keyin turgan kishilarning saflarini to‘g‘rilamoqda edilar. Shu orada ansor sahobalardan Savod nomlik bir kishi safdan tashqari chiqib qoldi. Unga ishorat qilsalar, o‘zini o‘nglay olmadi. So‘ngra Payg‘ambarimiz tutib turgan tayoqchalari bilan ul kishini, safda to‘g‘ri tur, deb biqiniga qattiqroq nuqib qo‘ydilar. Ul kishi aytdi: «Yo Rasulalloh, sizni Alloh taolo xalq ichiga haqlik, adolatlik qilishga yuborgandur, mening biqinimga turtib, og‘ritdingiz. Shuning uchun qasos qaytarishingizni talab qilaman», dedi. Anda Rasululloh qornilarini ochib, qasos olmoqqa ruxsat qildilar, buni ko‘rib u sahoba, muborak qorinlariga yuz-ko‘zlarini surtib o‘pdi. «Nega bundoq qilursan?», deb Rasululloh andin so‘radilar. Ul kishi: «YO Rasulalloh, ko‘rib turasiz, barchamiz o‘lim oldida, ajal safida tururmiz. Agar bu urushda o‘lib ketar bo‘lsam, oxir chog‘imda muborak jasadingizga biror joyimni surtgan bo‘lurman. Bu esa Alloh oldida mening uchun ulug‘ sharafdur», dedi. «Xasoisi sug‘ro» degan kitobda keltirubdur: «Rasulullohning muborak jasadlariga jonlik- jonsiz nima narsa tekkan bo‘lsa, ul narsani Alloh taolo do‘zax o‘tiga harom qilgay». Shundoq bo‘lib, har ikki taraf askarlari saf bog‘ladilar. Bahodirlar maydonga ko‘z tikdilar. Shu chog‘da yana Payg‘ambarimiz askar ustiga kelib, urush boshlanishi oldida ikkinchi bir va’z so‘zladilarkim, mazmuni bu edi: — Ey mo‘minlar, Alloh taolo sizlarga nusrat berurman, deb o‘zi va’da qildi. Alloh va’dasining haqligiga hech shak yo‘qdur. G‘animlar ustidan g‘alaba qozonmoq uchun urush maydonida chidamlik kerakdur. Dushmanlar qarshisida bahodirlik bilan sabot qilguvchi mo‘minlarni Alloh do‘st tutgay. Farishtalar alarning yordamida bo‘lg‘aylar. Bundoq o‘rinda sabr qilib, shijoat ko‘rsatuvchilarni Alloh taolo doimiy davlatga yetkazgay, kelguvchi kunlarning qayg‘u hasratlaridan ko‘ngillarini qutqazgay. Bu so‘zga chuqur fikr qiling, Payg‘ambarimiz aytgan bu va’zlarida ummatlarining doimiy davlatga yetmakliklari uchun, dunyo turmushida g‘amu qayg‘udan ozod bo‘lmoqlari uchun, birinchi darajada dushmandan g‘alaba qozonmoq kerak ekanligini ochiq ko‘rsatdilar. Chunki mag‘lubiyatga uchrab, dushmanlaridan yengilgan millatlar doimiy qayg‘u-hasratda qolib, xoru zorlik birla yashamoqqa majburdirlar. Har bir kimsaga ma’lumdurki, hayot olamida insonning eng sevgan, qadrlik, qimmatlik to‘rt narsasi bordur. Bu to‘rt narsaga ega bo‘lmagan kishilar insonlik sharafidan mahrum bo‘larlar. Alarning eng birinchisi shuldurkim, har odam o‘z erk va ixtiyoriga ega bo‘lmoqdur. O‘zida erki, qo‘lida ixtiyori yo‘q odamlarning hayvondan nima farqlari bordur. Ikkinchisi shulki, shar’iy yoki qonuniy kasblar orqalik topgan molu dunyosi, qilgan mehnatining mevasi shul topguvchining o‘z haqqi bo‘lib, aning xos mulkidur. |