Microsoft Word Umumiy soliqlar va soliqqa tortish rtf rtf

soliqning davlat byudjeti daromadlaridagi salmog‘i dinamikasi
51
 
51
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti va Vazirlar Mahkamasining 2003-2016 yillardagi “O‘zbekiston 
Respublikasining asosiy makroiqtisodiy ko‘rsatkichlari prognozi va Davlat byudjeti parametrlari to‘g‘risida»gi 
qarorlari asosida tayyorlangan. 
Soliq to‘lovchilar, so-
liq obyekti va bazasi

---

213
Diagramma ma’lumotlaridan ko‘rinib turibdiki, jismoniy 
shaxslarning mol-mulkiga solinadigan soliqning davlat byudjeti 
daromadlaridagi salmog‘i o‘sish tendensiyasiga ega bo‘lib, jumladan, 
2004-2006 yillarda 0.2 foizni, 2008 yilda 0.3 foizni, 2010 yilda 0.5 
foizni, 2012 yilda 0.8 foizni tashkil etgan. 2017 yilda soliqning tushum 
ko‘rsatkichi 1.5 foiz bo‘lmoqda. Bundan ko‘rinadiki, jismoniy 
shaxslarning mol-mulkiga solinadigan soliqning salmog‘i 2017 yilda 
2004 yilga nisbatan 1.3 foizli punktga ortgan. Bu holatni soliq 
stavkalarining oshirilishi, soliq obyektlarini ro‘yxatga olish jarayonining 
jadallashuvi hamda soliq to‘lovchilar sonining ortishi bilan izohlash 
mumkin. 
Soliq kodeksining 272-moddasiga muvofiq Mulkida soliq 
solinadigan mol-mulki bo‘lgan jismoniy shaxslar, shu jumladan chet el 
fuqarolari, agar O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomalarida 
boshqacha qoida nazarda tutilmagan bo‘lsa, shuningdek yuridik shaxs 
tashkil etgan va tashkil etmagan holda tuzilgan dehqon xo‘jaliklari 
jismoniy shaxslarning mol-mulkiga solinadigan soliq to‘lovchilaridir. 
Agar ko‘chmas mulk mulkdorining joylashgan yerini aniqlash 
imkoni bo‘lmasa, bu mol-mulk qaysi shaxsning egaligida va (yoki) 
foydalanishida bo‘lsa, o‘sha shaxs soliq to‘lovchidir. 
Jismoniy shaxslarning O‘zbekiston Respublikasi hududida 
joylashgan uy-joylar, kvartiralar, dala hovli imoratlari, garajlar va 
boshqa imoratlar, joylar, inshootlar soliq solish obyektidir. 
Ko‘chmas mulkka bo‘lgan huquqlarni davlat ro‘yxatidan 
o‘tkazuvchi organ tomonidan belgilanadigan soliq solish obyektlarining 
kadastr qiymati to‘lovchilar uchun soliq solinadigan bazadir. 
Jismoniy shaxslarning mol-mulkini baholash bo‘yicha vakolatli 
organ tomonidan aniqlangan soliq solish obyektining bahosi mavjud 
bo‘lmagan taqdirda, mol-mulkning qonun hujjatlari bilan belgilanadigan 
shartli qiymati soliq solinadigan bazadir. 
Bitta jismoniy shaxs bir nechta soliq solish obyekti bo‘yicha 
to‘lovchi bo‘lgan taqdirda, soliq solinadigan baza har bir obyekt 
bo‘yicha alohida-alohida hisoblab chiqiladi. 
Jismoniy shaxslarning mol-mulkiga 
solinadigan soliqning stavkalari O‘zbekiston 
Respublikasi Prezidenti qarori bilan 
belgilanadi hamda soliq to‘lovchilarga Moliya vazirligi, Davlat soliq 
qo‘mitasi va uning quyi organlari tomonidan belgilangan tartibda 
etkaziladi. Soliq stavkalari har yili keyingi moliya yili uchun O‘zbekiston