Milliy kurash turlari va rivojlanish bosqichlar

Musoboqa shifokori.
Musoboqalar boshlanishidan oldin kurashchilar sog`lom haqidagi xujjatini. Qo`yilgan imzo va muhrlarini tekshirib chiqadi, agar kamchilik bo`lsa o`sha kurashchiga olishuvga chiqishga ruxsat bermaydi.

• 
  kurashchilar vaznlari o`lchanayotigan vaqtda ularni kuzdan kechirib boradi.
  

Hakamlar formasi qora kostyum va shim qaro paypoqlar, oq kuylak va qora galustuk.
Kurash formasi (kiyim)

1. 
   Kurashchilar ko`k yoki yashil yaktak qizil bulbog` va oq rangli ishton kiyishlari shart va bu holda birinchi chiqarilgan qatnashchi ko`k yaktakni kiyadi, ikkinchisi esa yashil kiyadi. Ranglarning raqamlari ko`k 5-3 m yashil-4
   
2. 
   Kurash formasi paxtadan tayyorlangan bo`lishi. YAxshi holatda bo`lishi mato o`ta qattiq bo`lmasligi shart.
   
3. 
   Quyidagicha belgilar ruxsat beriladi.
   

• 
  davlat gerbi (chap ko`krakda maksimon o`lchami 10x10 sm):
  
• 
  Ishlab chiqaruvchining savdo belgisi (3x3 sm) yaktakning oldi pastki qismida)
  
• 
  Elkadagi belgi 25 sm dan ko`p bo`lmagan 5 sm )
  
• 
  Tikishlar (25-25 sm orqa tarafda ruxsat beriladi. Sportchining familiyasini joylashtirish mumkin:
  

4. 
   YAktakning uzunligi tizzadan 10-15 sm balandda bo`lishi kerak. YAktak ustidan bel atrofida ikki marta o`ralib bog`langan belbog`ning tugunidan uchiga bo`lgan qismi 20 sm dan kam bo`lmasligi, yaktak yengglari uzunligi ------ bilan qo`l tirsagidan 20-25 sm pastda bo`lishi, qo`l va yeng orasi 5 sm bo`lishi ishton uzunligi oyoq tupig`igacha bo`lishi oyoq va ishton orasidagi bo`shliq butun uzunligi byo`chia 10-15 sm belbog` 4*5 sm eniga rangi qizil bo`lishi kerak.
   

XULOSA
Bundan ko'rinadiki, Kurash o'ziga xos nozik hunar, ilmu- odob qorishmasi, uyg'unlashuvi bo'lib, bunda ustoz va shogirdalar o'rtasidagi o'zaro samimiylik, hamkorlik, hamrozilik, beg'arazlik, do'stona munosabat ko'p narsani belgilaydi.

Ustoz o'z bilimini, malakasi,shu kurash ilmini o'z shogirdiga qanchalik puxta o'rgata olsa, uning sa'y-harakatini aniq maqsad-muddoolar sari yo'naltira olsa, bu albatta o'z samarasini berishi shubhasiz. Buning uchun shogird ham o'z betinim mashqi, iqtidori, iste'dodini muntazam mukammallashtirib, ustoz o'gitlarini jon qulog'i bilan tinglab, qabul qilib, ularga izchil amal qilishi, o'z jismu joniga eng yaxshi xislatu fazilatlarani jo etib borishi ayni muddaodir, Shundagina unda ulug' ajdodlarimizga munosib
vorislik, komil shaxs bo'lib voyaga yetishdek sifatlar tarkib topib boradi.
Kurashni to'liq o'rganishni istagan har bir yigit yoki qiz uning qonun-qoidalariga, etikasi va ahloq-odob tamoyillariga rioya qilmoqlari zarur. U o'z xatti-harakatlari va ahloqi bilan hech qachon o'z vatanining va albatta kurashning obro'sini to'kmasligi kerak hamda hayotining oxirgi daqiqasigacha xalqiga, yurtiga, kurashiga har qanday holatda ham sodiq qolishi kerak.
Shu bilan bir qatorda kurashchilar mashg'ulot vaqtida yoki olishuv paytlarida ortiqcha gapirmasliklari (agar bunga zarurat bo'lmasa), diqqatlarini bir joyga to'plab, boshqa narsalarga qaralmasliklari, bir-birlariga shikast yetkazmasliklari, biror usulni o'rganish uchun kurashayotgan vaqtlarida ham bir-birovlarini kurash yaktaklarida biror kamchilik bo'lsa darrov sheriklariga bildirishlari zarurdir.
1. Kurash xalqaro qoidalari, texnikasi va taktikasi. K.Yusupov G'ofur G'ulom nomidagi nashriyot T. 2005 y.
2. Kurash A.Atayev T. «0'qituvchi» 1987 y.
3. Jismoniy tarbiya. Kasb-hunar kollejlari uchun darslik. T.S.Usmonxo'jayev, S.G.Arziqulov, V.A.Qodirov. T. «O'qituvchi» 2003 y.