Mintaqalarning barqaror iqtisodiy o’sishini rag’batlantrishning chet el tajribasi
Yurtimizda iqtisodiy islohotlar dunyo hamjamiyati bilan iqtisodiy aloqalarni kuchaytirishga yo‘naltirilgan bir qator ishlar amalga oshirilmoqda. Umumjahon jarayonlarini hisobga olgan holda u yoki bu sohani davlat tomonidan tartibga solishda erishilgan yutuq va kamchiliklardan oqilona foydalanish lozim. Mintaqaviy rivojlanish muammolarini hal etishning yangi mexanizmi va yo‘nalishlarini o‘rganish maqsadga muvofiq. Yevropa, Amerika, Osiyoda mintaqalarning iqtisodiy rivojlanishini keng ko‘lamli tartibga solish mexanizmlari paydo bo‘lgan9.
Janubiy Koreyada mintaqaviy rivojlanishni majmuali rejalashtirish to‘g‘risida qonun qabul qilingan va maxsus sanoat parklari tashkil etilgan. Qonunda infratuzilmalarni rivojlantirishga alohida e’tibor qaratilgan. Texnopark va texnopolislarni tashkil etish bo‘yicha dasturlar ishlab chiqilgan. Xitoy tajribasi avval ishlab chiqarish kuchlarini o‘zaro tenglik asosida joylashtirish konsepsiyasini amalga oshirgan holda mintaqalarning nisbiy raqobat afzalliklaridan foydalanish konsepsiyasiga o‘tishga asoslangandir.
Turkiyada esa qoloq hududlarni davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash va rag‘batlantirishning ahamiyati katta bo‘lib, o‘sish nuqtalarini tashkil etishga alohida e’tibor qaratilgan. Mamlakatda bir qator mintaqaviy dasturlar va yirik investitsiya loyihalari ishlab chiqilgan va amalga oshirilmoqda. Hindistonda infratuzilmalarni rivojlantirish va sanoat zonalarini tashkil etishda asosan davlat investitsiyalarining jalb etilishi mintaqaviy siyosatning asosini tashkil etadi.
Turkiyada esa qoloq hududlarni davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash va rag‘batlantirishning ahamiyati katta bo‘lib, o‘sish nuqtalarini tashkil etishga alohida e’tibor qaratilgan. Mamlakatda bir qator mintaqaviy dasturlar va yirik investitsiya loyihalari ishlab chiqilgan va amalga oshirilmoqda. Hindistonda infratuzilmalarni rivojlantirish va sanoat zonalarini tashkil etishda asosan davlat investitsiyalarining jalb etilishi mintaqaviy siyosatning asosini tashkil etadi.
Eksport rivoji. Xorijiy kapital kiritish aksariyat hollarda mablag‘ qabul qilayotgan davlatdan yaqin atrofdagi bozorlarga va hatto TMKlar ishtirokchisi bo‘lgan mamlakatlarga ham mahsulot eksport qilish imkonini beradi. Mazkur eksport esa uzluksiz iqtisodiy ravnaq uchun zarur bo‘lgan barqaror valyuta oqimini ta’minlaydi. Qulay raqobatchilik muhitini ta’minlashning bu kabi afzalliklari ko‘plab davlatlar uchun jahon bozorlarida raqobatga dosh berish qobiliyatini kuchaytirish va dunyo iqtisodiyotiga moslashish uchun xorijiy sarmoyalar va savdo-sotiqqa nisbatan ochiq siyosat ushlash kerakligini namoyon etadi.
