Mintaqaviy iqtisodiyot va menejment

Buxgalterlar foydalanuvchilar sifatida. Ко ‘plab tashkilotlarda buxgalterlik funksiyasi information texnologiyalar (IT)ning yagona yirik foydalanuvchisidir. Moliyaviy tranzaksiyalar jarayonida ishtirok etuvchi hamma tizimlar buxgalterlik funksiyasiga ba’zi yo‘llar orqali ta’sir etadi. Oxirgi foydalanuvchilar sifatida buxgalterlar tizimni yaratuvchi professionallarni о‘z ehtiyojlarining aniq tasviri bilan ta'minlashlari kerak. Masalan, buxgalter foydalaniladigan buxgalterlik qoidalar va texnikalarni, ichki nazorat talablari, amortizatsiya modellari kabi maxsus algoritmlarni aniqlashtirishi lozim. Tizimning rivojlanishida buxgalterning ishtiroki passivdan kо‘ra aktiv bo‘lishi kerak. Tizimning omadsizligiga olib keluvchi loyihalash xatosining asosiy sababi bu — foydalanuvchi muhitining mavjud emasligidir.
Buxgalterlar tizim yaratuvchilari sifatida. Tizim loyihasi uchun buxgalterlarning javobgarligini baholashda kompyuterni biznes information vosita sifatida ko’ruvchi tarixiy dunyoqarash talab etiladi. Odatda, buxgalterlar information tizimining asosiy aspektlariga kiruvchi foydalanuvchilarning information ehtiyojini baholash, tashqi hisobot formati va tarkibini aniqlash, mа'lumotlar manbaini tayinlash, buxgalterlik qoidalariga muvofiqlashtirish va information tizimning nafliligi va to'g'riligini buzilib ketmasligi uchun kerakli bo'lgan nazoratni aniqlash uchun javobgardirlar. Bu odatiy tizimlar ruhiy, kо'zga tashlanadigan va tushunarli edi. Ma’lumotlarga ishlov berish jarayonlari qo'lda amalga oshirilar edi, ma'lumotlarni uzatish o’rtachasi va axborot to'plashning vositasi qog'oz edi. Kompyuterlarning paydo bo‘lishi bilan kompyuter tizimlari qo‘lda bajariladigan amaliyotlar о‘rnini egalladi va qog'ozdagi yozuvlar raqamli tarzda to‘plana boshlandi. Buxgalterlarning yangi davrda o'ynagan rol ko'plab bahsmunozaralarning asosiy mavzusiga aylandi. Kompyuter kо'nikmasining yetarlicha emasligi, bu yangi texnologiyani egallashga xohishning yo'qligi buxgalterlarning statusini noaniq qilib qo'ydi Ко'plab buxgalterlar о‘zlarining odatiy majburiyatlarini tilarning tashkilotida yangi bo'lgan kompyuter professionallarining yangi avlodiga topshirib qo'yishdi Odatda, buxgalterlikdan bexabar yoki biznes kurslariga bormagan kompyuter loyihachilari IAT loyhasi uchun to'liq javobgarlikni o'z bo‘ynilariga oladilar. Natijada, kо‘plab tizimlar buxgalterlik tamoyillarini buzadi va ular kerakli nazoratda emas. Tizimning katta yetishmovchiliklari va kompyuterdagi aldovlar buxgalterlik tarixidagi ushbu davrni baholab berdi. Bu muammoni bartaraf etish uchun 1970-yilmng о‘rtalarida buxgalterlik kasbi buxgalterlarning mahoratini va kompyuterga asoslangan tizim uchun qonuniy javobgarlini qaydadan ко ‘rib chiqdi.
Hozirgi kunda, tizim loyihasi uchun javobgarlik buxgalterlar va IT mutaxassislari о‘rtasida quyidagicha taqsimlanganini bilamiz: buxgalter tizimning tarkibiga, IT mutaxassis esa tizimning tuzilish jihati uchun mas 'uldirlar. Tarkibiy va tuzilmaviy taraflarni farqlash uchun quyidagi namunaga e’tibor qiling. Chakana savdo biznesning kredit boshqarmasi AR boshqarmasining to lovdan qochadigan akkauntlar haqidagi mа'lumotini talab qiladi. Bu ma'lumot kredit menejerining mijozning kreditga layoqatini baholash orqali qilgan qarorini qo ‘llab- quvvatlaydi.
Tizimning tarkibiy loyihasi to 'lovdan qochadigan mijozlarni aniqlashtirish va ro‘yhatga yozilishi talab etiladigan mа’lumotlarni aniq о ‘rnatilishini о‘z ichiga oladi. Buxgalter talab etilayotgan mа’lumot tabiatini, uning manbasini, vazifasi va ishlatiladigan buxgalterlik qoidalarini aniqlashni o‘z ichiga oladi. Tuzilmaviy tizim esa ushbu mа'lumotlarni namoyish etishning usuli va vositasidir. Kompyuter mutaxassislari topshiriqni bajarish uchun eng samarali va tejamkor usulini aniqlaydilar. Bundan kelib chiqadiki, tizimlar loyihasi о 'zaro hamkorlikda amalga oshirilishi kerak. Har bir tizimning yagonaligi va tizimning jiddiy xatolik, hatto qalloblikka ta ’sirchanligi sababli biixgalterlarning tizim loyihasidagi ishtiroki faol bo'lishi kerak. Keyingi bo'limlarda biz tizimning muvaffaqiyatli bo'lishida biixgalterlarning faol ishtiroki juda muhimligini kо‘rib chiqamiz.