Ómir qáwipsizligi páni haqqinda tu`sinik. (2 saat)

Ómir qáwipsizligi páni haqqinda tu`sinik. (2 saat)
1 Kirisiw

2 Ómir qáwipsizligi pániniń maqseti hám wazıypaları.

3.Ayrıqsha jaǵdaylardıń mámleketlik diziminiń tiykarǵı wazıypaları.

Tayanish so`zleri: Ayrıqsha jaǵdaylar, rejeleri, qáwipli hám zıyanlı faktorlar, qorshaǵan ortalıqtaǵı qáwipsizlik.

Ómir qáwipsizligi pániniń maqseti hám wazıypaları. Ózbekistan Respublikası Ayrıqsha jaǵdaylarda onıń aldın alıw hám háreket etiw mámleketlik dizimi. . Ómir qáwipsizliginiń qısqasha mazmunı Ómir qáwipsizligi insanıń hár qanday ortalıqtaǵı iskerliginde onıń qáwipsizligi hám den sawlıǵın táminlewi, qáwipli hám zıyanlı faktorlardan qorǵaw teoriya hám ameliyatin qaplap alǵan ilmiy bilimler jiynag`i. Bul pán tómendegi tiykarǵı máselelerdi sheshedi:

- qorshaǵan ortalıq qolaysız tásirlerin turkumlaydi (anıqlaydı hám sonı baxalaydı);

- insan qáwipsizligin qorǵaydı yaǵnıy onda qolaysız faktorlar tásiri aldın aladı;

- qáwipli hám zıyanlı faktorlar tásirikeri aqıbetin túsiriw;

- ortalıqta insanǵa, qolaylı sharayaat jaratıw.

Ómir qáwipsizliginiń integral kórsetkishi ómirdiń dawamı esaplanadı Civilizatsiya rawajlaniwi (ilmiy-texnikanıń, ekonomikasıń rawajlanıw, awıl xojalıq industrlaw, hár bir energiyalardan paydalanıw – yadro energiyasındaǵı jańa mashina hám mexanizmler jaratıw, ziyankeslerge qarshi har qiyli preparatlardan qo`llaniliwi) insan den sawlıǵına keri tásir etiwshi zıyanlı faktorlar muǵdarı sezilerli dárejesinde kóbeymekte. Sol sebepli sol faktorlardan qorǵaytuǵın insan. Ómir iskeligin táminlewde ortalıq elementi bolıp qalmaqta. İnsan payda bolǵannan baslap óziniń kóbeyiwi dawamında ekonomikasın rawajlandırıw menen birge qáwipsizliktiń ekonomikalıq-sottsiyallıq sistemasın jaratadı. Bunıń aqıbetinde insannıń zıyanlı tásirleri sonıń asıwına qaramastan insannıń qáwipsizligi dárejesi artadı. Házirgi waqıtta eń rawajlanǵan mámleketlerde ortasha ómir kóriw 77 jastan payda etedi.

“Ómir qáwipsizligi” kursı insan organizmi hám qorshaǵan ortalıqdaǵı quramalı baylanısların biliw protsessi kózde tutılǵan. İnsannıń ortalıqtaǵı tásir fizikalıq nızamlar bárshe ortalıqtı qabıl etiwshiler (komponentları) dı qarama-qarsı tásiri júzege keledi. İnsan organizm yaki bul tásirlerdi iykimlesiw shegarasınan aspawın awırıwsız qabıl qıladı.

Ómir qáwipsizligi tómendegi máselelerdi kórip shıǵadı:

- Xojalıq ortalıqtaǵı qáwipsizlik;

- islep shıǵarıw ortalıqtaǵı qáwipsizlik;

- qala ortalıǵındaǵı ómir qáwipsizligi;

- qorshaǵan ortalıqtaǵı qáwipsizlik;

- tınıshlıq hám urıs waqtındaǵı awriqsha jagdaylar.

Ózbekstan Respublikası ayrıqsha jaǵdaylarda olardıń aldın alıw hám háreket qılıw mámleketlik dizimi.