“moliya” fanidan O’quv-uslubiy qo'llanma bilim sohalari



Yüklə 3,16 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə192/202
tarix21.10.2023
ölçüsü3,16 Mb.
#158949
1   ...   188   189   190   191   192   193   194   195   ...   202
Moliya UMK

 
struktura
 
Kapital 
struktur
asi
 


223 
Shuningdek, firma doimiy ravishda vaqti-vaqti bilan foiz va boshqa xarajatlarni 
tan olib boradi lekin ularni aniq bir davrda (masalan, har yarim yilda) to’laydi. 
Bu tan olingan xarajatlar kunlik ish faoliyati davomida tabiiy ravishda yuzaga 
keladigan firmaning majburiyatlarini aks ettiradi. To’lanishi kerak bo’lgan 
hisoblar va tan olingan xarajatlar ularning paydo bo’lishiga sabab bo’lgan 
operatsiyalar natijasida avtomatik ravishda yuzaga kelganligi uchun, bunday 
majburiyatlar biz bu bobda bevosita ko’rib chiqishimiz shart bo’lgan 
kategoriyalar hisoblanmaydi. Aniqroq aytganda, biz firma tomonidan ixtiyoriy 
menejmentni talab etadigan firmaning moliyaviy strukturasi qismiga diqqat 
qaratamiz. Biz buni firmaning kapital strukturasi deb ataymiz. 7 jadvalda 
moliyaviy struktura jami bo’lib $300 qiymatidagi majburiyatlar va buxgalteriya 
balansining o’ng tomonida joylashgan o’z kapitalidan tashkil topgan. Bunda 
kapital strukturasi to’lanishi kerak bo’lgan hisoblar va tan olingan xarajatlarni 
istisno etgan holda, jami bo’lib $275 ni tashkil qiladi.
 
Firmaning moliyaviy strukturasi va kapital strukturasi o’rtasidagi bog’liqlik 
quyidagi tenglama orqali ifodlanishi mumkin: 
 
 
 
 
 
 
 
 
Biz to’lanishi kerak bo’lgan hisoblar va tan olingan xarajatlarni foizsiz 
majburiyatlar deb atayotganimizga diqqatingizni qarating. Buning sababi bu 
xarajatlar bilan bog’liq aniq bir foizning yo’qligidir. Aniq foiz xarajatlari siz 
xuddi bank krediti uchun to’laydigan foizga o’xshaydi. Agar firma kredit 
kreditlash hisobiga inventarlarni sotib olsa, kredit tamoyillariga ko’ra xarid 
qiymati ma’lum vaqt birligi ichida to’lanishi shart, masalan 30 kun ichida. 
Natijada, ta’minotchi firma hech qanday foiz stavkasisiz 30 kunlik kredit taqdim 
etadi. Ta’minotchi ham o’zining kredit asosida mol yetkazib berayotganini biladi 
va aniqki o’z tovarlariga nisbatan narxlar birligida ko’p bo’lmagan foiz 
xarajatlarini qo’shadi. Muhimi shundaki, bu foiz xarajati yashiringan bo’ladi va 
aniq ko’rsatib o’tilmaydi, shuning uchun to’lanishi kerak bo’lgan hisoblar va tan 
olingan xarajatlar firmaning foizlar bo’yicha xarajatlarining o’sishiga olib 
kelmaydi. 
Xavfsiz kapital srukturasini yaratish bizdan quyidagi ikki savolga 
yuzlanishimizni talab etadi: 

Yüklə 3,16 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   188   189   190   191   192   193   194   195   ...   202




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin