Mövzu 1: Büdcənin sosial- iqtisadi mahiyyəti və funksiyaları

KitabYurdu.az 
174

---

6 
Dövlət xəzinədarlığı dövlət büdcəsi vəsaitləri alanların icmal reyestrini aparır. 
Dövlət büdcəsi vəsaitləri alanların qeydiyyatını və uçotu qaydasını Azərbaycan
Respublikası Maliyyə Nazirliyi müəyyən edir.
Baş Xəzinə kitabı Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyi tərəfindən təsdiq
edilən hesablar planı əsasında aparılır.
Baş xəzinə kitabında yazılışlar dövlət büdcəsinin icra edilməsi prosesində
aparılan müvafiq əməliyyatların faktı üzrə həyata keçirilir.
Baş Xəzinə kitabının məlumatları dövlət büdcəsinin icrası haqqında hesabatın
formalaşması üçün əsas sayılır.
Büdcə uçotu və hesabatı . 
Büdcənin bütün gəlirləri büdcə kəsirinin 
maliyyələşdirilməsi mənbələri, büdcənin xərcləri ,həmçinin büdcənin icrası prosesində
həyata keçirilən əməliyyatlar vahid heablar planına əsaslanmaqla büdcə uçotuna 
alınır. 
Dövlət büdcəsinin bütün gəlirləri, dövlət büdcəsi kəsirinin maliyyələşmə 
mənbələrindən daxilolmalar, dövlət büdcəsinin xərcləri, dövlət büdcəsinin kəsiri, 
dövlət büdcəsinin artıqlığı, həmçinin dövlət büdcəsinin vəsaitləri ilə bütün 
əməliyyatlar Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyi yanında Baş Dövlət
Xəzinədarlığı tərəfindən müvafiq uçot reqistrlərində əks etdirilir. 
Büdcənin icra edilməsi barədə hesabat operativ, rüblük, yarımillik və illik tərtib
edilir. Büdcənin icrası haqqında hesabatın yığılması, icmallaşdırılması, tərtib edilməsi
və təqdim edilməsi müvəkkil icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən həyata keçirilir. 
Bödcənin icra edilməsi barədə hesabatın vahid metodologiyasını Azərbaycan 
Respublikasının höküməti müəyyən edir və təsdiq edir.
Azərbaycan Respublikasının Perzdenti və ya onun tapşırığına əsasən Azərbaycan
Respublikasının höküməti dövlət büdcəsinin icrası haqqında rüblük və illik
hesabatları Milli Məclisə təqdim edir. Bu Hesabatların bir nüsxəsi Azərbaycan
Respublikasının Hesablama Palatasına təqdim edilir.
Bələdiyyələr yerli büdcələrin icra edilməsi barədə məlumatı müəyyən olunmuş 
qaydada Dövlət Statistika komitəsinə təqdim edirlər.
Dövlət büdcəsinin kassa icrası dekabrın 31 – də başa çatır və büdcə 
öhdəliklərinin limitləri öz qüvvəsini itirir. Dekabrın 31 – dək Azərbaycan
Respublikası Maliyyə Nazirliyi təsdiq edilmiş büdcə öhdəliklərini ödəməlidir.
Başa çatmış ildə qəbul edilmiş büdcə öhdəlikləri üzrə əməliyyatlar başa
çatdırıldıqdan sonra dövlət büdcəsinin vahid hesabında olan vəsait qalığı daxil olan 
maliyyə ilinin dövlət büdcəsinin gəlirlərində vəsait qalığı kimi uçota alınır. 
“ Büdcə sistemi haqqında ” Azərbaycan Respublikası Qanununun 20 – ci 
maddəsində nəzərdə tutulduğu kimi, Azərbaycan Respublikasının dövlət büdcəsinin
icrası barədə illik hesabat və müvafiq qanun lahiyəsi növbəti ilin may ayının 15 –