Hüygens-Şteyner teoremi
Tutaq ki, şəkildə göstərilmiş cismin onun kütlə mərkəzindən keçməyən ixtiyari oxuna nəzərən ətalət momentini hesablamaq lazımdır. Bu məqsədlə başlanğıcı cismin kütlə mərkəzi olan O nöqtəsi ilə üst-üstə düşən və Z oxu verilmiş oxuna paralel yerləşən XYZ koordinat sistemi seçək. oxu ilə Z oxu arasındakı məsafəni ilə işarə edək.Şəkildən lduğu görünür. Cismin ixtiyari həcmində elementar kütləsi götürək. Elementar kütlənin koordinatlarını ilə göstərək. Onda -nin oxuna nəzərən koordinatları və və onun həmin oxdan olan məsafəsi olar. Ətalət momentinin tərifinə görə kütləsinin oxuna nəzərən ətalət momenti
Düsturu ilə hesablanır.Cismin tam ətalət momenti isə
olar. Burada axırıncı iki həddi -yə bölsək və alınar. Bu ifadələr cismin kütlə mərkəzinin koordinatlarını göstərir. Seçilmiş koordinat sisteminin başlanğıcı kütlə mərkəzi ilə üst-üstə düşdüyündən bu hədlər sıfıra bərabər olur. Alınmış düsturun birinci həddi cismin OZ oxuna nəzərən ətalət momentini, ikinci hədd isə cismin kütləsi ilə oxlar arasındakı məsafənin kvadratı hasilini göstərir. Beləliklə, isbat etmiş oluruq ki,
Dostları ilə paylaş: |