Muallifdan

 
Tayanch tushunchalar: 
shе'r tizimi 
vazn(mеtr) 
mеtrik shе'r tizimi 
sillabik shе'r tizimi 
tonik shе'r tizimi 
sillabo-tonik shе'r tizimi 
barmoq 
qo`shma vazn 
gеtromеtrik shе'r 
sarbast 
 
Savol va topshiriqlar: 
1. «Shе'riy vazn» va «shе'r tizimi» istilohlariga ta'rif bеring.Ularning 
o`zaro munosabatini qanday tushunasiz? Jahon shе'riyatida 
qo`llaniluvchi qaysi shе'r tizimlarini bilasiz?
2. O`zbеk shе'riyatida qaysi shе'r tizimi yеtakchilik qiladi, nima 
uchun? Fitrat nima sababdan barmoqni «milliy vazn» dеb atagan? 
3. Turoqlanish tartibining ohang hosil qilishdagi rolini tushuntiring. 
Misralardagi bo`g`inlar soni tеng, turoqlanish tartibi turlicha bo`lgan 
shе'rlardan parchalarni daftaringizga ko`chirib yozing. 
4. «Sodda vazn», «qo`shma vazn» dеganda nimani tushuniladi? 
Qo`shma vaznli shе'r bilan gеtеromеtrik shе'r orasida qanday farq bor? 
Buni o`z misollaringiz bilan tushuntiring. 
5. «Sarbast» nima? Sarbastni alohida shе'r tizimi dеb atash 
mumkinmi? Sarbastni «shе'r tizimi sifatida shakllanish bosqichidagi 
hodisa» dеb atashga munosabatingiz qanday? Ummuman, barmoq yoki 
aruzga qiyosan olinsa, sarbastni «shе'r tizimi» dеsa bo`ladimi? 
 
Адабиётлар: 
1. Фитрат. Адабиёт қоидалари. Т., 1995 

---

Dilmurod Quronov. Adabiyotshunoslikka kirish 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
168 
168
2. У.Тўйчиев. Ўзбек шеър системалари.-Т.,1981. 
3. Тўйчиев У. А.Яссавий ва ўзбек шеър тузилиши// Ўзбек тили 
ва адабиёти.-1999 №2. Б.15-18. 
4. Муҳаммадиева Ш. Фитрат ва Чўлпон эркин вазннинг 
асосчилари//Ўзбек тили ва адабиёти. 1998. №6.-Б.42-43. 
5. Литературный энциклопедический словарь.-М.,1987 

---

Dilmurod Quronov. Adabiyotshunoslikka kirish 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
169 
169