etilmaydi. Aksariyat texnik masalalarda makroskopik masshtab, vaqt va fazo bo`yicha me'yorlashgan jarayonlar qiziqish uyg`otadi. Me'yorlashlar modda atomi va molekulasi o`lchamlaridan ancha katta
etilmaydi. Aksariyat texnik masalalarda makroskopik masshtab, vaqt va fazo bo`yicha me'yorlashgan jarayonlar qiziqish uyg`otadi. Me'yorlashlar modda atomi va molekulasi o`lchamlaridan ancha katta
bo`lgan (ammo foydalanilayotgan elektromagnit to`lqinidan bir qancha kichik) masofalarda hayolan o`tkaziladi.
EMM vektorlari.
EMM dagi zaryad va toklarga kuch ta'sir etadi, ularni siljishi
natijsida maydon energiyasi kamayadi. Sinov jismi sifatida maydonni
nafaqat aniqlab beruvchi, balki uni o`zgartirib yuboruvchi zaryadlangan
kichik jism - nuqtaviy zaryadni ko`rib chiqamiz. Unga EMM da Lorens kuchi deb ataluvchi kuch ta'sir etadi , F=q(E+[v,B];
bunda q, υ - elektr zaryadi va uning harakat tezligi;
E(r,t) - elektr maydon kuchlanganligi vektori
Vaqt bo`yicha me'yorlash
intervali elementar zarrachalarning spinli va orbital aylanish davridan
katta, ammo tashqi EMM vektorining tebranish davridan kichik. Biz
tomondan ko`rib chiqilgan EMM moddaning kvant effektlarini e'tiborga
olmaydi va makroskopik (yoki klassik) lektrodinamika deb ataladi.
B (r,t) - magnit induksiya vektori;
r - fazodagi zaryad joylashgan nuqtaning vektor-radiusi; t - vaqt.
Zaryad qo`zg`almas bo`lganda (υ =0), kuch . F=q*E
ya'ni, E- birlik musbat qo`zg`almas zaryadga EMM ko`rsatgan ta'sir kuchi. E - vektorning o`lchov birligi N/Kl=B/m.
Magnit maydon faqat harakatdagi zaryadlarga (toklarga) ta'sir ko`rsatadi.F=q[vB]
Agar υ va B o`zaro perpendikulyar bo`lsa, ta'sir kuchi maksimal
bo`ladi, agar υ va B yo`nalish bo`yicha mos tushsa, kuch ta'sir
ko`rsatmaydi. Shu tariqa vektor B EMM ning harakatlanayotgan
