Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti farg’ona filiali

Boshqa kompyuter operatsion tizimlari
Hamma foydalanuvchilar operatsiya xonasidan foydalanmaydi. Windows tizimi... Kompyuter operatsion tizimlarining boshqa turlari ham mavjud. Ularning ro'yxatiga Linux, Ubuntu, Mac OS va boshqalar kiradi. Asosan, bunday operatsion tizimlardan tor profilli mutaxassislar foydalanadilar. Operatsiya xonasi Ubuntu tizimi Linux operatsion tizimi asosida ishlab chiqilgan. Ko'p jihatdan, uning interfeysi Mac-ga o'xshaydi, ammo umumiy uslubda u Windows operatsion tizimiga o'xshaydi. Foydalanuvchilar ushbu operatsion tizimni barqarorligi, foydalanish qulayligi va ushbu operatsion tizimni butunlay bepul olish mumkinligi uchun qadrlashadi. Shuningdek, ularga kompyuter tezligi yoqadi. Biroq, Ubuntu-ning ham kamchiliklari bor. Bu oz sonli o'yinlar, dasturiy ta'minot va murakkab boshqaruv sxemasi.
Mac OS operatsion tizimi Apple tomonidan o'z kompyuterlari uchun ishlab chiqilgan. Ushbu operatsion tizim premium foydalanuvchi mahsuloti deb ataladi. U o'zining chiroyli dizayni, foydalanuvchilarga qulay interfeysi va ajoyib multimedia imkoniyatlari bilan ajralib turadi. Biroq, ushbu echim barcha foydalanuvchilar uchun mos emas. Barcha Apple kompyuterlari boshqa echimlar bilan taqqoslaganda juda qimmat. Bundan tashqari, ko'p odamlar shaxsiy kompyuterlar uchun Linux operatsion tizimlaridan foydalanadilar. Ushbu tizim butunlay bepul tarqatiladi. Bu barqaror va ko'plab o'rnatilgan dasturlar bilan ta'minlangan. Ammo bu barcha afzalliklarga qaramay ushbu dastur yuqori foydalanuvchi mahoratini talab qiladi. Shuning uchun, operatsion Linux tizimi ko'pincha mutaxassislar tomonidan o'rnatiladi.
Mobil qurilmalar bilan ishlash uchun operatsion tizimlar
Bugungi kunda tobora ko'proq foydalanuvchilar Internetdan kompyuterlar va noutbuklardan emas, balki planshetlar yoki smartfonlar kabi mobil qurilmalardan foydalanishni afzal ko'rishmoqda. Bunday qurilmalar uchun maxsus ishlab chiqilgan operatsion tizimlar ham mavjud. Eng keng tarqalgani IOS va Android. Ammo "Symbian" operatsion tizimi o'zining mashhurligini yo'qotdi, chunki uning imkoniyatlari bugungi kunda foydalanuvchilar ehtiyojlarini qoplay olmaydi. Shu nuqtai nazardan, hozirda birinchi o'rinni Android operatsion tizimlari egallab turibdi. Agar IOS Apple kompaniyasining qurilmalari uchun maxsus ishlab chiqilgan bo'lsa, Android boshqa ishlab chiqaruvchilarning planshetlari va smartfonlari bilan ishlashga qodir. Android qulay va sodda interfeysga ega, bundan tashqari u yuqori sifatli dasturlardan bepul foydalanishga imkon beradi. Bu nafaqat planshet va smartfonlarga, balki aqlli televizorlarga ham mos keladi. Ushbu operatsion tizimga asoslangan qurilmalar mustaqil ravishda yangilanishi va shu bilan ularning ishlashiga o'zgartirish kiritilishi mumkin. Operatsiya xonasi IOS tizimi yanada barqaror hisoblanadi. Bundan tashqari, u juda tez ishlaydi va foydalanuvchilarga yaxshi multimedia imkoniyatlarini taqdim etadi. Bu Android-dan qimmatroq, chunki unda ozgina bepul dastur mavjud emas.
Elektron kompyuterlarning ishlashi muvofiqlashtiruvchi dasturlarsiz mumkin emas. Zamonaviy kompyuter qatorlarini birlashtiradi turli xil qurilmalar, yaxshi muvofiqlashtirilgan ish uchun boshqaruv markazi zarur. Masalan, video karta rasmlarni qayta ishlaydi, Markaziy protsessor hisob-kitoblarni amalga oshiradi, monitor ma'lumotni aks ettiradi, disk disk ma'lumotlarini o'qiydi va hokazo. Bunday koordinatorlar va menejerlar, barcha tugunlar va komponentlarning ishlashini muvofiqlashtiruvchi, operatsion tizimlardir.
Operatsion tizimning funktsiyasini qo'shimcha ravishda ko'rsatish uchun kompyuterning apparatini tanasi bilan, boshqaruv kompleksini esa miya va asab tizimi bilan taqqoslang. Operatsion tizim barcha kompyuter jarayonlarida qatnashadi va hisoblashlar darajasida ma'lumotlar massivlarining o'zaro ta'sirini, shuningdek, foydalanuvchi va dasturiy ta'minotni ta'minlaydi.
Barcha zamonaviy interfeyslar grafik echimlar bo'lib, foydalanuvchi o'zaro ta'sir algoritmini intuitiv tushunishi uchun mo'ljallangan. Bunday echimlarning uchta asosiy toifasi mavjud: real vaqt toifasi, bo'linish toifasi va ommaviy topshiriq toifasi. Birinchi toifadagi tizimlar hisoblash jarayonida foydalanuvchi ishtirok etishiga imkon beradi. Split toifali echimlar protsessorni bir vazifadan ikkinchisiga almashtirishni o'z ichiga oladi. Ushbu tezkor almashtirish bir nechta ishni virtual uzluksizlikda qayta ishlashga imkon beradi. Shuningdek, foydalanuvchi bu jarayonga aralashishi mumkin. Oxirgi toifadagi echimlarda foydalanuvchiga jarayonlarga kirish taqiqlanadi. Kompyuter mustaqil ravishda vazifalar ro'yxatini tuzadi va ularni hisoblash uchun paketlarga yuboradi. Ma'lumotlarga faqat bunday paketlarni yuborish oralig'ida o'zgartirish kiritishingiz mumkin.
OT rivojlanish bosqichlari
OT, avvalambor foydalanuvchiga qulay intеrfеys yaratuvchidir dеgan g’oya albatta, masalani yuqoridan pastga qarab nazar solishga mos kеladi. 
Boshqa nuqtai nazar, ya'ni pastdan yuqoriga qarab nazar tashlash, bu OT ga murakkab tizimning hamma qismlarini boshqaruvchi mеxanizmi sifadida ko’rishdir.
Zamonaviy hisoblash tizimlari, protsеssorlar, xotira, taymеrlar, disklar, jamg’armalar, tarmoq kommunikatsiya qurilmalari, printеrlar va boshqa qurilmalardan iboratdir. 
Ikkinchi yondashishga mos ravishda OT ning funksiyasi, protsеssorlar, ya'ni rеsurslarni raqobatdosh jarayonlar orasida taqsimlashdan iboratdir. OT hisoblash mashina rеsurslarini jamisini shunday boshqarish kеrakki, uni ishlashi maksimal samaradorlikni ta'minlashi zarurdir. Samaradorlik ko’rsatkichi, m-n, tizim o’tkazuvchanlik qobiliyati yoki rеaktivligi bo’lishi mumkin.