Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti farg’ona filiali kompyuter injiniring fakulteti

2. Laboratoriya ishini bajarish uchun topshiriq:
2.1. Laboratoriya ishini bajarishdan avval sxema (3.3-rasm), o’lchash usullari, qo’llaniladigan o’lchov asboblari bilan tanishib chiqish kerak.
2.2. Yarimo’tkazgichli diod VAXsining to’g’ri shohobchasi ni o’lchang (2.1-rasm). Tajribani ikki turdagi - germaniyli va kremniyli diodlar uchun bajaring.

2.3- rasm
Tajriba bajarish uchun tavsiyalar:
Yarimo’tkazgichli diod to’g’ri toki ( ) kuchlanishga kuchli ravishda bog’liq (2.1- rasm) bo’lgani sababli tokni cheklash uchun yarimo’tkazgichli diodga ketma – ket chegaralovchi qarshilik R=560 Om ulash kerak (2.3- rasm). Yarimo’tkazgichli diod VAXsini amalda o’lchash qulay, buning uchun diodga kerakli tok qiymatini berib borib, unga mos keladigan kuchlanish qiymat yozib boriladi.
Tajriba vaqtida bo’sag’aviy kuchlanish qiymati ni ( bo’lganda) yozib olish kerak.
O’lchash natijalarini jadvalga yozib oling va olingan bog’liqlik grafigini chizing.
2.3. Yarimo’tkazgichli diod VAXsining teskari shohobchasini germaniyli diod uchun o’lchang (3.1- rasm).
Tajriba bajarish uchun tavsiyalar:
Yarimo’tkazgichli diod teskari toki ( ) kuchlanishga kuchli bog’liq bo’lmaydi (2.1- rasm), shuning uchun VAXning teskari shohobchasini kuchlanish qiymati 0 dan qiymatgacha oraliqda o’lchash maqsadga muvofiq. Bu kuchlanish qiymatlariga mos keluvchi tokni o’lchash vaqtida, =0 dan = -1V oralig’idagina tok kuchli ravishda o’zgarishini inobatga olish kerak.
3. O’lchash natijalarini qayta ishlash:
3.1. 2.2 – bandga muvofiq bajarilgan o’lchash natijalarini ishlash.
Tajribada olingan germaniyli va kremniyli YaD VAXlarida ularga mos keluvchi 2.1- ifoda yordamida hisoblangan nazariy xarakteristikalarni quring. va = 500 mkA nuqtalarda 3.1- ifoda yordamida issiqlik toki kattaligini hisoblang. Nazariy va tajriba usulida olingan bog’liqliklar bu nuqtalarda mos tushadi.
Tajribada olingan VAXdan germaniyli va kremniyli diod uchun =10mA qiymatida differentsial qarshilik va o’zgarmas tok bo’yicha qarshilik ni hisoblang.
3.2. 3.3 va 3.4 – bandlarga muvofiq bajarilgan o’lchash natijalarini ishlash.
Germaniyli diod tajribada olingan VAXsidan foydalanib (3.3- band) = 10 V bo’landa differentsial qarshilik va o’zgarmas tok bo’yicha qarshilik ni hisoblang.