Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universitet Nukus filiali



Yüklə 130,92 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix22.05.2023
ölçüsü130,92 Kb.
#119292
6-7-8-mavzu metrologiya



Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari 
universitet Nukus filiali
“Kompyuter injiniringi” fakulteti “Dasturiy injiniring” ta’lim yo’nalish
III-bosqich 104-20 DI-uzb guruh talabasi Sherimmatova Azizaning
«Metrologiya va standartlashtirish» fanidan tayyorlagan prezentatsiya 
ishi.
Topshirdi _________________ A.Sherimmatova
Qabul qildi _________________O’.Maxambetova
Nukus 2022


Mavzu: O’lchash xatoliklari . O’lchash 
texnikasi
Reja:
1.Xatoliklar turlari
2.O’lchash asboblarining aniqlik klasslari
3.Analog o’lchash asboblarining turlari
4.Raqamli o’lchash asboblari


Xatoliklar turlari
Muntazam xatolik
- umumiy xatolikning takroriy o’lchashlar mobaynida 
muayyan qonuniyat asosida hosil bo’ladigan,saqlanadigan yoki 
o’zgaradigan tashkil etuvchisiga aytiladi.
Uslubiy xatolik
- o’lchash usulining nazariy jihatdan aniq 
asoslanmaganligi natijasida kelib chiqadi.
Subyektiv xatolik
- kuzatuvchining aybi bilan kelib chiqadigan xatolik.
Tasodifiy xatolik
- biror fizikaviy kattalikni takror o’lchaganda kelib 
chiqadigan xatolik.


O‘lchov asboblarning aniqlik klassi
Odatda o‘lchash asbobi olinadigan natijaga kirituvchi xatoligini 
oldindan belgilash uchun xatolikning me’yorlangan qiymatidan 
foydalaniladi. Xatolikning me’yorlangan qiymati deganda 
berilgan o‘lchash vositasiga tegishli bo‘lgan xatolikni 
tushunamiz. Alohida olingan o‘lchash vositasining xatoligi har 
xil, muntazam va tasodifiy xatoliklarining ulushi esa turlicha 
bo‘lishi mumkin. Ammo, yaxlit olib qaraganda o‘lchash 
vositasining umumiy xatoligi meyorlangan qiymatdan ortib 
ketmasligi kerak. Har bir ulchash asbobining xatoliklarini 
chegarasi va ta’sir etuvchi koeffitsientlar haqidagi ma’lumotlar 
asbobning pasportida keltirilgan bo‘ladi.


O‘lchash asboblari qo‘pincha yo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan xatoligi 
bo‘yicha klasslarga bo‘linadi. Masalan: elektromexanik turidagi 
ko‘rsatuvchi asboblarda standart bo‘yicha quyidagi aniqliklar ishlatiladi:
Odatda, asboblarning aniqlik klasslari asbobning shkalasida beriladi va 
ularning keltirilgan xatoligini bildirib, quyidagicha bog’langan bo‘ladi



O‘lchash asboblarining asosiy metrologik tavsiflari
Har qanday o‘lchash asbobini tanlashda eng avvalo uning metrologik 
tavsiflariga etibor berishimiz lozim.
O‘lchash asboblarining asosiy metrologik tavsiflariga ko‘ra o‘lchanadigan 
kattalikdan kelgan signalni o‘zgartirgich (masalan oddiy qilib 
aytganimizda, ketma – ket ulanishdagi ampermetr, parallel ulanishdagi 
voltmetetr yoki universal priborlar, yani shu bilan birgalikda texnologik 
jarayonlar bilan va avtomatik texnik vositalarni nazorat qilish 
datchiklardagi signallarni bloklar orqali hamda funktsiyasini yetkazib 
berishdagi signallarni o‘zgartirgish) orqali, sezgirligi, o‘lchash xatoligi, 
o‘lchash diapazoni, sezgirlik ostonasi, hususiy energiya sarfi va 
ishonchliligi kiradi.


raqamli o'lchash asboblari

Yüklə 130,92 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin