Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti kompyuter tarmoqlari ma’ruza

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VAZIRLIGI

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

Kompyuter tarmoqlari ma’ruza fani bo’yicha

Mustaqil ishi №1

Bajardi: Gulyamnazarov Sardor

Guruh: NWK006 (215-21)
Tekshirdi: Atadjanova Nozima


Toshkent – 2023
SENSOR TARMOQLARIDA MA’LUMOTLARNI
MARSHRUTLASH.
Sensorli tarmoqlarning asosiy elementi - bu bir vaqtning o'zida uchta funktsiyani birlashtirgan qurilmalar: o'lchash, hisoblash va aloqa.
1. SSTni boshqa tarmoqlardan ajratib turadigan asosiy element- -sensor yoki ijro etuvchi mexanizm. Hozirgi vaqtda turli xil jismoniy miqdorlarni signalga aylantirish uchun turli xil texnik jihatdan amalga oshiriladigan sxemalar mavjud bo'lib, ular keyingi tahlil uchun o'lchanishi mumkin. Harorat, akustik, seysmik sensorlar, bosim sensori, kimyoviy tarkibi namlik, orientatsiya, tezlashtirish, vosita nazorat qilish qurilmalari, elektromexanik röleler va Vanalar, emitentlar – bu ro'yxat uzoq vaqt davom etishi mumkin va ularni ishlab chiqish va ulardan foydalanish bilan shug'ullanadigan texnika sohasi, ehtimol bugungi kunda dunyodagi eng katta. Ushbu qurilmalarni bir tomondan amalga oshirish uchun turli xil variantlar motlarni ishlab chiqishda ko'proq erkinlik beradi va boshqa tomondan, har safar Mota dizayn ishlashi va interfeysni protsessor yoki uzatish qismi bilan qayta ko'rib chiqishni talab qiladi.
2. Zamonaviy tugunlar 1million operatsiyaga to'g'ri keladigan o'ziga xos quvvat sarfi ancha past. Shu munosabat bilan, ularni topshirishdan oldin ma'lumotlarni oldindan qayta ishlash masalasi dolzarb ahamiyat kasb etadi. Haqiqatan ham, zamonaviy CPOS (raqamli signallarni qayta ishlash protsessorlari) kecha shaxsiy kompyuterlar bilan taqqoslanadigan hisoblash kuchiga ega. Agar tarmoq juda ko'p motlardan iborat deb hisoblasak, unda deyarli bizda katta tarqalgan hisoblash tizimi mavjud bo'lib, uning resurslari butun tizimning samaradorligini oshirish uchun ma'lumotlarni qayta ishlashga yo'naltirilishi mumkin. Ko'p ishlov berish usullari haqida ko'proq ma'lumotlarga asoslanib, foydali ma'lumotlarni ajratib, uni kamroq ma'lumot bilan taqdim etish mumkin. Qayta ishlashning eng yorqin namunasi-ma'lumotlarni siqish.
Shuni ta'kidlash kerakki, tarmoqning amaliy darajasi va global maqsadiga mos keladigan ma'lumotlarni qayta ishlash va "xom" ma'lumotlarni keyingi uzatish va markazlashtirilgan yig'ish uchun tayyorlashga qaratilgan qayta ishlash. Marshrutlash algoritmlari va tarqatilgan ma'lumotlarni qayta ishlash algoritmlarini sintez qilish juda qiziq.
3. XMTning aloqa funktsiyalari Ad-hoc tarmoqlari − doimiy tuzilishga ega bo'lmagan markazsizlashtirilgan simsiz tarmoqlar tamoyillariga muvofiq amalga oshiriladi. Mijozlar qurilmalari tarmoqni tashkil etuvchi" tezda " ulanadi. Har bir tarmoq tugunlari boshqa tugunlarga mo'ljallangan ma'lumotlarni qayta jo'natishga harakat qiladi. Shu bilan birga, ma'lumotlarni uzatish uchun qaysi tugunni aniqlash tarmoq ulanishi asosida dinamik ravishda amalga oshiriladi. Bu ma'lumotlar oqimlarini boshqarish vazifasi routerlar (simli tarmoqlarda) yoki kirish nuqtalari (boshqariladigan simsiz tarmoqlarda) amalga oshiradigan simli tarmoqlar va boshqariladigan simsiz tarmoqlardan farq qiladi.
Sensor tarmog'ini qo'llashning asosiy sohasi jismoniy muhit va ob'ektlarning o'lchangan parametrlarini nazorat qilish va monitoring qilish va ba'zi hollarda ushbu ob'ektlarni boshqarish (ulardagi muayyan jarayonlarni faollashtirish).
Sensor tarmog'ining qamrov maydoni xabarlarni bir tarmoq elementidan boshqasiga o'tkazish qobiliyati tufayli bir necha metrdan bir necha kilometrgacha bo'lishi mumkin. Sensor tarmog'i xabarlarni zanjir bo'ylab bir tugundan ikkinchisiga o'tkazish qobiliyatiga ega, bu tugunlardan biri ishdan chiqqan taqdirda, sifatni yo'qotmasdan qo'shni tugunlar orqali ma'lumot uzatishni tashkil qilish imkonini beradi. Tarmoqning o'zi axborot oqimlari harakatining optimal marshrutini belgilaydi (1-rasm).