283
Y
YER KO’CHKISI - bu yer massalarining qiyalik bo’ylab tortishish kuchi ostida
harakatlanishi va ko’p hollarda yer usti va yer osti suvlari faoliyati bilan bog’liq.
Suruluvchi massa, ko’chki tanasi deb ataladi va pastga qarab harakatlanadigan sirt
suzuvchi sirt yoki siljish yuzasi deb ataladi.
YUMSHATUVCHI TOG’ JINSLARI - namlanish paytida tog’
jinslarining
ko’rinmasdan yo’qolish alomatlari.
Z
ZILZILALARNI RAYONLASHTIRISH XARITALARI - bu turli nuqtalarning
zilzilalari bo’lgan hududlar (zonalar) xaritalar.
ZILZILAGA QARSHI TUZILMALAR - bu zilzilaga
bardosh beradigan maxsus
tuzilmalar.
O’
O’PIRILISH - tog’ jinslari massasining qiyalikdan (tabiiy va sun’iy) to’satdan
ajralishi, ularning tez aylanishi, pastga tushishi va
maydalanishi bilan pastga
tushishi.
G’
G’OVAKLIK -
tog’ jinslari hajm birligidagi barcha bo’shliqlarning umumiy hajmi.
Miqdor jihatdan tuproq hajmining ulushi sifatida ifodalanadi.
G’OR - bu yer qobig’ining qalinligidagi, qisman suv bilan to’ldirilgan, atmosfera
suvlari bilan unga kirgan kalkerli tuflar yoki qoldiqlardan iborat ulkan bo’shliq.
G’OVAKLIK KOEFFITSIENTI - bo’shliqlar hajmining birlik fraktsiyalarida
ifodalangan qattiq fazaning hajmiga nisbati.
CH
CHO’KISH - bu pasttekislik va qaymoqsimon shaklda paydo bo’ladigan
pasttekislik va pasttekislikli qumoqlarning deformatsiyasi.
Ular namlash paytida
tuproqning siqilishi natijasida paydo bo’ladi.
CHO’KINDI TO’PLANISHI - loy va loysiz tuproqlarga xos bo’lgan hodisa
bo’lib, tuproqning og’irligi ostida yoki o’z vaznining
umumiy bosimida va
strukturaning og’irligida suvning tuproq strukturasiga ta’siri bilan bog’liq.
