Mühazirə 1 Avtomatlaşdırma haqqında ümumi məlumat

Təzyiqin nəzarət və tənzimləmə sxemləri

1.	Aparatda təzyiqin yaylı manometr vasitəsilə ölcülməsi. 1-1 - yerli cihaz
2.	Boru xətlərində qazın təzyiqinin ölçülməsi. - yerli cihaz, - ikinçi cihaz
3.	Təzyiqin tənzimlənməsi. 1-1 - yerli cihaz siqnalı ötürən, 1-2 - ikinci cihaz, 1-3 - tənzimləyici blok, 1-4 - membranlı icra mexanizmi

Mühazirə 5

Səviyyə, sərfin və keyfiyyətin nəzarət və tənzimləmə sxemləri.

Sərfin ölçülməsi üçün nəzarət və tənzimləmə sxemləri

1.	Boru xətlərində qazın,buxarın və mayenin sərfinin ölçülməsi. 1-1 - daraldıcı quruluş, 1-2 - yerli cihaz siqnalı ötürən, 1-3 - ikinci cihaz MNL – Mərkəzi Nəzarət Lövhəsi
2.	Sayğac vasitəsilə maye miqdarının ölçülməsi. (FQİ) 1-1 – mayenin miqdarını göstərən cihaz
3.	Maye miqdarı və sərfin ölçülməsi. 1-1 - daraldıcı quruluş, 1-2 - ikinci cihaz, difmanomertr
4.	Sərfin tənzimlənməsi. - daraldıcı quruluş, - siqnalı ötürən yerli cihaz, - ikinci cihaz, - tənzimləyici blok, - membranlı icra mexanizmi

Səviyyənin nəzarət və tənzimləmə sxemləri

1.	Mayenin səviyyəsinin ölcülməsi. - siqnalı ötürən çevirici, - ikinçi cihaz
2.	Maye səviyyəsinin tutum səviyyə ölçən vasitəsilə ölçülməsi. - verici, - ötürücü elektron bloku, - ikinçi cihaz
3.	Maye səviyyəsinin tənzimlənməsi. 1-1 - siqnalı məsafəyə ötürən verici, 1-2 - ikinci cihaz, 1-3 - tənzimləyici blok, 1-4 - membranlı icra mexanizmi

Keyfiyyətin nəzarət sxemləri

1.	Aparatda oksigenin qatılığının ölçülməsi, mərkəzi nəzarət lövhəsində qoyulmuş oksigenin qatılığını ölçən cihaz. 1-1-qazanalizatorun vericisi, 1-2 - nəzarət və qeydedən quruluş
2.	Mayenin sıxlığının ölçülməsi, mərkəzi nəzarət lövhəsində qoyulmuş sıxlıq ölçən cihaz. - radioaktiv sıxlıq ölçən, - nəzarət və qeydedən quruluş
3.	Qaz qarışığının xromotoqraf vasitəsilə ölçülməsi. - verici (ayırıcı kalonka, detektor), - ikinci cihaz

Mərkəzdənqaçma nasosunun məhsuldarlığının avtomatlaşdırılma sxemi
Nasosun məhsuldarlığını tənzimləmək üçün onun çıxışındakı boru xəttində mayenin sərfini sabit saxlamaq lazımdır. Mərkəzdənqaçma nasosunun məhsuldarlığının avtomatlaşdırılma sxemi şəkil 3.1-də verilmişdir.

Şəkil 3.1. Mərkəzdənqaçma nasosunun məhsuldarlığının avtomatlaşdırılma sxemi

Boru xəttində olan mayenin sərfi sərfölçən difmanometrlə ölcülür. Difmanometrə siqnal həssas elementdən diafraqmadan daxil olur. Difmanometrdə çevirici olduğu üçün sərfin sabit qiymətini mütənasib olaraq sıxılmış havaya çevirir. Sıxılmış hava sərfölçənin çıxışından (verici) boru vasitəsilə parallel olaraq, tənzimləyici bloka və ikinci cihaza daxil olur. İkinci cihazda tənzim olunan kəmiyyətin qiyməti göstərilir.

Tənzimləyici blokun çıxışında olan siqnal icraedici mexanizmə göndərilir. Tənzimləyici orqan boru xətti ilə axan maddənin miqdarını dəyişərək, onu verilmiş qiymətdə saxlayır. Tənzimləyici blokun çıxışındakı siqnal tənzimləyici orqanın vəziyyətinə nəzarət etmək üçün ikinci cihaza verilir.

İkinci çihazda yerləşdirilmiş tapşırıq vericisindən tapşırıq siqnalı tənzimləyici bloka verilir. İkinci cihazın çıxışındakı siqnaldan asılı olaraq, tənzimləyici blokun ayırıcı relesi tənzimləyicini ikinci cihazdan ayırmaq üçün açarla birləşdirilir (lazım olan halda). Bu açar vasitəsilə məsafədən icra mexanizmini avtomatik tənzimləmədən əl ilə idarəyə keçmək mümkündür.