Mühazirə 15 Valın fırlanmasının bujaq sürətinin verijiləri

Stroboskopik metod. 
Bu metod fırlanan jismin ona qısa vaxt 
intervallarında dövri olaraq baxdıqda sanki fırlanmadığına əsaslanır. 
Ölçülmə üsullarına görə aşağıdakı stroboskopik ölçü metodlarından 
istifadə olunur: 

---

1. Jismə mexaniki rəzədən baxılması; 
2. Fırlanan jismi işıqlandıran şüanı mexaniki kəsən rəzə; 
3. Elektron sxeminin köməyi ilə fırlanan jismi işıqlandıran 
qazdoldurulmuş lampanın ani işıqlanma tezliyinin idarə edilməsi.
Differensiallaşdırma metodu. 
Bu metod vəziyyəti qeyd edən 
verijinin siqnalının differensiallaşdırılmasına əsaslanır. Metod nəzarət 
olunan valın bujaq yedəyişmələrinin məhtud qiymətlərində tətbiq olunur 
və onun sadə elektrik sxeminin nümunəsi passiv R-J dövrəsidir (Şəkil 
4). Bu dövrə potensiometrdən və induktiv dolaqdan götürülən sabit 
gərginliyi differensiallaşdırır. 
Şək. 4. Differensiallayıjı dövrənin sxemi
Diferensiallayıcının ötürmə funksiyası aşağıdakı kimidir
Harada ki, R
p
— potensiometrin daxili müqavimətidir. 
Для построения дистанционных тахометров на летательных 
аппаратах используется в основном Магнитоиндукционный метод 
благодаря его простоте и линейной зависимости показания прибора 
от угловой скорости. 
В качестве датчиков систем автоматического управления и 
следящих систем используются тахогенераторы постоянного и 
переменного тока, основанные на индукционном методе. 
В устройствах с ограниченной величиной перемещения валя 
применяют иногда схемы электрического дифференцирования. 

---

Определенную перспективу имеют импульсные методы, осо-
бенно в связи с развитием цифровых вычислительных машин. 
Центробежный, часовой, фрикционный и стробоскопический 
методы измерения угловой скорости вращения вала не получили 
развития на летательных аппаратах по тем или другим причинам 
(громоздкость, неудобства монтажа, трудность автоматизации 
измерений, нелинейность характеристик, увеличенные погрешности и 
т. п.).