Havanın hərəkət sürəti. Havanın hərəkəti öz sürətindən asılı olaraq insan orqanizminə müxtəlif dərəcədə təsir göstərir. Havanın hərəkəti zamanı bədən səthindən istiliyin aparılması bəzən eyni temperaturlarda kəskin sürətdə fərqlənir. İnsan bədənini əhatə edən havanın temperaturu az və hərəkət sürəti çox olarsa, bədən səthindən istiliyin hava ilə aparılması daha çox olur. Bu da insan bədəninin soyumasına və nəticədə soyuqdəymə xəstəliyinə səbəb olur.
Havanın sürəti müxtəlif cihazlarla ölçülür:
290C temperaturda və kiçik sürətlərdə katatermometrlərdən (şəkil 2);
0,3 m/san – dən yuxarı sürətdə ACO-3 tipli anemometrlərdən;
Böyük sürətlərdə isə fincanlı anemometrlərdən (şəkil3) istifadə edilir.
Katatermometrlər genişləndirilmiş yuxarı hissədən və kürədən, yaxud silindirşəkilli tutum və kapillyardan ibarətdir. Havanın sürətinin katatermometrlərlə ölçülməsi prinsipi spirt tutumu ilə onu əhatə edən havanın doyması arasındakı asılılığa əsaslanır. Bu cihazla havanın sürətini ölçmək üçün katatermometrin spirtli tutumu temperaturu 60-700C olan suya salınır və suda o vaxta qədər saxlanılır ki, rəng qatılmış spirt cihazın yuxarı tutumunun yarısına qədər qalxmış olsun.
Katatermometri qurulayıb asdıqdan sonra spirtin düşmə xəttini 38-350C intervalında qeyd etmək lazımdır. Bu intervalda temperatur istiliyin verilməsi hesabına azalır.
Cihazın soyuma sürəti otaq havasının sürətindən və temperaturundan asılıdır ki, bunu təyin etmək üçün havanın soyutma qüvvəsini hesablamaq lazımdır:
,
burada - aşağı tutumu 10C- yə qədər soyutduqda istilikvermə miqdarının göstəricisi olan cihazın əmsalı, C/sm2. 0C
və - katatermometrin göstərişinin başlanğıc və son temperaturu, 0C.
Dostları ilə paylaş: |