2. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası və əmək qanunçuluğuna görə vətəndaşların hüquqları. Əmək mühafizəsi qanunçuluğuna (5-ci maddəsinə görə) əsasən təhlükə ilə əlaqə-dar işlərdə, çirkli və anormal temperatur şəraitində işləyənlərə xüsusi iş paltarları, ayaqqabı və qoruyucu ləvazimatlar verilməlidir.
Azərbaycan Respublikasının hökuməti: Əməyin mühafizəsi sahəsində vahid dövlət siyasətini hazırlayır, əmək şəraitini yaxşılaşdırmaq və əməyin mühafizəsini təmin etmək sahəsində nazirliklərin, baş idarələrin, konsernilərin, assosiasiyaların, birliklərin, (müəssisələrin), təşkilatların, kooperativlərin, yerli özünüidarə orqanları-nın və digər orqanların vəzifələrini müəyyənləşdirir. Bu qanun işləyənlərin əməyinin mühafizəsi hüququnun həyata keçirilməsini təmin etməyə yönəldilmişdir, Respub-likada əməyin mühafizəsi işin təşkilinin vahid qaydasını müəyyən edir və tabeliyin-dən, mülkiyyət formasından və təsərrüffat fəaliyyətindən asılı olmayaraq bütün nazirliklərə, baş idarələrə, təşkilatlara, kooperativlərə, (kolxozlara) fermer təsərüfat-larına, idarəetmə orqanlarına şamil edilir. (ayrı-ayrı təşkilatlara birlikdə nəzarət edir-lər.)
Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 35-ci maddəsinə görə bütün vətən-daşlar Əmək hüququna malikdir. 37-ci maddəsinə görə bütün vətəndaşlar vaxtı-vax-tında istirahət etmək hüququna malikdir. 38-ci maddəsinə görə insanlar qocalıq və əmək şikəstliyi ilə əlaqədar sosial təminat almaq hüququna malikdir.
Əmək Məcəlləsinin 249-cu maddəsi yaşı 15-dən aşağı olan yeni-yetmələrin (15 yaşlı) işə götürülməsinə icazə vermir. Əmək Məcəlləsinin 207-ci maddəsinə görə iş yerlərində işçilərin sağlam və təhlükəsiz əmək şəraiti təmin edilməlidir.
3. Həmkarlar təşkilatlarının nəzarəti (konfendrasiyası). Əmək mühafizəsinə dövlət nəzarəti, ictimai təşkilatlarını iştirakı (və nəzarəti) ilə həyata keçirilir.
Əmək qanunvericiliyi və Əmək mühafizəsi qaydalarının düzgün həyata keçiril-məsinə ictimai nəzarət və rəhbərlik həmkarlar ittifaqı vasitəsilə həyata keçirilir.
Əmək mühafizəsinə nəzarəti müvafiq istehsalat sahələrinin həmkarlar komitə-sinin nəzdində olan uyğun şöbələr yerinə yetirir.
Əmək mühafizəsinə nəzarət və rəhbərlik işində həmkarlar ittifaqı texniki mü-fəttişliklərinin böyük hüquqları vardır. Əməyin təhlükəsizliyi, istehsalat sanitariyası-nın vəziyyəti və Əmək mühafizəsi qanunvericiliyinin qorunmasına dövlət nəzarəti hə-min müfəttişliyə həvalə olunmuşdur.
