1. Dəyişən cərəyan dövrəsində yalnız aktiv müqavimət olan hal. Dəyişən gərginlik aktiv müqavimətə tətbiq olunan hala baxaq (Şəkil 2) . Om qanununa görə
yaza bilərik.
Şəkil 2
Burada cərəyan şiddətinin amplitududur. Cərəyanın rəqsləri gərginliklə eyni fazada baş verir.
Baxılan hal üçün vektor diaqramı (Şəkil 3a, 3b), eləcə də gərginlik və cərəyan şiddətinin zamandan asılılığı təsvir edilmişdir (Şəkil 3 c).
Şəkil 3
2. Dəyişən cərəyan dövrəsində yalnız sarğac olan hal. Dəyişən gərginlik yalnız induktiv sarğac olan (Şəkil 4) dövrəyə ( ) tətbiq edildikdə onda dəyişən cərəyan yaranır və sarğacda öz-özünə induksiya e.h.q. əmələ gəlir
.
Verilən dövrə hissəsi üçün Om qanunu
=
Şəkil 4
kimi ifadə olunur. Buradan da
yaza bilərik. Dəyişən cərəyanın sabit toplananı olmadığından const=0 hesab edə bilərik. Buradan da dövrədəki cərəyan şiddəti üçün
alırıq. Burada cərəyan şiddətinin amplitududur.
Beləliklə alırıq ki, bu halda sarğacdakı gərginlik düşgüsü ondan axan cərəyanı fazaca qədər qabaqlayır.
düsturu ilə təyin edilən kəmiyyət induktiv müqavimət adlanır. Sabit cərəyan üçün sarğacın induktiv müqaviməti sıfıra bərabərdir. Baxılan hal üçün vektor diaqramı (Şəkil 5a, 5b), gərginlik və cərəyan şiddətinin zamandan asılılığı təsvir edilmişdir (Şəkil 5c).
3. Dəyişən cərəyan dövrəsində yalnız kondensator olan hal
Dəyişən gərginlik yalnız kondensatora tətbiq olunanda (Şəkil 4.52) kondensatorun mütəmadi yüklənməsi baş verir və dövrədən cərəyan axır.
Bütün xarici gərginlik kondensatora tətbiq olunduğundan
yaza bilərik. Dövrədəki cərəyan şiddəti
ifadəsi ilə təyin edilir.
Şəkil 5
Burada cərəyan şiddətinin amplitududur. Beləliklə alırıq ki, bu kondensatorda gərginlik halda düşgüsü ondan axan cərəyandan fazaca qədər geri qalır.
Şəkil 6
düsturu ilə təyin edilən kəmiyyət tutum müqaviməti adlanır.
Sabit cərəyan üçün kondensatorun tutum müqaviməti sonsuz böyükdür . Baxılan hal üçün vektor diaqramı (Şəkil 7a, b), gərginlik və cərəyan şiddətinin zamandan asılılığı təsvir edilmişdir (Şəkil 7c).
Dostları ilə paylaş: |
