Mühazirə I harmonik rəqslər və onların xarakteristikaları. Yaylı, fiziki və riyazi rəqqaslar və rəqs konturu. Eyni istiqamətdə və eyni tezlikli harmonik rəqslərin toplanması. Döyünmə. Harmonik rəqslərin kinematika və dinamikası

Elektrik rəqs konturu.
Elektrik yükünün, cərəyan şiddətinin , gərginliyin,maqnit selinin və s. periodik dəyişməsi elektromaqnit rəqsi adlanır.
E lektrik rəqs konturu ardıcıl birləşdirilmiş L induktiv dolaqdan, C tutumlu kondensatordan və R müqavimətli elektrik dövrəsindən ibarətdir.
Dövrə hissəsi üçün Om qanunu:

Rəqs konturunda elektrik yükünün rəqsinin diferensial tənliyi:

İdeal rəqs konturu – müqaviməti R=0 olan kontur.

t =0 başlanğıc zaman anında kondensator q elektrik yükü ilə yüklənmişdir. Onda

kondensatorun köynəkləri arasındakı elektrik sahəsinin enerjisi –
K ondensatoru induktiv dolağa qoşduqda, konturdan artan I cərəyanı axacaq. Elektrik sahəsinin enerjisi azalmağa başlayacaq, lakin dolağın maqnit sahəsinin enerjisi
artacaq. Konturda itki olmadığından R=0, tam enerji saxlanılır.
anında, Kondensator tamamilə boşalacaq elektrik sahəsinin
enerjisi sıfra çevriləcək maqnit sahəsinin enerjisi isə
( ona görə də cərəyan da) ən böyük qiymətini alacaq


Konturda cərəyan azalacaq, nəticədə dolağın maqnit sahəsi zəifləməyə başlayacaq. Maqnit sahəsinin dəyişməsi nətcəsində yaranan induksiya cərəyanıın istiqaməti, Lens qaydasına görə, kondensatorın boşalan cərəyanı istiqamətində olacaq.
K ondensator boşalmağa başlayacaq və kondensatorun köynəklərindəki yük maksimuma çatacaq dövrədə cərəyan kəsiləcək və konturun enerjisi yenidən kondensatorun elektrik sahəsinin enerjisinə bərabər olacaq
Kondensator tamamilə boşalacaq, elektrik sahənin enerjisi sıfra
ç evriləcək maqnit sahənin enrjisi isə (cərəyan da )
ən böyük qiymətini alacaq .
S onradan, rəqs konturunda bütün proseslər əks istiqamətdə baş verəcək
və sistem t=T anında ilkin vəziyyətinə gələcək.

Beləliklə, rəqs konturunda kondensatorun köynəklərində q yükünün və I cərəyan şiddətinin periodik dəyişməsi baş verir. Bu elektrik rəqsləri elektrik və maqnit sahələrinin qarşılıqlı çevrilməsi ilə müşaiyət olunur.

Elektrik rəqslərini mexaniki rəqslərlə müqayisəsindən belə çıxır ki,
- kondensatorun elektrik enerjisi rəqqasın potensial enerjisinə analojidir,
- dolağın maqnit sasəsinin enerjisi, rəqqasın kinetik enerjisinə analojidir.
- konturdakı cərəyan şiddəti rəqqasın hərəkət sürətinə analojidir.
- L induktivliyi, kütlə funksiyasını daşıyır.
- R müqaviməti, rəqqasa təsir edən sürtünmə qüvvəsinin funksiyasını daşıyır.