Mühazirələr i.ü. f d., İsmayılova H. Q. Bakı – 2022

Sxem 3.

Təbiət – məhsul sistemi

İstehsal olunan məhsulun daima çatışmaması üzün­­­dən ənənəvi məntiqə əsasən girişə daha çox təbii sər­vət ver­mək lazım gəlir. Bu zaman iqtisadiyyatın fəa­liy­yət me­xa­nizmlərinə daxildən baxmaq diqqətdən kə­nar­da qalır. Ət­raf mühitin çirkləndirilməsi, tullantılar, tə­bii sərvətlərin tə­nəzzülə meyli ilə mübarizə, mahiyyət eti­barilə texnogen iq­tisadi inkişafın nəticələri ilə mü­ba­ri­zəyə çevrilir.

Ekoloji problemlərlə real mübarizənin təmin edil­mə­­si, dayanıqlı iqtisadi inkişaf şəraitinin yaradılması üçün bu prosesə nəzər salmaq, iqtisadi quruluşların fəa­liy­yətini eko­loji cəhətdən qiymətləndirmək və zəruri dü­zə­lişlər et­mək vacibdir. İqtisadiyyatın böyük təbiət tu­tum­lu olması sə­bəbləri aydınlaşdırılmalı, onun nəticələri ilə deyil, özü ilə mübarizə aparılmalıdır.

İqtisadi inkişafın ekologiyalaşdırılmasında tə­biət­dən is­tifadənin intensivləşdirilməsi və eyni zamanda ona qə­­na­ətcilliklə yanaşılması istiqamətinin işlənib ha­zır­lan­­ma­sın­da ən vacibi son nəticənin nəzərə alınmasıdır. Bu məq­sə­din həyata keçirilməsi, hər bir təbii sərvət və ya sərvətlər qru­pu üçün təbiət-xammal-məhsul zən­ciri­nin (istehsalın il­kin təbiət amillərini son məhsulla əlaqə­lən­­dirən) qu­rul­ma­sı­nı tələb edir. Təbii əşyaların və on­la­rın emalından alınan məh­sulların bu cür zəncirlərdə hə­rə­kəti, müxtəlif sahələrə aid olan, lakin texnologiya və son məhsulun satışı üzrə bir­ləşdirilən fəaliyyət növ­lə­ri­nin köməyi ilə həyata ke­çi­ri­lir.