Muhofaza qilish
Yüklə 40 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Qo‘riqxonalar
Qo‘riqxonalar atrof-muhitni muhofaza qilish ishida alohida ahamiyatga ega bo‘lib, landshaftlami, tabiat yodgorliklarini, o‘simlik va hayvonot dunyosini, tuproqlami muhofaza qilishda, ulami ilmiy jihatdan o‘rganishda, ko‘paytirisfida, o‘simlik va hayvonlar naslini saqlashda alohida rol ynaydi. Qo‘riqxonalaming tabiatni muhofaza qilishdagi vazifalarini quyidagi guruhlarga bo‘lish mumkin. 1. Biror o ‘lka va tabiat mintaqasining xarakterli landshaftlarini tabiiy holda saqlash uchun bunyod etiladigan qo‘riqxonalar. Bunday 126 qo‘riqxonalarda har bir tabiiy mintaqa, balandlik mintaqasida tabiiy landshaftlar namunasi va landshaft elementlari, masalan, xarakterli manzara, relef shakllari, tabiat yodgorliklari, ayrim tur o‘simliklari va hayvonlar saqlanib qolinadi. 2. Soni kamayib va turi yo‘qolib borayotgan o‘simlik va hayvonlami qo‘riqlash va ulami ko‘paytirish uchun tashkil etiladigan qo‘riqxonalar. Hozirgi vaqtda xalq xo‘jaliginmg, xususan, qishloq xo‘jaligining rivojlantirilishi, ko‘plab yangi yerlar o ‘zlashtirib, ishga solinishi natijasida, sanoat korxonalarining ta’siri oqibatida tabiiy holda tarqalgan ayrim xil o‘simliklar va hayvonlar turlari toboro kamayib, ba’zilarining yo‘qolib ketishi xavfi tug‘ilmoqda. M a’lumki, inson barcha madaniy o ‘simlik va hayvonlaming tabiatdagi yow oyi turlarini chatishtirish yo‘ li bilan vujudga keltiradi. Agar tabiiy o ‘ simlik va hayvonlar yo‘qolib ketsa, biz yangi turlar yaratish imkonidan mahrum bo‘lamiz yoki hozircha foydasiz va hatto zararli hisoblangan ayrim o‘simlik va hayvonlar kelajakda juda foydali bo‘lib chiqar. Shuning uchun yo‘qolib va kamayib borayotgan har qanday tumi ham saqlab qolish zarur. 3. Qo‘riqxona tabiatni, uning elementlarini, tabiat bilan orga nism o‘rtasidagi aloqalami, ekologik sharoitni asl holida o ‘rganish uchun tabiiy laboratoriya vazifasini bajaradi. Qo'riqxonalarda ilmiy tadqiqot ishlari olib boriladi. Chunki taraqqiyot qonun lari ni. tabiiy ja rayonlar xarakteri va yo‘nalishlarini faqat qo‘riqxonalardagina tabiiy holda o‘rganish mumkin. 4. Qo‘riqxonalar xalq xo‘jaligi nuqtai nazandan ham g ‘oyat katta ahamiyatga ega. Qo‘riqxonalarda o‘rmon va o ‘tloq o‘simliklarini, ov hayvonlarini, ayniqsa, moynali hayvonlar, suv parrandalarini, baliqlarni ko‘paytirish va ular yashash joylarini yaxshilash borasi- da katta ishlar amalga oshiriladi. Hozirgi vaqtda mamlakatimizdagi qo‘riqxonalar noyob hayvon va o‘simliklar ko'paytiriladigan man- baga aylanib qolgan. 5. Qo‘riqxonalar madaniy, estetik va istirohat jihatidan ham ahamiyatlidir. Qo‘riqxonalarda tabiatning go‘zal manzara]ari, tabiat yodgorliklari, estetik ahamiyatga ega boigan o ‘simlik va hayvonlar namoyish qilinadi. Bu esa kishilarda estetik zavq iayg‘otadi, tabiatni 127 muhofaza qilish ishining zarurligini his etishga va kishilami Ona ta- biatga muhabbat ruhida tarbiyalashga yordam beradi. Bu vazifalami bajarishda xalq hiyobonlari alohida o‘rin tutmoq kerak. Chunki xalq istirohat bog‘larining vazifalari qo‘riqxonalar vazifalariga qaraganda ancha keng36. Yüklə 40 Kb. Dostları ilə paylaş:
|