Azərbaycan Respublikasının ərazisi üçün xarakterik olan təbii fəlakətlər Azərbaycan Respublikasının ərazisində zəlzələ, sel, subasma (daşqın), torpaq sürüşməsi, təbii yanğınlar, epidemiyalar, epizotiyalar və marxal kimi təbii fəlakətlər baş verə bilər.
Milli Elmlər Akademiyasının Geologiya institutu tərəfindən tərtib edilmiş, seysmik rayonlaşdırma xəritəsinə görə, Azərbaycan Respublikasının ərazisi əsasən 8 baladək (dağıdıcı), bəzi zonaları isə 9 bal gücündə (viranedici) zəlzələ ehtimallı region hesab olunur. Respublikamızın ərazisi aşağıdakı zəlzələ zonalarına bölünür:
Abşeron yarımadasında 100 ildə bir dəfə ehtimal edilən 8 bal güclü zəlzələ zonası; - Respublikanın şimal Xəzəryanı sahilində, Dərbənd seysmik zonasının davamı sayılan və 1000 ildə bir dəfə ehtimal edilən 9 bal güclü zəlzələ zonası. Bu zonanın dəniz akvatoriyasında 7-8 bal güclü zəlzələlər daha tez-tez baş verir, lakin bunlar sahilə 5-7 bal gücündə çatır;
Böyük Qafqazın cənub yamaclarında yerləşən 9 bal güclü Şamaxı- İsmayıllıBalakən zəlzələ zonası. Burada belə zəlzələ 1000 ildən bir, zonanın mərkəzi hissəsində isə, 100 ildən bir baş verməsi ehtimal edilir;
Kiçik Qafqaz dağlarının 9 baladək gücü olan Gəncə-Göygöl zonası. Burada 8-9 bal gücündə zəlzələ 1000 ildən bir, onun mərkəzi hissəsində isə, hər 100 ildən bir ehtimal olunur;
Naxçıvan Muxtar Respublikasının bütün ərazisini, 9 bal ehtimallı zəlzələ zonası əhatə edir;
Talış zonası da, yüksək seysmik təhlükəli zona hesab edilir.
Sel. Respublikanın ərazisi aşağıdakı sel təhlükəli zonalara ayrılır:
Böyük Qafqaz dağlarının cənub və şimal-şərq yamacları;
Kiçik Qafqaz dağlarının şimal-şərq yamacları; - Naxçıvan Muxtar Respublikasındakı dağ yamacları;
Talış dağlarındakı dağ yamacları.
Bu zonalardakı güclü sel mənbələri Balakənçay və Talaçay (Balakən rayonu), Qaraçay və Gürmükçay (Zaqatala rayonu), Kişçay və Şinçay (Şəki rayonu), Dəmirapa-rançay və Tikanlıçay (Qəbələ rayonu), Qayçay və Ağçay (Oğuz rayonu), Qilqilçay və Axınçay (Tovuz rayonu), Çəhriçay (Şəmkir rayonu), Gəncəçay (Goy-göl rayonu), Gilyançay və Ordubadçaydır (Naxçıvan Muxtar Respublikası).
Böyük və Kiçik Qafqazın yamaclarından axan sellər respublikanın xalq təsərrüfatına xeyli ziyan vurur, əkinləri məhv edir, hidrotexniki qurğuları sıradan çıxarır, körpüləri, yolları, rabitə və elektrik xətlərini, tikililəri və. s. dağıdır.
