Mundarija: I bob. Kirish

Kislotasi yuqori bo’lgan ovqatlar: Qahvalar, qora choy, kakao, asal, murabbo, shirinliklar, xantal, soya sousi, sirka, xamirturush, qizil go’sht, tovuq va kurka go’shti, tuxum, madaniy baliq, qo’zichoq go’shti, qisqichbaqasimonlar, lobster, sakatat, kiyik va quyon go’shti, pishloq, sigir suti, sut mahsulotlari, sun’iy tatlandırıcılar, tozalangan shakar, pastal va muzqaymoq, pitssa, pechene, shokolad, mineral suv…

Kislotalik yuqori mahsulotlar: Spirtli ichimliklar, kolbasa, salam, chiplar, sigaretalar, ketchup, mayonez, kola, gazlangan ichimliklar, dorilar, konfetlar, tozalangan tuz, jele, fruktoza, makkajo’xori siropi, cho’chqa go’shti, margarin, bir hil sut, qayta ishlangan ovqatlar, qadoqlangan mevalar sharbati, mevali yogurt, qaymoqli shokolad…

Kislotali yomg’irlar

Kislotali yomg’ir – bu erga tushadigan bulutlarda kislotali kimyoviy moddalarning ko’pligidir. Atmosferaga chiqadigan karbonat angidrid, oltingugurt dioksidi va azot dioksid gazlari bulutlardagi suv tomchilari tomonidan turli xil kimyoviy transformatsiyalar orqali so’riladi. Ushbu tomchilar bir muncha vaqt o’tgach, erga yomg’ir, qor, shudring yoki tuman kabi tushadi. Ushbu hodisadan so’ng tuproqdagi kislotalik miqdori oshadi, suv resurslaridagi kimyoviy tartib o’zgaradi, daryolar zaharlanishi va o’rmonlarda zarar etkazilishi mumkin. Yomg’irning pH qiymati (kislotalik yoki ishqoriylik o’lchovi) 5,6 ga teng. O’rtacha pH 5 dan past bo’lgan yomg’ir suvlari erga tushganda, kislotali yomg’ir paydo bo’ladi.

Kislota yomg’irlari oltingugurt va azot oksidlari tarqalgan joylarda ko’proq uchraydi. Sanoatda ko’mirdan foydalanishning ko’payishi bilan atrof muhitga chiqadigan oltingugurt va azot oksidi miqdori ham oshadi. Bu holat kislotali yomg’irga olib kelishi mumkin. Havoning ifloslanishi va kislotali yomg’ir Xitoy va Rossiya kabi ba’zi mamlakatlarda keng tarqalgan, bu erda elektr energiyasi va issiqlik ishlab chiqarish uchun ko’mirdan foydalanish yuqori. Gaz chiqaradigan ba’zi tabiiy manbalar kislota yomg’iriga ham sabab bo’lishi mumkin.
Suvsiz sulfat kislota tayyorlash uchun 98% li 500 g sulfat kislata
eritmasida qancha massa (g) sulfat angidiridi eritilishi zarurligini aniqlang.